خود اعتمادي جو نتيجو
چيو ويندو آھي ته ماءُ ھنج ۾ انسان جي پھرين درسگاھ ھوندي آھي انسان ننڍپڻ ۾ سڀ کان گھڻو سکندو آھي. ننڍپڻ ۾ والدين جا پڙھايل سبق سڄي عمر نه رڳو ياد رھندا آھن پر اسان جي شخصيت تي به اثرانداز ٿيندا آھن جيڪڏهن زندگي جو مقصد ننڍپڻ ۾ ئي مقرر ڪيو وڃي ته ان لاءِ ڀڄ ڊور ۾ آساني پيدا ٿي پوندي آھي ان کي حاصل ڪرڻ جو تڙپ اوھان کي ننڍپڻ ۾ ئي ڪامياب ڪرڻ شروع ڪري ڇڏيندي آھي ۽ اھا تڙپ وقت سان گڏ ايتري ته مضبوط ٿي ويندي آھي جو توھان کي زندگي جي سفر ۾ ڌيان جو مرڪز رکڻ ۾ مددگار ٽابت ٿيندي آھي. توھان کي زندگي جو ملڻ تي ئي سڪون ايندو، توھان ٿڪجندا ناھيو، رڪجندا ناھيو ماڻھن جون بي بنياد ڳالھين کي دل ۾ جاء ناھيو ڏيندا، حوصلا ڪمزور ٿيڻ ناھيو ڏيندا.
مونکي اڄ به ياد آھي ته مان ڳوٺ جي ھڪ پرائمري اسڪول ۾ پڙھندو ھئس ھي ان دور جي ڳالهه آھي جڏهن اسڪول ۾ ٻار پلاسٽڪ جو تڏو پاڻ سان گڏ کڻي ويندا هئا سڀ ٻار اھو کڏو زمين تي وڇائي ان تي ويھي پڙھندا ھئا. ۽ روزانو ان کي صاف ڪري اسڪول بيگ ۾ رکي واپس کڻي ويندا ھئا مان به جڏهن اسڪول کان گھر ايندو ھئس ته سڀ کان پھريان اسڪول بيگ مان تڏو ڪڍي امان کي ڌوائڻ لاءِ ڏيندو ھئس امان منهنجي اھا عادت ڏسي مونسان پيار ڪندي ھئي ۽ منهنجي مٿي تي ھٿ گھمائي يقين سان چوندي ھئي ; پٽ تون وڏو ماڻھو ٿيندي امان اھا ڳالهه روز چوندي ھئي ۽ مان ان ڳالھ کي ھميشه مزاق سمجھي چوندو ھئس ته وڏا ماڻھو ته سڀ ٿي ويندا آھن ۽ اھو چوندي امان جي سامھون شھپر وٽندي ھٿ کولي کلندو ھئس .
ڳوٺ ۾ رواج ھو ته ماڻھو ڇتن يا کليل اڱڻ تي کٽون رکي سمھندا ھئا گرمين ۾ سڀني کان پکي جي سامھون واري کٽ ملڻ سان ڄڻ دنيا جي سڀ کان وڏي خوشي محسوس ٿيندي ھئي مان به پنهنجي گھر جي اڱڻ تي چار ڀائرن کي ڏسي ان ضد ۾ ھوندو ھئس ته مونکي به پکي واري کٽ تي سمھڻو آھي. رات جو کٽ تي سمھندي کليل آسمان کي ڏسندو ھئس مونکي آسمان تي تارا چمڪندي ڏاڍا خوبصورت لڳندا ھئا. ھڪ رات معمول جيان آسمان ۾ چڪمندڙ تارا ۽ چنڊ ڏسڻ ۾ مصروف ھئس ته اچانڪ امان جي کنگھڻ جو پڙاڏو ڪنن ۾ پيو ته مان اچانڪ اٿي ويھي رھيس امان کان خيريت معلوم ڪرڻ بعد ان کان پڇيم ته امان مان وڏو ماڻھو ڪڏھن ٿيندس؟ امان ڏاڍي شفقت ۽ ڌيان سان مونکي ٻڌي رھي ھئي. ان کان پھريان جو امان جواب ڏئي مان ٻيو سوال به مٿان رکيو جيڪو منهنجي دل ۾ ھو ته امان آخر وڏو ماڻھو ڪيئن ھوندو آھي؟
امان جي نرم مٺي لھجي ۾ چيو ته پٽ وڏو ماڻهو چمڪندڙ تاري جيئن ھوندو آھي. چمڪندڙ تارو چمڪندڙ تارو اھو ھوندو آهي پنهنجي لاءِ ۽ دنيا لاءِ. اھو محبت ڪرڻ وارو ھوندو آھي محنت ڪندو آھي ۽ ان سان پوري دنيا کي روشن ڪندو آھي امان جي ڳالھاين مان يقينن پاڻ تي يقين چڙھندي ڏسان پيو ان جي لھجي ۾ عزم ھو ھڪ خواب ھو ڀروسو ھو اھا ان عزم سان پيار ۾ مونکي چئي رھي ھئي ته .
پٽ تون تارو آھي توکي چمڪڻو آھي جھان ۾.
امان جون اھي ڳالهيون منهنجي دل ۽ دماغ ۾ گھر ڪري ويون ھيون امان ننڍپڻ ۾ ئي مونکي اھڙو يقين ۽ پڪو ڀروسو ڏنو ھو جو مان ان يقين جي سھاري زندگي جي ھر ڏکيائي سان مقابلو ڪرڻ لاءِ تيار ھئس. مونکي يقين ھو ته مان تارو آھيان چمڪندڙ تاري جيان نه صرف پاڻ کي چمڪڻ آ پر ان پويان ڪيترن ئي ماڻھن کي ان جي روشني پھچائڻي آھي. امان جون اھي ڳالهيون منهنجي زندگي جو اھڙو سھارو بڻيون جو انھن مونکي ھمت ھارڻ نه ڏني . مونکي حالتن اڳيان ڄمي بيھڻ سيکاريو. پاڻ تي يقين منهنجي سڀني مشڪلاتن کي پويان ڪري مونکي ڪاميابي عطا ڪئي . ھتي ھڪي ٻي ڳالهه به ٻڌائيندو ھلان ته مان نه ڪنهن زميندار گھراڻي جو ٻار ھئس نه ئي وڏو اڪابر ھئس مون ۾ ھڪ شي "خود يقيني" ھئي جيڪا منهنجي ماءُ جي ڏنل ھئي .
ھيء انھن ڏينهن جي ڳالهه آھي جڏهن مان ميٽرڪ ۾ ھئس امتحان ٿيا ڏسندي ڏسندي نتيجن جون ڏينهن به اچي ويو مان بايو سائنس جو شاگرد ھئس رزلٽ ڏٺي ته ھوش ئي اڏامي ويا ڇاڪاڻ ته مان بائيولوجي ۾ فيل ھئس ان کان پھريان پڙھائي ۾ گھڻو ھوشيار نه سھي پر فيل به نه ٿيو ھئس رزلٽ ڏسڻ کان پوءِ خوف ۽ شرمندگي جي ڪري ڪنڌ جھڪائي گھر آيس مونکي وڏي شرمندگي ھئي ته امان بابا کي ڪھڙو جواب ڏيندس.گھر اچڻ سان ئي بابا پاڻ وٽ گھرايو . مونکي ڏسندي چيائين : جي پٽ ڇا ٿيو تنهنجي رزلٽ جو؟ مان جيڪو پھريان ئي شرم ۾ ٻڏي رھيو ھئس ڊڄندي ڊڄندي ٻڌائڻ شروع ٿي ويس ته بابا اردو انگريزي رياضي وغيره ۾ ته سٺن نمبرن ۾ پاس ٿيو آھيان پر بائيولوجي ۾ سپلي لڳي وئي آھي.
بابا سواليه انداز سان ڏسندي پڇيو ته آخر سبب ڪھڙو ھو جو بائيولوجي ۾ فيل ٿي وئين؟ مان بابا جي سامھون ڪنهن مجرم جيان پنهنجي بيڏوھي ثابت ٿيڻ لاءِ چوڻ لڳس ته جنهن ڏينهن بائيلوجي جو پيپر ھو ان ڏينهن منهنجي طبعيت خراب ھئي. ۽ بائيلوجي لاءِ ٽوشن نه ورتي ھئي انڪري فيل ٿي ويو.
بابا منهنجي ڳالهه ٻڌي ۽ پوءِ غور سان ڏسندي چيائين ته پٽ منهنجي ڳالهه ڌيان سان ٻڌ ته جيڪڏهن فيل ٿيو آھين ته ڪا ڳالهه ناھي ناڪامي اھا ناھي ته تون فيل ٿيو آھين ٻيھر محنت ڪري پيپر ڏي پاس ٿي ويندي پر ناڪامي اھا آھي ته ناڪامي تي بھانا ڳولي رھيوآھين.
ناڪام اھي ناھن جيڪي فيل ٿي وڃن پر ناڪام اھي آھن جيڪي فيل ھجڻ تي ڍڪ ڍڪي رھيا ھجن . ناڪام ماڻهو پنهنجي ناڪامي تي ھميشه جذبو وڃائي ويھندا آھن ڪنهن مقدر جي لکئي جو ليک سمجھندي ڪنهن حالت تي سڄو الزام ھڻندا آھن اھو ئي سبب ھوندو آھي پوءِ اھي ماڻھو ناڪامي اڳيان ھٿيار ڦٽا ڪيون ھوندا آھن ۽ پوءِ زندگي ۾ ڏوراپا ۽ شڪايتون پيا ڪندا آھن.
انھن جي برخلاف اھي ماڻھو جن ۾ ڪامياب ھجڻ جو ترپ ھوندي آھي اھي پنهنجون غلطيون مڃندا آھن انھن مان سکندا آھن ۽ اڳيان وڌندا آھن ڪامياب ماڻھو ناڪامين تي دليل ناهن ڳوليندا اھي انھن کي قبول ڪندي جلدي بھتر ڪندا آھن . امان جو ھڪ ھڪ جملو منهنجي دماغ ۾ ڪنهن تحرير لکت خط جيان لکيل آھن بابا جي ڳالهه ته" ناڪامي جو اعتراف ڪري وري محنت ڪر" مونکي ڪاميابي جو راز سمجھ ۾ اچي ويو ھو ھيء ئي اھا ڳالهه ھئي جنهن مونکي زندگي ۾ ناڪامين کي قبول ڪرڻ سيکاريو ۽ پوءِ ان رستي تي ھلندي مان ان قابل ٿيس ته الحمد الله اڄ پي ايڇ ڊي PHD جي ڪوشش ۾ آھيان.
منهنجي ان خوداعتماديء پوري زندگي منهنجو سدائين ساٿ ڏنو مونکي ھمت ڏني اڳيان وڌڻ جو حوصلو ڏنو مونکي اھو ڏينهن به ياد آھي جڏهن مان گريجوئيشن لاءِ سڄو سڄو ڏينهن يونيورسٽي ۾ پيو ڦرندو ھئس يونيورسٽي جو ھڪ پراسپيڪٽس 500 جو ھوندو ھو مان پٽ سٽ ڪري پراسپيڪٽس وٺي يونيورسٽين جا فيسن جا حساب ڪندو گھر ايندو ھئس مونکي اھي خرچ پورا ڪرڻ جو ڪو به وسيلو موجود نه ھو انڪري منهنجي تعليمي سال جو ھڪ ضايع ٿي ويو ڪنهن مونکي پنهنجي تعليم نه ڇڏڻ جي صلاح ڏني ته مونکي اھو ٿي چو ته اڳيان تعليم ۾ ڇا رکيو آھي ڪرڻي ته وري به نوڪري آھي ھي اھو وقت ھو جڏهن مون پاڻ کي مضبوط ڪيو انھن ماڻھن جي ڳالهين تي نه ڪن ڏنو نه وري حالتن تي ڇڏيو ان وقت مون پاڻ سان واعدو ڪيو ته ڏينهن رات محنت ڪندس پر تعليم نه ڇڏيندس مان ھڪ مقامي پارڪ ۾ ڪم ڪرڻ شروع ڪيو ۽ داخلائون جاري ٿيندي ئي داخلا ورتي ھاڻ مان ڏينھن جو ڪم ۽ رات جو پڙھندو ھئس ان ڏکئي وقت ۾ منهنجي پاڻ تي يقين منهنجا ھٿ پڪڙي ڪاميابي جو خوشخبري ٻڌائيندي ھئي جنهن سان منهنجي ھمت ۽ منهنجو حوصلو وڌيڪ وڌندو ھو مان زندگي ۾ ڪيترا دفعا ئي ڪريس، ٿاٻڙيس، ڪيترائي دفعا ناڪام ٿيس پر مونکي پنهنجي پيءُ جو سکايل سبق پنهنجي ھر غلطي کي تسليم جو حوصلو ڏيندي ھئي اڳيان وڌندو سکندو ويس مان ڪيترائي دفعا ھارائي ناڪامين جو سامھون ٿيس پر بجاءِ پاڻ کي زميوار قرار ڏيندي پنهنجي غلطين کي قابو ڪيو پر وري دل ۽ چاھ سان ڄمي ٻيھر محنت ڪندو رھيس.
ڪامياب ماڻهو ناڪامين سان ٺاھ ناھن ڪندا انھن کي بس اڳيان وڌڻ جي ھوندي آھي زندگي جو اھو راز اھو فلسفو جيڪو سمجھي ويو ان کي ڪامياب ٿيڻ کان ڪير نٿو روڪي سگھي.