شخصيتون ۽ خاڪا

کاھوڙين کڻي ساجهر ٻَڌا سندرا

مٺو مھيري لطيف جو پارکو، سنڌي شاعريءَ کي خوبصورت انداز ۾ پيش ڪندڙ، ھڪ جاکوڙي سياسي ڪارڪن رھيو، جنھن جيل ڪاٽيا ۽ ڦٽڪا کاڌا.، پر ثابت قدم رھيو. ھي ڪتاب ٻن حصن ۾ ورھايل آھي. پھرين حصي ۾ مٺو مھيريءَ جي فن، شخصيت، سياسي، سماجي ۽ ادبي سفر بابت ۽ سندس اوچتي لاڏاڻي تي لکيل تاثراتي مضمون، ڪالم ۽ مقالا شامل آھن. ٻئي حصي ۾ مٺو مھيريءَ جي لکيل مقالن، ڪالمن ۽ مضمونن کي سھيڙيو ويو آھي.

Title Cover of book کاھوڙين کڻي ساجهر ٻَڌا سندرا

مٺي مهيريءَ سان سياحت ۽ ٿر ياترا: نانڪ رام کيمناڻي

ٿر جو ريگستاني علائقو يا ٿرپارڪر جا مختلف ٿاڪ، تاريخي ماڳ ۽ مڪان يقينن سياحن لاءِ پنهنجي اندر خاص ڪشش رکن ٿا. مارئيءَ جو ٿر، مارئيءَ جو تڙ، امر ڪوٽ يا عمر ڪوٽ جو قلعو ڏسڻ وٽان آهن. ٿر جي نرالي دنيا تاريخ جا ڪيترائي باب پنهنجي اندر محفوظ رکيو ويٺي آهي. ٿر جو سورمو روپلو ڪولھي، محنتي، ڳڻوان، لوئي ۽ لڄ وارا ٿريا ماڻهو سنڌ جي صحرا واري هن علائقي جي سونهن آهن. ٿر ۾ جڏهن برساتون پون يا وسڪارا ٿين ته پوءِ ٿريا پنهنجي ديس کان ڪيترو به دور ۽ پري هجن ته هو اتي پنهنجي ديس کي ڏسڻ ۽ کيڙڻ خاطر واپس ورڻ لاءِ تڙپڻ لڳندا آهن. اهڙي ريت وسڪارن کانپوء ٿر جھڙي ريت، ساوڪ جي پوشاڪ اوڍي باغن، ۽ گلشن ۾ تبديل ٿيڻ لڳندو آهي ته انهيءَ موقعي تي ٿر جا پرستار سياح پڻ ٿر گھمڻ ۽ مورن جا ناچ ۽ سونهن ڏسڻ، کنڀيون ۽ موڪ ميها چکڻ لاء وڏا سفر ڪري اچي پهچندا آهن ۽ ٿرين سان گڏ رنگ ۾ رڱجي ويندا آهن.
هر سال وسڪاري بعد اسان دوستن جو پياري مٺي مهيريءَ سان گڏجي ٿر ياترا ڪرڻ ۽ ٿر جي سونهن ڏسڻ ۽ ماڳ مڪان گھمڻ ۽ ڪارونجھر جي اوچين چوٽين تي پهچڻ لاءِ جتن ڪرڻ وارو سلسلو تمام دلچسپ ۽ يادگار رهيو آهي. ٿر جي سفر ۾ اسان سان گڏ گھڻو ڪري رفيق احمد جعفري صاحب، الھه بخش ڪليار ۽ ٻيا دوست موجود رهيا آهن. ٿر جي دوري ۾ سنڌ سرڪار ۽ صوبائي سياحت ۽ ثقافت کاتي طرفان ٿر جي سورمي روپلي ڪولھيءَ جي قائم ڪيل يادگار ۽ روپلو ڪولھي گيسٽ هائوس ۾ قيام ضرور ٿيندو رهيو آهي. هتي رهائش ۾ سڀني جو روح وندرائيندڙ ۽ محفلن جو مور، اسان جو پيارو مٺو مهيري هوندو هو، جنهن جي شاهه ڀٽائيءَ جي شاعري ۽ شيخ اياز جي ڪلامن تي پنهنجي پرسوز آواز ۾ جھونگار سان ڀرپاسي جو سمورو ماحول ئي ڄڻ جھومڻ لڳندو هو. ان موقعي تي اسان جي دوستن جي سٿ کان علاوه ڀرپاسي جا ماڻهو پڻ گڏ ٿي مٺي جي سريلن ڪلامن مان لطف اندوز ٿيڻ لڳندا هئا.
ڪارونجھر جبل جي سياحت دوران مٺي جو اهو جنون هوندو هو ته جبل جي سڀ کان اوچي ۽ مٿاهين چوٽيءَ تي چڙهجي، اها جستجو پڻ ٿر جي هر سفر کي يادگار بڻائي ڇڏيندي هئي. اهڙي ريت ڪاسبي ۾ راما پير جو مندرجتي هر وقت مور پيا مستيءَ ۾ اڏامندا هئا ۽ اهو پاسو هڪ افسانوي منظرنامي جو عڪس يا ڪنهن خوبصورت خواب جو منظر پيش ڪرڻ لڳندو هو. انهيءَ مقام جي هڪ ِٻي دلچسپ ڳالھه اها پڻ هوندي هئي ته انهيءَ پاسي ڪنهن وڻ جي هيٺ هڪ نابينا راڳي يوسف فقير ويٺو هوندو هو ۽ مختلف شاعرن جي شاعري پيو ڳائيندو هو، اتي مٺو پڻ يوسف فقير سان پنهنجن سرن کي ملائي ڳائيندو هو ته ماحول وڌيڪ سريلو ۽ دلچسپ ٿي ويندو هو.
اسان جو دوست ۽ دلبر مٺو مهيري اڄ اسان ۾ موجود نه آهي. هو اسان جي چاهڻ ۽ نه چاهڻ جي باوجود حياتيءَ جو وقت پورو ڪري پنهنجي رب ڏانهن وڃي چڪو آهي ۽ اسين سندس يادون، ٻول، شاعري ۽ گيتن تي آلاپ، ناچ ۽ دلبرين جي يادن کي سهيڙي رهيا آهيون. ڀڳوان سندس من کي شانتي ڏي ۽ وارثن ، عزيزن ۽ دوستن کي سندس وڇوڙو برداشت ڪرڻ جي همت ڏي.