هڪ داناءَ جي ناداني
هو ڪنھن قدر غير مستقل مزاج به هيو جنھن ڪارڻ هن ڪيتريون ئي ننڍيون وڏيون نوڪريون به ڇڏيون.
پر تاريخ هن جي ذاتي زندگي جو جڏھن تاريڪ پاسو ڏيکاري ٿي ته اندازو ٿئي ٿو ته سوچ ۽ فڪر جي ميدان جو هي مير وڏو دماغ رکڻ وارو ننڍڙو ماڻھو هيو جو هن کي ٿيريسي نالي عورت مان پنجن ٻارن جو اولاد به ٿيو پر هو هر ٻار کي پيدا ٿيندي ئي لاوارث ٻارن جي اسپتال ۾ ڇڏي ايندو هو. اهو بھانو بڻائي ته هو سندن پالنا ڪري ڪونه سگھندو ۔ ايئن هو پنھنجي اولاد کي پاڻ کان الڳ ڪري رياست جي سپرد ڪندو ٿي ويو۔توڙي جو اڳتي هلي کيس سندس ان عمل تي پڇتاءَ به ٿيو ۽ هن پنھنجي ان عمل کي پنھنجو ڪڌو ڪم قرار ڏيندي پنھنجي آتم ڪٿا جي ڪتاب ۾ مجرماڻو اعتراف به ڪيو۔سندس آتم ڪٿا دنيا جي سڀ کان گھڻي پڙھي ويندڙ آتم ڪٿائن ۾ شمار ٿئي ٿي. هو لکي ٿو ته هن بعد ۾ پنھنجن ٻچڙن بابت پڇائون به ڪيون پر کيس ڪنھن جو ڪوبه پتو ڪونه پيو. هي ذڪر ان شخص جو آھي جنھن کي علم ۽ ادب جي دنيا عظيم مفڪر روسو جي نالي سان سڃاڻي ٿي.
**