ڪاميابي جو خواب
ڪاميابي جو پھريون ڏاڪو خواب آھي انسان خواب ڏسڻ شروع ڪري ڪاميابي جا خواب ڪامياب زندگي جا خواب اھي خواب ئي ته آهن جيڪي اوھان کي زندگي ۾ مقصد ڏيندا.
ڪاميابي تائين پھچڻ ۾ اوھان کي ھمت ۽ حوصلا به ھي خواب ڏيندا اوھان کليل اکين سان پنهنجي منزل کي ڏسي سگھندو . ڪاميابي جي لاءِ ھر ڊڪ ڊوڙ توھان لاءِ آسان ٿي ويندي ۽ ھر مشڪل جي اڳيان معمولي لڳندي.
منهنجو مطالعو آھي ته دنيا ۾ جيترا به ماڻھو ڪامياب ٿيا آھن ڪامياب زندگي گذاري رھيا آھن انھن ۾ ھڪ به اھڙو ناھي جنهن کي ڪاميابي اتفاقن By Chance ملي وئي ھجي ڪڏهن ڪنهن کي بنا خواب ڏٺي بنا محبت ڪندي ڪاميابيء مٿي تي تاج ناھي پارايو. توھان دنيا جي ڪنهن به ڪامياب شخص جي زندگي کي پڙھي وٺو ان جو انٽرويو ڏسي وٺو ان جي سموري زندگي محنت ۽ جدوجھد سان ڀريل ملندي. توھان ڏسندو ته ھر ڪامياب انسان زندگي ۾ ڪڏهن نه ڪڏهن ڪوئي خواب ڏٺو ھوندو ۽ پوءِ ان خواب جي ساڀيان ماڻڻ لاءِ ھن جيترا جتن ڪيا، محنت ڪئي، مشڪلات مان سکيو رڪاوٽن جو سامھون ٿيو پوءِ وڃي ڪٿي سالن جي محنت بعد ان پنهنجي خوابن جي ساڀيان حاصل ڪري ڏيکاري ۽ اھي ماڻھن لاءِ مثال بڻجي ويا.
ھڪ ڳالهه ذھن ۾ ويھاري ڇڏيو ته ڪامياب شارٽ ڪٽ ناھي. ھي ھميشه پراسس مان گذرندي محنت ۽ جدجھد جي چڪي ۾ پيسجي ملندي آھي.
ھتي ھڪ ڳالهه قابل ذڪر ۽ اھم آھي ته اڪثر ماڻھو ڪامياب کي افراداني سان مسلڪ ڪري ڇڏييندا آھن جيڪا منهنجي خيال ۾ انتھائي غلط سوچ آھي. دولت وقتي طور تي شايد اوھان کي اوھان جي سڀ کان وڏي ڪاميابي لڳي سگھي ٿي. پر ٿورو سوچيو ! دولت ته ڪنهن کي به گھر ويٺي بنا خواب ڏٺي محنت ڪيئي ،پرائز باند کلئي يا لاٽري انعام ذريعي به ملي سگھي ٿي. توھان ۽ مان ان کان ڳالهه کان چڱي ريت واقف آھيون ته ايئن دولت ملڻ سان ڪاميابي تصور ناھي ڪري سگھبي ۽ ڪو به عقل فھم رکڻ وارو انسان اھڙي دولت مند شخص کي ڪامياب انسان نه چوندو توھان آس پاس نظر ڦيرايو کوڙ اوھان کي دولتمند انسان ملندا انھن مان ڪي چار پنج ماڻھو مس ھوندا جي واقعي ڪامياب ھوندا.
دولتمند ۽ ڪامياب ھجڻ جي فرق کي توھان پنهنجي جي معاشري جي ھڪ بيمثال زنده ڪردار لازوال شخصيت جي زندگي مان ئي سمجھو وٺو ته "جناب عبدالستار ايڌھي" جنهن کي اسان جي قوم پنهنجو آئيڊيل سمجھندي آھي ٿورو غور ڪيو اھو ڪيترو دولتمند ھو؟ ڪيترن خزانن جو مالڪ ھو ؟ ان جي بينڪ بيلنس ڪيترو ھو؟ ان جو شمار ڪھڙين امير شخصيتن ۾ ٿيندو ھو؟ اسان چڱي طرح ان ڳالهه کان واقف آھيون ته اسان جو آئيڊيل اسان جيان ھڪ عام انسان ھو جنهن ۾ انسان جي لاءِ ان جي چڱائي ۽ ڀلائي لاءِ تڙپ ھئي اھو پنهنجي معاشري جي بکين اگھاڙن ۽ غريب ماڻهن کي پناھگاھ ڏيڻ چاھيندو ھو انھن جي لاءِ عزت جي روزي جو خواب ڏسندو ھو ان جي انھن ئي خوابن کيس اعلي درجي تائين ڪاميابي ڏني.
مان اڪثر سيمينار ڪريئر ڪائونسلنگ سيشننن ۽ سوشل ميڊيا تي ماڻھن کي ڳالهه ڪندي ڏسندو آھيان ته خدارا! پنهنجي ٻارن کي سرڪاري نوڪرين جا خواب وڏا آفيسر ٿيڻ جا خواب ڏيکارڻ کان بھتر آ ته انهن کي ڪاميابي جا خواب ڏيکاريو مونکي منهنجي ماءُ ننڍپڻ ۾ ئي اھو نه چيو ته پٽ ! تون بينڪ ۾ وڏو آفيسر ٿيندي يا تون ڪاروباري ٿيندي. ھوء چوندي ھئي "پٽ تون وڏو انسان ٿيندي . پٽ ! تون ستارو آھين تون روشني ٿيندي. اھي خواب مونکي منهنجي ماءُ ننڍپڻ ۾ ئي ڏيکاريا مان انھن خوابن کي ڏسندي وڏو ٿيس ۽ پنهنجي زندگي جو مقصد ۽ وري ان مقصد کي حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ۾ ڪڏهن ڪرندو ڪڏھن وڌندو ويس.
منهنجي داعوي' آھي ته ڪوبه بغير خواب ڏٺي ڪامياب نه ٿو ٿي سگھي اھي خواب انسان جي زندگي ۾ مقصد ۽ ھمت ڏين ٿا. خوابن جي غيرموجودگي ۾ انسان ڪيئن پھريون ۽ بنيادي ڏاڪو چڙھي سگھي ٿو؟ ڪاميابي جي لاءِ خواب لازمي ڏسڻو پوي ٿو کليل اکين ۽ جاڳيل دل سان وڏن وڏن خوابن جا تاج محل ٺاھڻا پون ٿا خواب اسان ۾ ڪاميابي جي اھو جذبو پيدا ڪن ٿا جنهن کي پوءِ حاصل ڪرڻ کان سواء ٻيو ڪو رستو ناھي ھوندو جيڪڏهن توھان خواب ڏسڻ ۽ ڪاميابي جو جذبو پيدا ڪرڻ ۾ ڪامياب وڃي ٿو ته يقين ڪيو اوھان کي ڪامياب ٿيڻ کان زندگي جي وڏي وڏي مشڪل به روڪي نه ٿي سگھي.
مان ھڪ عوامي شخصيت Public Figure جي حيثيت سان ماڻھن ۾ اٿندو ،ويھندو، گھمندو ،ملندو رھندو آھيان. مان اھڙن ڪيترن ئي ماڻهن سان مليو آھيان جن وٽ دولت نالي ته ڪا شي ناھي ھوندي پر انھن جا خواب تمام وڏا آھن خوابن ۾ ايترو جذبو ۽ ڇڪ آھي جو اھي انھن کي ھر مشڪل ۾ اڳيان وڌڻ جو حوصلو ڏئي رھيا آھن اھي ماڻھو محنت ۽ محبت ڪري رھيا آھن ۽ اھو وقت پري ناھي جڏهن اسان انھن ستارن کي شان شوڪت سان چمڪندي ڏسنداسين.
مان سمجھان ٿو غريب اھو ناھي جنهن وٽ دولت جي گھٽتائي آھي يا جنهن وٽ زندگي گذارڻ لاءِ بنيادي ضروتون پوريون ناھن پر غريب اھو آھي جنهن جي اکين ۾ خواب ناھن. جيڪو انسان خواب ئي نٿو ڏسي سگھي ان کان وڌيڪ ڀلا ڪو ٻيو غريب ممڪن آھي؟
مونکي افسوس آھي ته اسان جا نوجوان جيڪي اسان جي ملڪ جا مستقبل آھن جن کي ھن ملڪ ۽ قوم جي واڳ سنڀالڻي آھي اھي اڄ پنهنجو مقصد وڃائي ويٺا آھن. اسان وٽ اڄڪلهه جي نوجوانن جي زندگي ۾ ڪوئي مقصد ڪا منزل ناھي منهنجي دل رت جا گوڙھا روئي ٿي اھو ڏسندي ته اسان جا اڪثر تعليمي ادارا تعليم جي نالي تي ڪاروبار ڪري رھيا آھن ۽ تعليم جي نالي ئي محض ڊگريون ورھايون وڃن ٿيو ۽ اسان جو نواجون طبقو انھن ڊگرين جي پويان انڌي گھوڙي جيان دوڙندو نظر اچي ٿو اڄ اسان جي معاشري ۾ نظر ڦيرائڻ سان اوھان کي ڊگري يافته نوجوانن جو ھڪ اڻ کٽندڙ سمنڊ نظر ايندو جن ۾ اڪثريت شعور ۽ تھذيت يافته ھجڻ کان به لاچار آھن اسان جي قوم کي تھذيب يافته ماڻھن جي ضروت آھي اھڙن باشعورن ماڻھن جي ضروت آھي جيڪي ھڪ قوم کي بلندين تائين پھچائن نه ڪي ڊگري يافته ماڻھو جن جي زندگي جو مقصد سرڪاري نوڪري کان سواء ڪجهه نه ھجي منهنجو چوڻ آھي ته اسان جنھن بيوقوفيت جو شڪار آھيون ان مان نڪرڻ لاءِ ضرورت ان ڳالهه جي آھي ته اسان کي تعليمي نظام کي بھتر ڪرڻ آھي تمام تعليمي ادارن ۾ بحيثيت ڪاميابي ھڪ سبجيڪٽ طور پڙھائي وڃي ھي پراڻو اندران ٽٽل نظام جنهن طرح معاشري ۾ قوم ۽ سوچ پيدا ڪري رھيو آھي ان جي مستقبل ۾ ڪاميابي ۽ ڪامراني ته پري جي ڳالهه وڌيڪ اسان کي بک ۽ بيروزگاري کي منهن ڏيڻو پوندو. اسان اڄ به اھڙا کوڙ سارا عظيم استاد موجود آھن جن جي زندگي ۽ تجربا پنهنجي اندر ۾ ھڪ ڪامل درسگاه آھي اھڙا استاد ٻارن ۾ خواب ڏسڻ سيکاريندا آھن خوابن جي لاءِ وڙھڻ سيکاريندا آھن عملي طور اسان انھن استادن کي اھو مقام ڏيون ۽ انھن کي تعليمي ادارن ۾ پنهنجي صلاحيتن جي اظھار جو موقعو ڏيون ته اھو ڏينهن پري ناھي جڏھن تعليمي ادارن مان اھي ماڻھو نڪرندا جيڪي ملڪ جو نالو روشن ڪندا.
منهنجي زندگي منهنجي سامھون ھڪ بليڪ وائيٽ Black White فلم جھڙي آھي جنهن جو ھر ڏينهن مونکي ڪنهن قيمتي اثاثي يا پڪي سبق جيان ياد آھن مونکي اڄ به ياد آھن آگسٽ 1998ع جو اھو ڏينهن جڏھن انھاري جون موڪلون گذارڻ کان پوءِ پھرئين ڏينهن اسڪول ويو ھئس اسان کي ان ڏينهن پنهنجي استاد جناب سعيد احمد جي نصيحت "حفيظ جالنڌري" جو نظم ان زباني ٻڌايو ھو .
مجھے ایک ننھا بچہ نہ سمجھو
مجھے اس قدر بھولا بھالا نہ سمجھو
مجھے کھیلنے کا ہی شیدا نہ سمجھو
سمجھتے ہو ایسا تو ایسا نہ سمجھو
میں طاقت میں رستم سے بہتر بنوں گا
بہادر بنوں گا دلاور بنوں گا
میں پڑھ لکھ کے اوروں کا رہبر بنوں گا
ارسطو بنوں گا سکندر بنوں گا
سبق نیکیوں کے مجھے یاد ہونگے
بہت سے ہنر مجھ سے ایجاد ہونگے
بہت مجھ سے خوش میرے استاد ہونگے
عزیز اور ماں باپ سب شاد ہونگے
سچائی سے ہرگز نہ شرماؤں گا میں
بھلائی ہر اک سے کئے جاؤں گا میں
مصیبت میں ہرگز نہ گھبراؤں گا میں
برائی کی راہوں سے کتراؤں گا میں
نہ میں دل دکھانے کی باتیں کروں گا
نہ ہر گز ر لانے کی باتیں کروں گا
میں بلکہ ہنسانے کی باتیں کروں گا
دلوں کو ملانے کی باتیں کروں گا
گرمين جي موڪلن ۾ اسان ھي نظم ڀرپور ياد ڪيو ھو ۽ اڄ اھو ڏينهن اچي ويو ھو جڏهن سڀ استاد کي ھي نظم ٻڌائي داد وصول ڪرڻ چاھن پيا مان به ڏاڍو خوش ھئي منهنجي خوشي ته ٻيڻي ھئي ھڪ ته مان ھي نظم پورو ياد ڪيو ھو ٻي خوشي ته ان ڏينهن مونکي ابو اسڪول ڇڏڻ آيو ھو ۽ ويندي مونکي ٻن روپين جو نيرو نوٽ ڏئي ويو مان نظم دل ۾ پڙھندي ڏاڍو خوش ھئس ته اڄ رسيس ۾ پنهنجي پسند جي شي کائيندس .
استاد جي مان پنهنجي سوچن مان نڪري سڀني شاگردن سان گڏ استاد جي احترام ۾ اٿي بيٺس.
سعيد صاحب اسان سڀني کي ويھڻ جو اشارو ڪندي خيريت معلوم ڪئي ۽ پوءِ واري واري سان سڀني جا نظم ٻڌڻ لڳو اسان پنهنجي بينچ تي خوشي خوشي سان نظم ٻڌڻ ۾ مصروف ھئاسين ته اچانڪ منهنجي نالو کڻي مونکي استاد نظم ٻڌائڻ لاءِ گھرايو ۽ مان سڀني شاگردن اڳيان بيھندي
"مجھے ایک ننھا بچہ نہ سمجھو
مجھے اس قدر بھولا بھالا نہ سمجھو"
ٻڌائڻ لڳس نظم ٻڌائن کان پوءِ مان پنهنجي بينچ ڏانهن وڌڻ لڳس ته استاد مونکي سڏ ڪندي روڪيو ۽ آھستي پيار ۾ چماٽ ھڻي چيائين شاباس علي! تو بغير ھٻڪندي ھڪ ئي ساھي ۾ شاندار نظم ٻڌايو . شاباس پٽ تو ھن نظم کي چڱي طرح سان ياد ڪيو آھي تون پوري ڪلاس ۾ پھريون نمبر آيو آھين. اگر تو ايئن خواعتمادي سان ھن نظم تي عمل ڪرڻ شروع ڪيو ته ھڪ ڏينهن ضرور ايندو جڏهن تون پوري پاڪستان ۾ پھريون نمبر ايندي.
اھو ڏينهن منهنجي زندگي جي يادگار ڏينهن مان ھڪ آھي جڏهن استاد سعيد مونکي خواب ڏيکاريو ھو ان مونکي زندگي جو ھڪ عزم ۽ مقصد ڏنو.
مان سمجھان ٿو جنهن پنهنجي لاءِ خواب ڏسڻ شروع ڪيا خوابن ۾ ان جذبو اڀاريو جنهن ان خوابن کي ساڀيان ڪرڻ لاءِ جدوجھد شروع ڪئي ته ان کي ڪامياب ٿيڻ کان ڪير روڪي نه ٿو سگھي.