وڏيون مسڪراهٽون ته وڏيون قيمتون
ريفلز پئلس ۾ عوامي چين جي دڪانن ‘چائنا ايمپوريم’ ۽ ٻين ۾ قيمتون مقرر ۽ مناسب آهن. باقي ٻين ۾ مقرر هوندي به سوديبازي عام ٿي هلي. ساڳيو حال هانگ ڪانگ، ملايا ۽ ايشيا جي ٻين ملڪن ۾ آهي. پر سنگاپور ۽ هانگ ڪانگ جو جواب ناهي. هتي جي خريداريءَ جو اصول اهو آهي ته دڪاندار ڪنهن شيءِ جا ويهه ڊالر گھري ته ڏهه چئجنس. ٻارهين تيرهين ۾ سودو طئي ٿي ويندو. جي دوڪان ننڍو آهي يا نائيٽ بازار آهي، پورٽ ڪلانگ جهڙي ته، ويهن ڊالرن جي شيءِ جا ست يا اٺ چوڻ کپن. ڇڪي تاڻي دڪاندار اها شيءِ ڏهن ڊالر ۾ ڏيڻ تي راضي ٿي ويندو. جي اهو نه ته ڀر وارو دڪاندار ضرور راضي ٿي ويندو. ڪجھه هن ريت انهن بازارن ۾ دڪاندارن ۽ خريدارن جي گفتگو ٻڌڻ ۾ ايندي:
“هن مختلف پٽن واري ليڊيز واچ جو گھڻو؟” خريدار پڇندو.
“فقط پنجهتر سنگاپوري ڊالر.” (يعني پاڪستاني ٽي سؤ روپيا.)
“پنجهتر ته تمام گھڻا آهن!”
“ڀلا تون ڇا ڏيندين؟” دڪاندار پڇندو.
“هن گھٽيءَ وارو دڪاندار ساڳي اٺن پٽن واري واچ ٽيهه ڊالر ۾ پيو ڏئي، پر آءٌ ته پنجويهه ڏيڻ لاءِ تيار آهيان.”
“واهه سائين واهه! اهڙي پياري واچ جو اهڙو قدر. پنجٽيهن جي ته مون خريد ڪئي آهي.”
“نه پنجويهه ڏيندس.”
“چڱو ڀلا ٽِيهه ڏي، کڻ واچ.”
“چيم ته سهي ته پنجويهن کان هڪ سينٽ به مٿي نه ڏيندس.”
“پنجويهين ته ميان سڄي سنگاپور ۾ نه ملندءِ. وڃين ته وڃ هليو.”
توهان اڃا ست قدم به نه کڻندؤ ته پٺيان سڏ ٿيندوَ.
“سائين ڪيڏانهن ٿا وڃو. پنجويهن ۾ ئي کڻو. ڪيتريون پارسل ڪيان؟ هڪ دٻي يا وڌيڪ؟”
سودو ٽن سؤ روپين تان سؤ تي لهي آيو. پر ان جو مطلب اهو به نه آهي ته سؤ روپين جي شيءِ جا فقط ڏهه روپيا ٻڌايو ۽ دڪاندار بيهوش ٿي وڃي. يا وڙهڻ لاءِ تيار ٿي وڃي. جيئن اسان جو دوست بشير وسطڙو ڪراچيءَ ۾ هڪ دڪان تان بئگ خريد ڪرڻ لاءِ چڙهيو، قيمت پڇيائين.
“ڏيڍ سؤ روپيا فقط.” دڪاندار ٻڌايس.
هي جوان خريد ڪرڻ کان انڪار ڪري لهڻ ٿي لڳو ته دڪاندار چيو: “اجي صاحب آخر توهان به ته ٻڌايو ته گھڻو لهي ۽ گھڻو ڏيندا.”
“اون هون!” بشير انڪار ڪندو رهيو. تنهن تي مون به دڪاندار جي طرفداري ڪندي چيومانس ته ڪيترو ڏيندين ته ان اگھه تي بحث ڪريون. پر ڪجھه نه اڪليو. دڪاندار پنج روپيا ڇڏي وري پڇڻ لڳو: “سائين آخر توهان ڪيترو ڏيندا ڪجھه ته ٻڌايو.”
“آءٌ ٻڌائيندس ته تون مونکي گار ڏيندين.” بشير معصوم انداز ۾ چئي دڪان تان لٿو ۽ مونکي ٻڌايائين؛ “يار مون وٽ ته هئا ئي پنجويهه روپيا. ڪيترو لاهي ڪيترو لاهيانس ها؟ ۽ پنجويهه چوانس ها ته گاريون نه ڏئي ها ته ٻيو ڇا ڏئي ها.”