مٺو مهيري، هڪ مٺو ماڻهو !: خادم ٽالپر
مٺي مهيريءَ سان پوءِ کوڙ ساريون ملاقاتون رهيون ۽ گڏجي محفل ڪرڻ، راتين جون راتيون گڏ رهڻ جا موقعا ملندا رهيا. مٺو مهيري زندهه دل خوش طبع انسان ته هو ئي هو پر هو پنهنجي قوم کي بدحاليءَ مان ڪڍي خوشحال بنائڻ لاءِ به ڏاڍو بيتاب رهندو هو. جيئن ته مٺي ۾ ڪيتريون ئي خوبيون هونديون هيون؛ هڪ ته خود قرباني ڏئي، پنهنجي غريب پاڙيسرين جي مدد ڪرڻ، غريب کان غريب ماڻهوءَ کي به اهڙو مان مرتبو ڏيڻ جيڪو هو خوشحال، نالي واري، سکئي ستابي کي پروٽوڪول ڏيندو هو ته جيئن عام ماڻهوءَ مان احساس محرومي ختم ٿئي. مٺو ڪتابن پڙهڻ جو به شوقين هوندو هو. هن ڪڙيو گھنور ۾ بچائي نظاماڻيءَ کان ۽ مون کان ڪيترائي تاريخي، علمي، ادبي ڪتاب وٺي پڙهيا ۽ اُهي عام ڪچهرين ۾ وڏي چاهه سان سمجھائيندو هو ۽ خود به ڪتاب خريد ڪندو هو.
مٺي مهيريءَ ۾ هڪ قدرتي ڏات هئي ته هو ڪو به ڪلام يا شعر ڪنهن به ڌن ۾ ٻڌندو هو ته يڪدم ياد ٿي ويندو هئس. وري جڏهن به چئبو هئس ته گيت ٻڌائي ته يڪدم انقلابي، قومي گيت، لطيف، بخاري، سرويچ ۽ حافظ جا شعر ٻڌائڻ ۽ ڳائڻ شروع ٿي ويندو هو. ان ڪري مٺو مهيري محفل جي روشني ۽ جان هوندو هو. 80 واري ڏهاڪي ۾ جڏهن ڳوٺن ۾ عوامي تحريڪ يا هاري ڪميٽيءَ جون گڏ جاڻيون ٿينديون هيون ته مٺو مهيري اڪثر ڪري فاضل سان گڏ انهن پروگرامن ۾ پهچي ويندو هو. محفل ۾ يا گاڏيءَ ۾ مٺو موجود آهي ته کل ڀوڳ، مذاق، راڳ ويراڳ ۽ لوڪ ڏاهپ جون ڳالھيون باري هونديون هيون. سڄو ڏينهن ڪيترا به ٿڪل هجون، مٺو مهيري مليو ته ٿڪاوٽ ختم. مٺو هڪ فرد نه پر هڪ پُرلطف محفل هو. هو هوندو هو ته زندگيءَ جون سڀ ٿڪاوٽون، مايوسيون ختم. مٺي جي راءِ هڪ تجربيڪار سياسي ڪارڪن واري راءِ هوندي هئي، جيڪو انسان دوست پورهيت دوست سائنسي فڪر جو ڄاڻو ڪارڪن هو، ان جي لاءِ بلڪل وزندار ۽ اهميت واري هئي. مٺو مهيري چوندو هو ته باعزت زندگي ۽ شاندار موت ڪنهن خوش نصيب کي نصيب ٿين ٿا. سو، مٺي مهيريءَ جي زندگي بلڪل باعزت هئي ۽ سندس موت به اچانڪ ٿيو.