امداد سھتو، سونھن جو متلاشي شاعر
جيتوڻيڪ مان ڪو شاعر ناهيان پر شاعر دوستن جي ويجهو ضرور آهيان. اهوئي سبب آهي جو مان هميشه شاعريءَ ۾ نوان پيغام يا نوان پسمنظر ڳوليندو رھيو آهيان. وليم ورڊس ورٿ چيو آهي: ”شاعر هڪ انسان آهي. جيڪو انسانن سان ڳالھائي ٿو، جنهن کي عام ماڻھن کان وڌيڪ شعور، جوش ۽ نازڪ احساس مليل آهن. سندس روح وسيع آهي، هن جو جذبو ٻين کان وڌيڪ لطف حاصل ڪري ٿو ۽ چاهي ٿو ته سڄي ڪائنات به انھن جذبن ۽ امنگن سان ٽمٽار هجي“. ساھتي پرڳڻي سان تعلق رکندڙ خوبصورت تخليقڪار امداد سھتي جي ڪتاب “وڃايا ريت ۾ پيرا” جو مسودو منھنجي ھٿن ۾ آھي. امداد درد ۽ رومانس ڀريي احساسن کي لفظن جا ويس پارائي شاعريءَ ذريعي اظھار ڪيو آھي. امداد سھتي سان لڳ ڀڳ تيرنھن سالن کان شناسائي رھي آھي ۽ پاڻ ۾ عزت، قدر، محبت ۽ پيار ڀريو رشتو رھيو آھي، جنھن جو سھرو سوشل ميڊيا ڏانھن ۽ امداد جي پيار ڀريي رويي ڏانھن وڃي ٿو. فيس بوڪ ۽ پوءِ سنڌي ادبي ورلڊ ائسوسيئيشن جي پليٽ فارم تان گڏ ڪم ڪندي سِکيوسين ۽ ڀوڳيوسين به. مائيڪ آندري لکيو آھي ته “شاعري درد ۽ پيڙا جي پيٽ ڄائي آهي، هر اهو شخص جيڪو ڀوڳي ٿو ۽ درد سھي ٿو سو شاعر آهي. هن جو هر هڪ لڙڪ هڪ شعر ۽ هر دک هڪ نظم آهي.” امداد سھتو پاڪستان جي مختلف علائقن ۾ نوڪريءَ سبب رھيو آھي ۽ ساڳي وقت ھن فطرتي سونھن ۽ درد کي محسوس ڪندي ان کي شعرن جي اظھار جو ذريعو بڻايو آھي. ھو فڪري ۽ فني حوالي سان رچيل ۽ پڪل رچنائون اسان جي اڳيان آڻيندو رھيو آھي. جيتوڻيڪ سندس شاعريءَ جو مجموعو ڪتابي صورت ۾ ھاڻي ڇپجي رھيو آھي، پر ڊجيٽل ڊزائن جي صورت ۾ سندس شاعريءَ جو مجموعو ”انڊلٺ“ جي نالي سان 2012ع ۾ سنڌ سلامت پاران اپلوڊڪيو ويو ھو جنھن خوب مڃتا ماڻي ھئي.
امداد سھتي جي غزلن جي پنھنجي بيھڪ، رَسُ ۽ چَسُ آھي. ھو بنيادي طرح رومانٽڪ شاعر آھي ۽ سندس غزلن ۾ دل لڳيءَ جو اھو رنگ خوب پسي سگهجي ٿو:
آ وڃايو وقت پنھنجو دل لڳي ۾!
پيار پرتي آ رھيو ھن زندگي ۾!
***
حُسن تي شاعري عام تنھنجي لکي،
ڪاغذي سادگي مون وڃائي ڇڏي.
ياد امداد! آهن غزالي اکيون،
جن مٿان ساحري مون وڃائي ڇڏي.
امداد سھتو سدائين اميدن جون مشعلون ٻاري پنھنجا شعر لکندو رھيو آھي ۽ ھن ڀروسي ۽ اميدن جي ان ڏيئي کي وسائڻ ناھي ڏنو ۽ اھا ڳالھ غزل جي ھن بند مان پروڙي سگهجي ٿي:
منھنجا ھن امداد! مشعل ٿيا غزل،
ھر لکيل اشعار تي آ ڀروسو
امداد سھتي کي سنڌ ۽ انسانيت سان پيار آھي جنھن ڪري ھو سماج جي بدبودار روايتن خلاف کُلي لکي ٿو. امداد سمجهي ٿو ته سنڌ ڪھڙي ڏکيي دور مان گذري رھي آھي ۽ ھو ڏَسي ٿو ته پير پختا ڪرڻ، مضبوط ٿيڻ، گڏجڻ ۽ متحد ٿيڻ کانسواءِ ھاڻي ڪو چارو ئي ناھي. اھا ڳالھ ھن پنھنجي شعرن ۾ سمائي پنھنجو پيغام ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي آھي ۽ ظلم جي عڪاسي ڪئي آھي.
اهو مڃڻ آ مرڻ برابر ته دور نئين آ نواڻ آندي،
لتاڙي ماڻھو وڌي جو اڳتي اهو هتي آ جناب اوچو.
ڳليءَڳليءَ ۾ ظلم ٿئي ٿو اهو به کُلم کُلا ٿئي ٿو،
اندر اسان جي رڳو آ ماتم لڳي ٿو سارو حساب اوچو.
امداد سھتي جي اظھار جو ذريعو شاعري ئي آھي. شاعري ھن جي ڏکن ۽ دردن جو درمان ڀاسجي ٿي. شاعري ئي آھي جنھن ۾ ھو دل جي ڳالھ اوري ٿو. هن وٽ شاعري محبوب جو درجو رکي ٿي. ھو وڇوڙي، دوکن ۽ ورھن کي لفظن ۾ سمائي پيش ڪري ٿو:
وڇوڙو جنم ٽيپ وانگي ڪٽيان پيو،
اوهان کي جو چاهيم وڏي ڪا خطا ٿي.
امداد سھتي جي غزلن ۾ محبوب جون اکيون ۽ وکريل وار، ھوا جا جهوٽا بڻجي لفظن جو ويس پائن ٿا. ھن جي غزلن ۾ سنڌوءَ جي ھوائن جي ھٻڪار به آھي ته ڪينجهر جي شام جي زرد رنگ جا لباس پڻ پاتل آھن. امداد جي غزلن ۾ ٿر جي ڀنل واريءَ جي خوشبو به آھي ته محبوب جي لبن جي لالاڻ به آھي. ھن وٽ محبوب ڌرتيءَ جو حسين ترين تحفو آھي.
جا چپن کي پوپٽ جا رنگ آ ڏئي ويئي،
مُرڪ ڄڻ هجي پھرين ٻار جي حياتي ۾.
امداد سھتي جي ڪتاب ڇپجڻ ۽ ان تي ٻه اکر لکندي سرھائي ٿي رھي آھي، اميد ته اوھان سڀ ڪتاب پڙھي امداد کي موٽ ضرور ڏيندا. اھا موٽ ھڪ ڪالم ۽ مضمون جي صورت ۾ ھجي، تنقيدي يا تعريفي ليک جي صورت ۾ ھجي يا ٻن سٽن جي راءِ جي صورت ۾ ڇو نه ھجي.
محمد سليمان وساڻ
سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام