شادي ۽ ڪاميابي
اسلام مڪمل سوچ ۽ سمجه ڏيندڙ زندگي آھي ۽ اھو انسان کي ڪامياب زندگي گذارڻ جا سڀ گڻ سيکاريندو آھي نڪاح يا شادي جي تفصيلن کي بيان ڪندي اسلام ان کي ڪامياب زندگي جي ضمانت قرار ڏئي ٿو. شادي جي لفظي معني ته خوشي آھي پر منهنجي نظر ۾ شادي خوشي کان اڳيان آھي. منهنجو مڃڻ آھي ته زندگي کي تازو ۽ پرسڪون ۽ دل کي اطمينان حاصل ڪرڻ لاءِ شادي پر جلدي شادي ڪرڻ ضروري آھي شادي نه صرف انسان کي خواھشن جي پوري ٿيڻ تائين حلال رزق فراھم ڪري ٿي پر انسان کي ڪيترن ئي غيراخلاقي عملن کان پري ڪري پنهنجو وقت ۽ سگھه بچائي وٺندي آھي. نڪاح ھڪ اھڙو بابرڪت رشتو آھي جيڪو انسان کي معاشري ۾ عزت ۽ ھڪ خاص مقام عطا ڪندو آھي زميواريون وڌڻ سان انسان قابل ۽ مضبوط ٿيندو آھي انسان جو ذھن شعوري ۽ لاشعوري طور تي کوڙ سارين غلط شين ھٽندي پنهنجي مقصد طرف ٿي ويندو آھي.
انسان ٻارن کي جلدي شادي جو حڪم ڏئي ٿو جنهن جو ھڪ سبب انھن کي معاشرتي ۽ اخلاقي غلط رستن کان بچائي زندگي جي حقيقي مقصد طرف متوجه ڪرڻ آھي. اڄ جي نفسانفسي دور ۾ کوڙ ساريون سماجي برايون وقت تي شادي نه ٿيڻ جي سبب سان پيدا ٿيون آھن. شادي ۾ دير انسان کي کوڙ سارين براين ڏانهن متوجه ڪري ان جو ڌيان اصل مقصد تان ھٽائي ڇڏيندي آھي. انسان پنهنجو کوڙ سارو وقت شادي جي لاءِ خيالي دنيا ۾ مصروف رھندي گذاريندو آھي اڄ جي نوجوان جي بي مقصد زندگي ڊپريشن ۽ ٻين اھڙين نفسياتي بيمارين جو سبب وقت تي شادي جو نه ٿيڻ آھي.
اڪثر ماڻهو اھو سوال ڪندا آھن ته شادي سان ڪاميابي حاصل ٿئي اھو ضروري ته ناهي.ڇو ته معاشري ۾ اھڙا سوين مثال آھي جتي شادي شده ماڻھن جي زندگي بدترين ڏکيائين جو شڪار آھي مان ان ڳالهه تي اتفاق ڪندو آھيان پر گڏوگڏ اھو سوال به ڪيان ٿو ته شادي ۾ مسئلن جي پاڙ تي غور ڪرڻ ڏاڍو ضروري آھي اسان شادي لاءِ ڪھڙن بنيادن تي رشتو ڳوليندا آھيون؟ پيسا گھر گاڏي حسن وغيره جڏهن رشتن جو معيار انھن اڻپورن معيارن تي رکيو وڃي ته پوءِ اخلاق ۽ ڪردار تي روئڻ سان زندگي خوشگوار نٿي بڻجي سگھي. اسلام جتي اسان کي جلد نڪاح جو درس ڏئي ٿو اسان کي نڪاح جي معاملي ۾ ھمسفر جي چونڊ لاءِ بنيادي معيار به ٻڌائي ٿو پيسا ۽ حسن بدران انسان جڏهن اخلاق ڪردار ۽ دين تي بنياد تي رشتو جوڙيندو آھي ته ان گھر ۾ خوشي ۽ سڪون جون ڌمالون ھونديون آھن.
اسان وٽ ھڪ عام طبعيت بڻجي وئي آھي ته رشتي جي معاملي ۾ پاڻ کي ماڻهن سامھون اھڳ پيش ڪندا آھيون جيڪو حقيقت ۾ ھوندا ناھيون اھو ئي سبب آھي جو اسان وقتي طور ھڪ ٻئي لاءِ ڪامل ۽ بھترين ھوندا آھيون پر جيئن ئي شادي جي ٻنڌڻ ۾ ٻڌجي ويندا آھيون ته ڪجهه ڏينهن اندر پنهنجي اصليت تي اچي ويندا آھيون. گھڙن ۾ جنگون جھيڙن جي شروعات ٿي ويندي آھي. پوءِ اھا طعنا به ھوندا آھن ته اوھان بدلجي ويا آھيو توھان پھريان ته اھڙا نه ھيو" رشتن جي شروعات ۾ ئي جيڪڏهن انسان پنهنجي اصل طبعيت ۽ عادت سان گڏ ماڻھن سان ملي ته شادي کان بعد وارن مسئلن کان بچي سگھي ٿو.
ھڪ پرسڪون ۽ ڪامياب گھراڻو ئي ڪامياب ۽ پرامن معاشري جو بنياد وجھندو آھي زال سان ذھين برابري ۾ ھجڻ ڪامياب زندگي لاءِ لازمي آھي ۽ زال جي برابري تڏهن ئي ممڪن آھي جڏهن اسان سفر جو چونڊ ماده پرستن کان ھٽي ڪري خالق جي ٻڌايل اصولن تحت ڪنداسين اسان سفر مان ذھني برابري انسان کي دل ۽ ذھني سڪون فراھم ڪندو آھي جنهن جي بدولت انسان پنهنجي صلاحيتن کي بھترين انداز ۾ بروقت استعمال ڪري پنهنجي زندگي جي سڀني معاملن جي ڪارگردگي کي بھتر بڻائڻ جي ڪوشش ڪندو آھي. پرسڪون شادي اسان جي سوچ ۽ تخليقي صلاحيتن کي بھتر بڻائڻ ۾ مددگار ثابت ٿيندي آھي جنھن جي ڪري انسان پنهنجو وقت ۽ طاقت بھترين طريقي سان پنهنجي زندگي جي مقصد کي حاصل ڪرڻ جي لاءِ وقف ڪندو آھي . زال جي موجودگي انسان کي ھمت ھارڻ جي کان ٽٽڻ کان ۽ منفي خيالن سان وڙھڻ جو حوصلو ملندو آھي اھو سڀ تڏهن ممڪن آھي جڏهن اوھان جي سوچ اوھان جي زال سان ملندڙ ھجي اوھان ھڪ ٻئي کي سمجھڻ جي قابل ھجو عمر جو فرق قد جو فرق ذات پات جي معاملن ڊگرين نوڪرين جائداد پئسا انھن مان ڪجهه به اوھان جي زندگي کي اثرانداز نه ٿئي جنهن طرح ٻن ماڻھن جي سوچ ان رشتي تي اثرانداز ٿيندي آھي . اسان ڏسون ٿا ته دنيا ۾ کوڙ سٺا کوڙ ڪامياب اخلاق ۽ ڪردار ۾ لاجواب ماڻھو به ان رشتن جي معاملن ۾ ذھني برابري نه ھجڻ ڪري ناڪام ٿي ويندا آھن. شادي جي معاملي ۾ الله جي ٺاھيل اصولن ۾ ھي اصول انتھائي مانائتو آھي ته ماڻھن رشتو ڪرڻ وقت انھن جي ذھني برابري ماڻھن جي مشاورت سان کان اڳيان رکو باقي ٻيا معاملا بنيادي آھن.
اسان جو الميو آھي ته اسان وٽ سفر جو معيار تمام کولي معيار تي ڪي ويندو آھي بدقمستي سان اسان رشتو ڪرڻ وقت ڇوڪري جو بينڪ بيلنس ۽ ڇوڪريء جو حسن ۽ جمال کي اوليت ڏيندا آھيون. اسان ڪڏهن به ڇوڪري کي پرکڻ يا ان کي پڇڻ جي تڪليف ناھيون ڪندا ته ان پنھنجي مستقبل لاءِ ڇا سوچي رکيو آھي؟ اھو ايندڙ چند سالن ۾ پاڻ کي ڪاٿي ڏسڻ پسند ڪري ٿو؟ ان جي دل ڪھڙن شين ۾ ڪھڙن معاملن ۽ ڪھڙن ڳالھين ۾ لڳندي آھي؟ ڇا اھو محنت پسند آھي يا ھٿ تي ھٿ رکي ويھندڙ آھي ؟ اسان وٽ رشتا ڇوڪري جي حال ڪمائي ويندڙ دولت جي بنياد تي ڪيا ويندا آھن. ان جي اخلاق ڪردار محنت ۽ عزم جي بنياد تي ناھن ٿيندا ان حالتن ۾ جيڪڏهن ڇوڪرن کان انھن جي پنهنجي مستقبل جي حڪمت علميء لاءِ ۽ زندگي جي مقصد لاءِ ڳالهه ڇيڙي وڃي ته ان کي جواب نه ھجڻ برابر ھوندو آھي اڪثر ماڻھو ته ان سوالن کي سمجھن کان قاصر حيران۽ پريشان نظر ايندا آھن. اسان وٽ چيو ويندو آھي ته ڇوڪرو امير ھجڻ گھرجي بس! اخلاق ڪردار الله ٺاھي ڇڏيندو اسان ڪڏهن ھيئن ناھيون چوندا ته ڇوڪرو بااخلاق باڪردار ھجڻ گھرجي محنت ڪندڙ ھجي رزق الله ڏيندو؟
نڪاح ٻن ماڻھن جي وچ ۾ الله جو ٺاھيل ڏاڍو خوبصورت ۽ پاڪيزه رشتو آھي نڪاح ۾ برڪت آھي پر ان رشتي جو قدر ڪيو ان کي ھن دنيا جي کوکلي ٽٽل معيار تي نه رکو پنھنجي ۽ پنهنجي ٻارن جي زندگي بابت فيصلا ڪندي بنيادي اصولن کي نظر ۾ رکو ۽ پوءِ الله تي ڀروسو ڪيو اھي سڀ ماڻهو جيڪي اڄ ان ٻنڌڻ ۾ ٻڌجي چڪا آھن. انھن کي گھرجي ته ھو پاڻ کي بھترين انسان بڻائڻ جي ڪوشش ڪن جيڪڏهن زندگي ۾ مسئلا آھن پريشانيون آھن ته ان مسئلن جي حل تي ڌيان ڏيو. رشتا ختم ڪرڻ تي نه ! ھڪ ٻئي کي برداشت نه پر محبت سان تسليم ڪرڻ سکو. خدا کان اوھان کي اوھان جي زميوارين جو سوال ڪرڻو آھي پر پنهنجي زميوارين کي پورو ڪيو حقن تي منهن جھڪائڻ بدران جيڪڏهن زميوارين کان غفلت ڪري ويٺو ته يسد رکو حق نه ملڻ تي سوال نه ٿيندو پر صبر جي بدولت اجر ملندو پر جيڪڏهن زميوارين ۾ غفلت ڪئي ته الله کي جواب ڏيڻو پوندو.