شخصيتون ۽ خاڪا

کاھوڙين کڻي ساجهر ٻَڌا سندرا

مٺو مھيري لطيف جو پارکو، سنڌي شاعريءَ کي خوبصورت انداز ۾ پيش ڪندڙ، ھڪ جاکوڙي سياسي ڪارڪن رھيو، جنھن جيل ڪاٽيا ۽ ڦٽڪا کاڌا.، پر ثابت قدم رھيو. ھي ڪتاب ٻن حصن ۾ ورھايل آھي. پھرين حصي ۾ مٺو مھيريءَ جي فن، شخصيت، سياسي، سماجي ۽ ادبي سفر بابت ۽ سندس اوچتي لاڏاڻي تي لکيل تاثراتي مضمون، ڪالم ۽ مقالا شامل آھن. ٻئي حصي ۾ مٺو مھيريءَ جي لکيل مقالن، ڪالمن ۽ مضمونن کي سھيڙيو ويو آھي.

Title Cover of book کاھوڙين کڻي ساجهر ٻَڌا سندرا

مٺي ۾ فاضل ۽ منشيءَ جي خوشبوءِ: طارق ابراهيم منشي

ماڻهو سڀ نه سهڻا، پکي سڀ نه هنج،
ڪنهن ڪنهن ماڻهو منجھه، اچي بوءِ بھارجي.
-
ڪي ڪي ماڻهو تاريخ ٿين ٿا...

ڪنهن ڪنهن ماڻهوءَ منجھه اچي بوءِ بهارجي... هن سٽ ۾ شاعر تخليقي اقليت جو ذڪر ڪيو آهي، هيءَ اها تخليقي اقليت آهي جنهن جون حياتيون هميشه پنڌ ڪندي سفر ۾ گذريون آهن. هنن هميشه انسانيت جي ڀلي ۽ بهتريءَ لاءِ پاڻ پتوڙيو آهي ۽ ڪڏهن به ان جدوجھد کان تنگ نه ٿيا ۽ ڪڏهن به سک نه ستا. هميشه انسانيت جي ڀلي ۽ بهتريءَ وارو اوسيئڙو ۽ اندر جي اڻ تڻ وارو سفر جاري ۽ ساري رکيو، جنهن جي نشاندهي لطيف سائين هن طرح ڪئي:
کرڪڻا لاهي، سک نه ستا ڪڏهين،
اوسيئڙو آهي، کاهوڙين کي پنڌ جو.

منھنجو پيارو، منھنجو وڏو ۽ منھنجو ڀاءُ مٺو مهيري به لطيف سائينءَ جي سرکاهوڙيءَ جو اهو کاهوڙي ڪردار رهيو آهي جنهن کي سنڌ ڌرتيءَ جي ڌڻين جي ڏکن، غمن ۽ دردن جو هميشه اندر ۾ اُلڪو رهيو ۽ ان جدوجھد ۾ هن جيل ۽ ڪوڙن جون سختون سٺيون، بقول منشيءَ جي:

اسان هر دور جي حاڪم کي، حق جي ڳالھه چونداسون
اسان وانگين جي هر ويري وڏيري سان وڙهندا سون.

واقعي مٺو مهيري وقت جي جابر حاڪم اڳيان هر موڙ تي حق جو جملو چوندو رهيو ۽ وطن جي هر ويريءَ سان اک اک ۾ ملائي وڙهندو رهيو. ان لاءِ مٺو مهيري شهيد فاضل ۽ منشيءَ جي صحبت سان فيضياب رهيو، جن پنهنجون حياتيون هن ڌرتي ۽ ان جي ڌڻين لاءِ وقف ڪري ڇڏيون هيون، جنهن جي ڪري مٺي مان به هميشه شهيد فاضل ۽ منشي واري خوشبوءِ ايندي رهندي هئي. جيئن چوندا آهن هر گل جي خوشبوءِ پنهنجي هوندي آهي، اهڙي طرح مٺي مهيريءَ جي خوشبوءِ به تمام نرالي هئي ، هر محفل مٺي کانسواءِ اڻ پوري هئي. سموري سنڌ ۾ اها ڳالھه مشهور آهي ته محفلن ۽ ڪچهرين جو مور مٺو مهيري آهي. اهو ماڻهو اڄ اسان کان وڇڙي ويو ۽ پنهنجون يادون هميشه لاءِ اسان جي دلين ۾ ڇڏي ويو.

ڏيئي موت کي مات منشي مئاسون،
مگر نئين نسل کي اجاري وياسون !