ليکڪ جي نوٽ بوڪ تان
مان سائين الطاف شيخ صاحب جو دل سان ٿورائتو آهيان، جنھن منھنجن سڀني سفرنامن جھڙوڪ؛ ”دادوءَ کان دُبئي“، ”نيپالي نينھن“، ”ملائيشيا جون محبتون“، ”انڊونيشيا جو عشق“ ۽ ”ٿائلينڊ جا ٿاڪ“ جي باري ۾ نہ فقط بھترين صلاحون ڏنيون، پر منھنجي همت افزائي ڪندي هنن ڪتابن لاءِ پنھنجن قيمتي راين کان پڻ مون کي آگاھہ ڪيو. شال رب پاڪ سائين الطاف کي وڏي حياتي ڏيئي جو هن ناچيز ۽ طفل مڪتب ليکڪ جي گذارش کي قبول ڪندي، پنھنجي قيمتي وقت مان چند گهڙيون، هن ڪتاب تي پنھنجا ويچار لکي ڏنا. اها ئي سندس وڏائي، ڏاهپ ۽ عظمت آهي.
هن سفرنامي ۾ مان جتي جتي ويو آهيان، انھن تاريخي ماڳن، مڪانن، گهمڻ جي جاين، سمونڊ جي ڪنارن، هوٽلن، گهٽين، روڊن رستن جو حوال جيئن جو تئين پنھنجن پڙهندڙن لاءِ هتي پيشي ڪيو آهي. منھنجي خوش قسمتي آهي تہ سڄي سنڌ ۾ منھنجا جيڪي پڙهندڙ دوست آهن، انھن مون کي فون ڪري ۽ فيس بوڪ تي پنھنجا رايا ڏيئي، مون کي جيڪو مان ڏنو، منھنجي جيڪا همت افزائي ڪئي، مان انھن جو دل سان ٿورائتو آهيان. اهو چوڻ تہ ماڻھو پڙهن نہ ٿا بلڪل ڪوڙ آهي. اڄ جو نوجوان گهڻو پڙهي ٿو. پر جيڪي پاڻ پڙهن نہ ٿا، اهي ئي سمجهن ٿا تہ سنڌ جو نوجوان نسل نہ ٿو پڙهي. پر ائين بنھہ ناهي. اصل ۾ ان قسم جي فرسوده، گٺل سوچ، پاروٿا خيال ۽ بيڪار راءِ اسان جي سماج ۾ مايوسي ڦهلائي ٿي. اهڙن ئي ماڻھن کي هن قسم جي سفرنامن، ناولن، ڪھاڻين، سائنسي ادب، لطيف جي شاعري پڙهڻ سان گهڻو اتساھہ ملندو. ان ڪري هتي اها حقيقت قبول ڪرڻ بھتر آهي تہ مون ڪٿي ڪٿي هن سفرنامي ۾ رس ۽ چس پيدا ڪرڻ لاءِ وڌاءُ کان ڪم وٺي سفرنامي کي دلچس ۽ رومانوي ڪيو آهي.
ان ۾ ڪو بہ وڌاءُ نہ ٿيندو تہ سفرناما مڪمل طور تي سچ نہ ٿا لکي سگهجن. انھن ۾ سواد خاطر مرچ مصالحہ بہ ملائڻا پوندا آهن ۽ مون بہ ائين ڪيو آهي. جوهر بروهي جو شعر آهي تہ:
تاريخن جي ورقن ۾ ڀي، بدروحن جا سايا آهن.
هينئر تہ محبت ۾ بہ ملاوٽ آهي، محبت بہ خالص نہ رهي. ڪنھن جو قول آهي تہ: ”محبت کان بہ وڌيڪ خالص جذبو جيڪڏهن هن دنيا ۾ آهي تہ اهو ”نفرت“ جو ئي آهي.
مان پنھنجن وڪيل دوستن جن ۾ محترم علي انور ڪانڌڙو (ايڊيشنل پروسيڪيوٽر جنرل)، اقبال ايس سولنگي(سنڌي) (ڊي ڊي پي پي، دادو) عبدالرزاق نَوَل (اي ڊي پي پي دادو)، عبدالستار ميمڻ (اي ڊي پي پي، دادو)، محمد رمضان ميمڻ (ڊي ڊي پي پي نوشھرو فيروز)، مسعود چنہ (ڊي ڊي اي، دادو)، جاويد علي سھتو (اي ڊي پي پي، دادو)، مُجن پنھور(اي ڊي پي پي، دادو)، علي اڪبر برهماڻي (ڊي ڊي اي دادو)، نياز حسين پنھور ايڊووڪيٽ، سيد فيض احمد شاھہ سينيئر ايڊووڪيٽ، نجم الدين جتوئي ايڊووڪيٽ (سيوهڻ بار ايسوسيئشن)، ظفر علي اوٺو ايڊووڪيٽ (سيوهڻ بار ايسوسيئشن)، خالد سعيد سومرو ايڊووڪيٽ، امجد حسين ٻلھڙو ايڊووڪيٽ (صدر ميھڙ بار ايسوسيئشن)، مختيار علي لُنڊ ايڊووڪيٽ، اشفاق علي عباسي ايڊووڪيٽ، علي اڪبر ٻرڙو ايڊووڪيٽ، شوڪت علي برهماڻي ايڊووڪيٽ، شعبان پھوڙ ايڊووڪيٽ، پير هني (پير غلام محمد) ايڊووڪيٽ ۽ الطاف سولنگي ايڊووڪيٽ، جن جو پيار، مان محبتون، مون کي لکڻ ۽ پڙهڻ تي اتساهينديون رهنديون آهن. شال سدائين سکيا هجن. انھن کان علاوہ منھنجا پرين پيارا دوست محترم ابرار حسين چانڊيوE.T.O Dadu ، صفدر نواز ڀٽي ايڊووڪيٽ، عمران انجم سومرو ايڊووڪيٽ، سائين فضل حسين جمالي سينيئر ايڊووڪيٽ، سائين غلام حسن (شهمير) قريشي سينيئر ايڊووڪيٽ، سائين عبدالرسول عباسي سينيئر ايڊووڪيٽ سپريم ڪورٽ ۽ محترم پير آفتاب حسين ايڊووڪيٽ جن جون محبتون ۽ شفقتون سدائين سيني ۾ سانڍڻ جھڙيون آهن.
ان کان علاوہ پنھنجي پياري دوست بيريسٽر پير مجيب الحق صاحب جو پڻ شڪر گذار آهيان. جنھن هميشہ مون کي عزتن ۽ محبتن سان مان ڏيئي پيار ۽ پاٻوھہ سان نوازيو. مون کي فخر آهي تہ منھنجي دوست پير مجيب الحق جي خاندان جون دادو شھر لاءِ انيڪ خدمتون آهن، خاص ڪري سندس والد سائين پير مظھر الحق صاحب جون، جنھن ذاتي دلچسپي وٺي علمي ۽ تعليمي شعور جو قدر ڪندي دادو کي Pir Illahi Bux Law College, Dadu جو تحفو ڏنو، جنھن ڪاليج جي پھرئين بيچ جو مان شاگرد آهيان. ان کان علاوہ مان ٿورائتو آهيان، محترم اين اي بلوچ، محترم نادر جمالي ۽ قطر Qatar مان پنھنجي پياري دوست چارٽرڊ اڪائونٽنٽ ممتاز لغاري، آمريڪا مان پنھنجي دوست انجنيئر مسلم بڙدي ۽ سنڌي ادب جا نالي واري ليکڪ، ناليج سينٽر لاڙڪاڻي جي باني سائين مختيار سمون صاحب جو جن هن ڪتاب لاءِ پنھنجي خيالن جا ماڻڪ موتي چونڊي مون کي ۽ منھنجي هن ڪتاب کي ارپيا.
آخر ۾ مان ڪنول پبليڪشن جي سرواڻ پياري ڀاءُ سعيد سومري جو پڻ شڪرگذار آهيان، جنھن ڪتاب کي سينگاري سنواري، تمام ٿوري وقت ۾ توهان جي هٿن تائين پھچايو. ڪنول پبليڪشن جو سنڌ، سنڌي ادب ۽ ٻولي لاءِ ڪيل خدمتون قابل تعريف آهن.
اوهان جي محبتن ۽ مرڪن جو مقروض.
بلوچ صحبت علي
B.Sc, LL.B, LL.M
Advocate High Court