ولايتي نوڪريءَ ۽ ڇوڪريءَ جي ڳولها ۾
ملايا ۾ مختلف مذهبن جا ماڻهو رهن ٿا ۽ جتي ڪٿي مسجدون، مندر، ٽڪاڻا نظر اچن ٿا. پينانگ ٻيٽ تي پنجن قبن واري مسجد ۽ هڪ هزار ٻڌ ڀڪشوئن جو مندر آهي. هتي جا چيني عبادت گھر ۽ ڪليسائون ڏسڻ وٽان آهن. سڀ کان عجيب ۽ حيران ڪندڙ پينانگ جو ‘نانگ مندر’ آهي. هن مندر ۾ هڪ نانگ ديوتا جو بتُ ٺهيل آهي. مندر ۾ هزارن جي تعداد ۾ نانگ پيا هلن. انهن ۾ ڪيترا ئي زهريلا نانگ پڻ آهن، پر ڪنهن کي چڪ نٿا هڻن. ايترا نانگ ۽ ائين آزاد نموني سان گھمندا ڦرندا ڏسي خوف محسوس ٿئي ٿو. مندر ۾ اندر گھڙڻ سان مندر جو ٻائو هڪ هڪ ڪري نانگ سياحن جي هٿن تي ڏيندو ويو. ڪي ٽنگن ۾ ويڙهڻ لڳا ته ڪي هٿن ٻانهن تي، ان وقت منهنجي دل جي حالت عجيب هئي پر ٻاهر مسڪرائڻو پيو.
پينانگ ٻيٽ تي ڪي ته تمام وڻندڙ جڳهيون آهن، جيئن ته پينانگ جو باغيچو (Botanic Garden)، هتي جون Beaches (سمنڊ جا تانگھا ڪنارا) جتي سڄو سڄو ڏينهن ماڻهو ترندا نظر اچن ٿا. خاص ڪري انهن ملڪن جا، جن ۾ سج هميشه ڪڪرن ۾ لڪل رهي ٿو. هڪ ڏينهن جهاز جو سيڪنڊ آفيسر احمد حسين مخدوم، مون کي ۽ ريفريجريشن انجنيئر محمود کي سمنڊ جي ڪناري تي وٺي آيو. محمود، جنهن جا چرچا سڄي جهاز تي مشهور آهن، تنهن مٿي تي هٿ هڻي مخدوم کي چيو: “پيارا ڪٿي وٺي آيو آهين؟ هي سمنڊ انهن لاءِ آهي جن ڏٺو نه هجي، سڄو سڄو ڏينهن سمنڊ تي ڊيوٽِي ڪرڻ بعد وري اکين اڳيان سمنڊ.”
ان بعد مخدوم مانيءَ لاءِ هتي جي مشهور هوٽل ‘ميرلين’ ۾ وٺي آيو. هوٽلن ۽ نائيٽ ڪلبن جي معلومات لاءِ مخدوم ڊڪشنري يا ڊئريڪٽري سمجھڻ کپي. اهڙين اهڙين هوٽلن ۾ وٺي ايندو جو پيٽ ڀرجي يا نه پر کيسو ترت خالي ٿي ويندو.
ميرلين هوٽل جي ڇت تي ٺهيل گول ڦرندڙ ريسٽورنٽ (Revolving Restaurant) ۾ اچي ويٺاسين. ان هوٽل جي اها خاصيت آهي ته هوءَ پنهنجي محور جي چؤڌاري ڦرندي رهي ٿي ۽ اهو چڪر هڪ ڪلاڪ ۾ پورو ڪري ٿي. توهان کڻي هوٽل جي ڪنهن به ڪنڊ ۾ ويهو. ڪلاڪ اندر ويٺي ويٺي سڄي پينانگ ٻيٽ جو نظارو ڪري سگهنداؤ.
ان هوٽل ۾ ڪم ڪندڙ ملئي ڇوڪريون جڏهن کاڌو کڻي آيون ته اسان اکين سان انهن کي ڏسندا ۽ وات سان کاڌو کائيندا رهياسين. پر محمود جي ڦاٽل اکين مان ائين پئي محسوس ٿيو ته هو نه صرف ڇوڪرين کي ڏسڻ ٿو چاهي پر کائڻ به ٿو چاهي.
محمود جهاز جي سڀ کان دلچسپ شخصيت آهي. هو هر وقت ڀوڳ ڪندو نظر ايندو. چاهي ڪهڙي به موسم هجي، ڪهڙو به سمنڊ هجي، سندس موڊ سدائين هڪجهڙو رهندو آهي. سندس فقط هڪ ڪمزوري آهي. جيئن ئي ڪا حسين ڇوڪري ڏٺائين، اها ٻي ڳالهه آهي ته سندس چوڻ مطابق دنيا جون سڀ ڇوڪريون حسين آهن، چاهي اهي آفريڪن شيدياڻيون هجن يا جپاني نڪ مِنيون، پيرن ننڍيون چيني هجن يا ويڪري چيلهه ۽ ننڍڙين ٽنگن واريون ٿائلنڊ جون، پوءِ سندس چهرو سانڊي وانگر رنگ بدلڻ لڳندو. ڪنهن لوڙهي تي رنگين اسڪرٽ پيو سڪندو ته به ڪنڊن جي پرواهه نه ڪندو، وڃي وچڙندو. ڪو ڌوٻي هٿ ۾ ڪنهن ڇوڪريءَ جو بلائوز کڻيو پيو ويندو ته بغير پڪ ڪرڻ جي ته ان ۾ ڪا ڇوڪري هوندي، اسپيني ڍڳي وانگر اکيون کُپائيندو، نڪ سامهون ڌوڪيندو ويندو. هر وقت ولائتي نوڪريءَ ۽ ڇوڪريءَ جي تلاش ۾ هوندو آهي. پر لڳي ائين ٿو ته ٻنهي شين ساڻس شادي ڪرڻ کان اڳ طلاق وٺي ڇڏي آهي. هڪ ٻن ڇوڪرين سان هتي ملايا ۾ ملاقات به ٿيس پر اهي سڀ شادي شده يا انگيجڊ نڪتيون. تازو هڪ کي اڪيلو سمجھي دوستيءَ جو ناتو وڌايائين ۽ جهاز تي گھمڻ جي کيس دعوت ڏنائين. جهاز تي جڏهن محترمه پنهنجي مڙس سان پهتي ته محمود کي ائين محسوس ٿيو ڄڻ ڪنهن گلاس پاڻيءَ جو سندس چپن آڏو رکي، کسي ورتو هجي ۽ هو صدين کان اڃيو رهندو اچي. ڊوڙندو ڊوڙندو مون وٽ پهتو، ان وقت آءٌ انجڻ روم ۾ ڊيوٽي تي هوس ۽ هڪ جونيئر انجنيئر سان گڏ انجڻ جي هڪ پسٽن تي نيون رنگون (Rings) چاڙهي رهيو هوس. محمود اچي آهستي چيو: “پيارا، ان پسٽن تي چوڙيون پوءِ چاڙهه. هوءَ چوڙين واري پهچي وئي آهي، پنهنجي آل اولاد سان. قرب ڪر، هنن سان ڳالهيون ٻولهيون ڪرڻ لاءِ پنهنجي جونيئر انجنيئر کي ٿوري دير لاءِ موڪل ڏي. آءٌ ٻئي درکان ٻاهر وري ٻيءَ جي ڳولا ۾ وڃان ٿو.”
“هاڻ شادي شده نه آڻجانءِ.” مون کيس ٽوڪيو، جنهن جي جواب ۾ پاڻ ٿڌو ساهه کڻي وراڻيائين: “يار ڇا ڪريان. هتي جي ڇوڪرين کي کپي ته ڪو اهڙو ميٽر هڻي هلن، جيئن ٽئڪسين تي هوندو آهي. جيئن پري کان ئي بنا پڇڻ جي خبر پوي ته آيا هو خالي آهن يا انگيجڊ.”