الطاف شيخ ڪارنر

بندر بازاريون

الطاف شيخ جو هي سفرنامو ”بندر بازاريون“ سندس شروعاتي سفرنامن مان آهي۔ هن ڪتاب ۾ 1974 کان اڳ جي ٿائيلينڊ، سنگاپور ۽ ملائيشيا جي سفرن جو ذڪر آهي۔ ڪتاب جو پهريون ايڊيشن 1975 ۾ ڇپيو ۽ پوء هن جا ٽي ڇاپا ڇپجي چڪا آهن۔ هن ڪتاب جو مهاڳ محترم امر جليل لکيو آهي جيڪو الطاف شيخ صاحب جي ويجهن دوستن مان آهي۔ ڪتاب جو ٽائيٽل لطيف سا۔ين جي رسالي جي هيٺين بيت مان کنيل آهي:
ننگر ۽ ناڙيون پڳھه کڻي پنڌ پئا،​
بندر بازاريون سڃا سامونڊين ريءَ۔​
  • 4.5/5.0
  • 2824
  • 1263
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book بندر  بازاريون

پورٽ ڪلانگ جي هوٽل جي ماني

ملايا جي ٻئي شهر، پورٽ ڪلانگ ۾ دائود هوٽل ۾ مانيءَ جي ارادي سان اندر گھڙياسين. عام ٽيبل ۽ ڪرسيون پيون هيون. هڪ ڏکڻ هندستان جو ڪارو سنهو ماڻهو کاڌو پڇڻ لاءِ آيو. ساڻس اردو ۾ ڳالهايوسين ته وائڙن وانگر نهارڻ لڳو، جو هتي سڀ ڏکڻ هندستان جا باشندا تامل زبان ڳالهائين ۽ اڙدو ته ڇا پر هندي به ڪو نه سمجھن. ريڊيو سلون تان شام جو ساڍي ڇهين کان اڳ جنهن زبان ۾ پروگرام ايندو آهي، اها تامل آهي. پهرين اهو سوچيندو هوس ته تامل زبان ته فقط مدراس، بئنگلور پاسي ڳالهائي وڃي ٿي، ان کي ايتري اهميت ڇو آهي. هتي اچي معلوم ٿيو آهي ته ملائيشيا ۽ سنگاپور پاسي تامل ڳالهائيندڙ تمام گھڻا آهن. ان کان علاوه انگريزي پڻ عام ڳالهائي وڃي ٿي. اسان جي اڙدو ڳالهائڻ تي هو اسان کان پڇڻ لڳا ته اسان اها ڪهڙي زبان پيا ڳالهايون. اسان کين ٻڌايو ته اها اڙدو آهي ته وائڙن وانگر نهارڻ لڳا. بئري کان پڇيوسين ته، “مادري زبان ڇا اٿئي.” چوڻ لڳو ته: “هندي” اسان چيس؛ “پر تون اڙدو ته تمام صاف ڳالهائي سگھين ٿو.”
“اڙدو؟!” هو اسان کي گھورڻ لڳو. “اڙدو ته مونکي ڪا نه ٿي اچي!”
“اها هينئر جا اڙدو ڳالهائي!” اسان چيس.
“اوهه! اها ته هندي زبان آهي.” اسان جي بيوقوفيءَ تي کلڻ لڳو. کاڌي لاءِ اسان ٽنهي دوستن مختلف آرڊر ڏنا. هڪ چڪن فرائي، ٻئي سادا چانور ۽ ٻوڙ، ٽئين ماني ۽ ٻوڙ. هو پنهنجي اڇي ڌوتيءَ جو پلئهُ ٺيڪ ڪندو ويو ۽ پهرين سلاد کڻي آيو. جنهن ۾ ونگن، ٽماٽن ۽ بصرن جي ڪاتر هئي ۽ مٿان ٽماٽو ساس پيل هئي. پاڻيءَ بدران هتي مانيءَ تي ڪوڪا ڪولا، ناريل يا ڪمند جو رسُ پيئن. پاڻيءَ لاءِ اسان جتي به گھر ڪئي ٿي ته بيدليءَ سان تازو پاڻي آڻي اڳيان ٿي رکيائون. ٿڌي پاڻيءَ لاءِ چار آنا الڳ. کاڌو اسان سڀني کي تمام گھڻو وڻيو. ٿي سگھي ٿو ته سڄي ڏينهن جي بُک هئيسين، انڪري. ڪڪڙ جو هتي سڄو ٽڪر ڏيڻ بدران، ان جا ننڍڙا ننڍڙا ٽڪرا چانورن سان گڏ فراءِ ڪري ڏنا وڃن ٿا. ان کان علاوه گانگٽن ۽ آمليٽ جا ٽڪر، ساوا مرچ ۽ ڌاڻا پڻ چانورن سان مليل هئا. ڪنڊ تي وڏي تئي تي هڪ همراهه اڦراٽا پچائي رهيو هو. سندس اڳيان کوپري ۽ گيهه جا ڌار ڌار دٻا هئا ۽ گراهڪ جي مرضيءَ مطابق استعمال ڪري رهيو هو. اٽي جا ٻه پيڙا کڻي، الڳ الڳ مانيون ٺاهي ملايائين ڪو نه ٿي، پر هڪ ئي لپي مان تمام وڏي قطر جو سنهو تهه ٺاهي، ان جا پاسا ورائي، اوڏي ماني ٿي ٺاهيائين، جيڏي اسان وٽ عام آهي. ان اڦراٽي جا اٺ آنا. چڪن رائيس جا ٽي روپيا، نوڊلس ٿالهيءَ جا ٻه روپيا. ان کان علاوه مدراسي ۽ هندو گوشت نه کائيندڙ، چانور کائي رهيا هئا. انهن کي چانورن مٿان ٿورو رسُ ۽ ڀاڄي رکي ٿي ڏنائون. جنهن جو روپيو کن ورتو ويو ٿي. ناريل يا ڪمند جو رسُ به چئين آني مليو ٿي، پر هتي جو ڪمند ۽ ناريل تمام لذيذ آهي. پڙهندڙ سوچي رهيا هوندا ته مون کي ڇا ٿي ويو آهي جو اڄڪلهه قيمتون به لکندو وڃان.
ڪراچي ڇڏڻ وقت ‘هلال پاڪستان’ جي ايڊيٽر سراج الحق چيو هو ته: “يار سفرنامي کي اڃا ڪجھه تفصيل سان لکُ، ٿي سگھي ته شين جون قيمتون به ڏي، جيئن اسان کي اندازو ٿئي. ان کان علاوه ٻين ملڪن جي شادين مُرادين ۽ مرڻي پرڻي جون رسمون ۽ رواج پڻ لکندو ڪر.”
سو جيڪڏهن ڪو پڙهندڙ اگھن جي لسٽ يا اڳتي ڪٿي بنا دعوت جي شاديءَ ۾ شريڪ ٿيڻ جو احوال پڙهي بور ٿئي ته سراج صاحب کي ئي شڪايت جو خط لکي سگھي ٿو، جو ان ۾ منهنجو ڏوھ ڪونهي.