شخصيتون ۽ خاڪا

شير ميربحر

هي ڪتاب سنڌ جي نامور ملهه پهلوان ۽ پنهنجي دور جي رُستمِ سنڌ شير ميربحر جي شخصيت بابت "شير ميربحر (فن ۽ شخصيت)" سائين مولائي ملاح جو ترتيب ڏنل ۽ سهيڙيل آهي، جيڪو مولائي پبليڪيشن محرابپور پاران ڊسمبر 2014ع ۾ ڇپايو ويو آهي.
اسان ٿورائتا آهيون محترم مولائي ملاح صاحب جا جنهن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي موڪلي سنڌ سلامت تي پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
Title Cover of book شير ميربحر

رستمِ سنڌ، شير ميربحر (پروفيسر غلام شبير شاهه حسيني )

رستمِ سنڌ شير مير بحر 21 جون 1924ع ڌاري ڪنڊيارو تعلقي جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ موسو ديرو ۾ هڪ فاريسٽ آفيسر، علي محمد ميربحر جي گهر جنم ورتو. ابتدائي تعليم، ڳوٺ ڀونئر ۾ حاصل ڪيائين. ٻارائپ واري عمر ۾ ئي، سندس ملهه ڏي لاڙو خوب رهيو. ايتريقدر جو ننڍن ٻارن سان سندري ٻڌڻ ۾ ڪا به هٻڪ نه ڪندو هو. آس پاس جي ميلن ملاکڙن ۾، ملهه جي ميدان اندر سڀني کان پھرين اچي حاضِر ٿيندو هو. ان شوقَ ۽ ذوقَ کي ڏسي، مائٽن به کيس ان ئي فن لاءِ تيار ڪيو.کير مکڻ کارائي، سندس شوقَ ۾ اِضافو ڪيائون. ننڍي ميدان کان وڏي ميدان تي پهچڻ ۾، هن به گھڻا ڏينهن ڪو نه لاتا. ڏسندي ڏسندي، هر ماڻهوءَ جي دِل جي ڌڙڪن بنجي ويو. شوق رکڻ وارا ماڻھو، هڪ ٻئي کي ٻڌائيندا وتن پيا ته؛ 'يار اجهو اِهو نوجوان جيڪو سانوري رنگ جو سامهون بيٺل نظر اچي ٿو اِهو اٿئي شير ميربحر. بابا هٿ وجھڻ ۽ گهمائڻ ۾ دير ئي ڪو نه ٿو ڪري! ماشاءَالله سندس صورت به سھڻي آهي ۽ قد آور جَوانُ طاقت وارو ٿو ڏسجي. پر يار سندري ٻڌڻ سان ئي هٽي نه ٿو پر ڇڪي سوڙهو ڪري اهڙو ته جانٺو ٿو هڻي جو ڪو ملهه جند ئي نه ٿو ڇڏائي سگهيس. وڏا ڪي ملهه جا گُرَ اٿس. کَٻِي، اندرين، منڙي، ڪولابي تي کڻڻ، ڦيرائڻ پر ڇا ٻڌايانءِ وٺڻ ۽ دسڻ. ڀلا جوان! تنهنجي سچي راند! مطلب ته ڏاڍو ڪو دلير آهي.
شير جي پھلوانيءَ جي هاڪَ هلي ويئي. اُتَرَ ۽ لاڙ ۾ جيڪي به ملاکڙا ٿين پيا ته هر هڪ جي زبان تي اِهو آواز هو ته شير ميربحر به ملهه وڙهڻ ايندو. شير ميربحر لاءِ هيءُ ٻڌڻ ۾ ايندو هو ته اگر ڪو پھلوان هن کي للڪاريندو هو ته کيس ائين چوندو هو ته؛ 'تون سندرو ٻڌي ويهه فلاڻي پھلوان کي دسي، پوءِ تو کي به ٿو ڏسان.' واقعي هڪ ملهه کي دسي ۽ ٻئي سان اُتي جو اُتي شروع ٿي ويندو هو. جيڪڏهن ڪنھن ملاکڙي ۾ شير نه هوندو هو ته ماڻھو اُن ملاکڙي کي اڌورو سمجهندا هئا. مطلب ته ملاکڙي جو ميدان به شير جو انتظار ڪندو هو.
هن عظيم پھلوان، جيڪو ملهه جي فن ۾ پنھنجو نالو ڇڏيو آهي، سنڌ اُن کي صدين تائين وساري نه سگھندي.
رستمِ سنڌ پنھنجي سڄي ڄمار هن شوق ۾ گذاري. ٻارائپ کان جواني ۽ جوانيءَ کان پيريءَ تاءِ هن ملڪي ۽ غير ملڪي جيڪو رڪارڊ قائم ڪيو، اهو احوال مختصر هن ريت آهي.
شير مير بحر ملهه جي باقاعده شروعات لاڙڪاڻي ضلع جي نئين ديري شهر ۾ زوار درمحمد ملاح پاران لڳرايل ملاکڙي کان ڪئي. جيڪو ، سنڌ سطح تي ٿيو. ان ميدان ۾ شير مير بحر ان وقت جي مشهور چئن وڏن پھلوانن؛ احمد لھر، لال محمد ڦل، اقبال جوڳي ۽ پنڃل مھر کي دسي "سونو ٻلو" حاصل ڪيو. ان بعد 1962ع ڌاري، ھالا سنڌ ۾ سَروَرِي جَمَاعَت جي روحاني پيشوا مخدوم طالب الموليٰ جي نگراني ۾ ٿيل "هالا دنگل" ۾ هن "چيڪو سلاويه" جي پھلوان "جارج زيبسڪو" کي ملهه ماري، مُلڪَ جو مان مٿانهون ڪيو. اهڙيءَ طرح 1966ع ۾ نياز اسٽيڊيئم حيدرآباد ۾ ٿيل، ھڪ بين الاقوامي ملاکڙي ۾ ھندوستان جي ناموَر پھلوان ٽائيگر گرنام سنگهه کي لاڳيتو ٻئي ملھون ماري، خوب داد حاصل ڪيو. ھڪ يادگار ۽ تاريخي مقابلو "لکي محل" ۾ ٿيو. جنھن ۾ "فيلڊ مارشل ايوب خان، يحيٰ خان ۽ رياست خيرپور جي والي مير "هز هائينس مير مراد علي خان ٽالپر" شرڪت ڪئي. ان ملاکڙي ۾ شير مير بحر لاڳيتو ٽن وڏن پھلوانن کي ملھه ۾ مُنهن ڀَر ڪيرائي ڏندڙائي ڇڏيو. جنھن تي جنرل ايوب ۽ مير صاحب، شير کي خوب داد ڏنو ۽ ايوب خان چيو ته؛ 'شير واقعي "شير" هي' اهڙيءَ طرحنيشنل اسٽيڊيئم ڪراچيءَ ۾ هڪ آسٽريليا جي پھلوان "آسٽن" کي ڦيرائي ڦِيرائي پٽ تي اهڙو ته ھنيائين جو آسٽن به اٿي نه پيو سگهي. آسٽريليا جو اھو پھلوان، شير ميربحر کان قد ۾ ٻيڻو هو. شير مير بحر اگر پهرين ملھه مارجي پوندو هو ته ساھ پٽڻ کانسواءِ ئي ملهه لاءِ للڪاريندو ھو ۽ پوئين ملھه ۾ سرسي ڪڍي سگنت سان ملندو هو. انڪري ھيءَ چواڻي به مشهور ٿي ويئي ته؛ 'پوئين ملھه شير جي آھي.' لاڙ جا ملھه پھلوان، شير کان ڏاڍو ڪيٻائيندا هئا. خاص ڪري شيدي ملھه پھلوان؛ انب شيدي، بکر شيدي، انبڙي شيدي، اسماعيل شيدي به وڏا مقابلا ڪيا، آخر ڪار آڻ مڃي ويٺا. ملهه جي خدمت ۾ راڻيپور جي پيرن شير ميربحر کي خوب تاتيو. پير احمد شاھ جيلاني ته کيس پنھنجي بنگلي ۾ رهائي، سچا گيھهَ ، ڇيلا ۽ بادام جا گهوٽا کارائي پئي شوق ملهايو ۽ ملاکڙن جا وڏا مقابلا ڪرائي پئي روح ريجھايو.
بھرحال ملهه جي پھلواني ھڪ عزت مند فن آهي، جنھن سان انسان جي عظمت ۽ شان وڌي ٿو. شير ميربحر ان فن ۽ عظمت تي پورو لهي مان لهڻي ٿو. نوجوان ليکڪ مولائي ملاح کي جس هجي جنهن سندس زندگيءَ کي سهيڙڻ جي جسارت ڪئي آهي.