مٺو مهيري، گلڙن جو گلدستو ! : هدايت بلوچ
مٺي مهيريءَ سان ٻي يادگار ملاقات فاضل راهو شهيد جي پهرين ورسيءَ تي راهوڪي ۾ ڪوٺايل ميڙاڪي کان ڪجھه مفاصلي تي موجود شهر گولاڙچيءَ ۾ ٿي جنھن جي ميزباني خود مٺي پاڻ ڪئي، جنهن ۾ شمشير الحيدري، عبدالغفار تبسم، رفيق احمد جعفري، سرويچ سجاولي ۽ ٻيون سياسي ۽ ادبي شخصيتون پڻ موجود هيون. هن موقعي تي ٿيل پرتڪلف محفل ۾ سموري رات سڀني جاڳي گذاري ۽ ڪلام، فن ۽ هنر جي پالوٽ ٿيندي رهي. هن محفل ۾ پڻ مٺو مهيري پنهنجي ڪيف ۽ سرمستيءَ ۾ بلندين تي نظر آيو. جڏهن ٻئي ڏينهن راهوڪيءَ ۾ فاضل راهو شهيد جي ورسي جي اجتماع ۾ پهتاسين ته، مٺو ورسيءَ جي انتظامن ۾ ڪجھه دير لاءِ مصروف رهيو ۽ ان بعد جڏهن ورسي وارو اجتماع، تقريرون ۽ انقلابي شاعري ۽ ڪلام وارا رنگ شروع ٿيا ته اتي پڻ مٺو مهيري اسٽيج جي منتظم ۽ مهندار جي روپ ۾ نظر آيو. قدرت کيس حافظو به ڪمال جو عطا ڪيو ھو، ٿيو ايئن جو مون جيڪا شاعري راھوڪيءَ ۾ پڙھي اھي ڪاغذ ئي مون کان ڪٿي رھجي ويا. وري ورھين کان پوء ڪراچيءَ ۾ مليو ته منھنجي اتي پڙھيل شاعري پڙھي ٻڌايائين جنهن مان ھڪ شعر ھن ريت ھو ته،
”دل اڌمو کائي رات چيو ھل يار ھدايت راھوڪي
مون مرڪي تنهن کي موٽ ڏني
واھ جي ڳالھه ڪئي ٿئي ٺاھوڪي“
فاضل جي ورسيءَ ۾ سموري سنڌ کان آيل مهمانن جي دلين ۽ روحن جون تارون ڪا شخصيت ڇيڙي، کلائي ۽ روئاڙي رهي هئي ته اها هستي به مٺي مهيري جي ئي هئي. شاهه لطيف جو فضائن تي حڪمراني ڪندڙ ڪلام هجي يا شيخ اياز جي انقلابي شاعري جي کنوڻ ۽ گجگوڙ هجي؛ مٺو مهيري ڄڻ ته ان ڪلام جي روح کي پنهنجي پرسوز آواز ۾ ڳائي اجتماع کي پرجوش ڪري محفل ۾ لھرون پيدا ڪري رهيو هو.
شمشيرالحيدري ادبي محفل جي صدارت ڪئي، جڏھن ته سرويچ سجاولي ، ابراھيم منشي، عبدالغفار تبسم، ۽ اسان پنھنجي شاعري پيش ڪئي ۽ اھا ھڪ يادگار ادبي محفل طور ياد رھندي. ھن تقريب جي خاص ڳالھه ته مٺو مھيري انھيءَ سڄي تقريب جي خوبصورت انداز سان ڪمپيئرنگ ڪري رھيو ھو. هو اسان جي محفلن ۽ يادن ۾ پنهنجا سر ۽ خوشبوءِ باقي ڇڏي هليو ويو. سندس يادون سندس پيار ۽ پنهنجائپ جي منفرد انداز سان سدائين ياد رھنديون.
مٺا ته ماڻهو گھڻا ئي ليڪن مٺو گھڻو ھو مٺو مھيري
خيالن ۾ ڪا ھئي خوشبوءِ، ڄڻ ھو ڪا گلن جي ڍيري ـ
)ھدايت بلوچ)