آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

جيون جهاڳ اجهاڳ (حصو پھريون)

حميدسومري ساروڻين جي شروعات پنھنجي ڳوٺ بخش علي رند لڳ جوھي کئون ڪئي آھي.اتان کان ھلندو ڳوٺ جي يارن، استادن جي مار کان دادو ڪاليج تائين سفر ڪري ٿو. رفتاري، سياسي جدوجھد، جيل ياترا، دادو ڪاليج کان چانڊڪا تائين جي سفر ۾ يارن، دوستن، فنڪارن سان گڏ سياسي سرگرمين بابت ساروڻيون بيان ڪيون اٿس. ڪجهہ دوستن جا سوانحي خاڪا پڻ شامل ڪيا اٿس.

Title Cover of book Jewan Jhag Ujhag

ھدايت منگي جو اغوا ۽ ائڪشن ڪميٽي

جيئين تہ ھاسٽل ھڪ جنھنجو نالو جي ايم سيد ھاسٽل رکيل ھيو انجو ڪمرو نمبر ھڪ ڊي ايس ايف جي رابطہ مرڪز طور ڪم ڪندو ھيو انڪري تنظيمي دوستن کانسواءِ ھمدرد دوست پڻ ايندا رھندا. ھڪ ڏينھن مشھور اديب ھدايت منگي اسان وٽ لڙي آيو جنھن جي ڳوٺائي ھجڻ ڪري عبدالرحمٰن سان ويجهڙائي ھئي. انجي آمد کان ڪجهہ دير پوءِ اسانجي ڪمري ٻاھران ٺڙاڪ ٺڙاڪ ٿي ۽ ڪجهہ ماڻھو ڪلاشنڪوف تاڻيندي ڪمري ۾ گهري آيا ۽ ھدايت منگي جي ٻانھن ۾ ھٿ وجهي کيس وٺي وڃڻ لڳا. اسانجي پڇڻ تي ڪلاشنڪوف تاڻي چيائون تہ ھن سائين جي ايم سيد جي خلاف ڳالھايو آھي انڪري کيس وٺي ٿا وڃون. ھنن پنھنجو تعارف جيئي سنڌ ڊگري ڪاليج يونٽ جي ڪارڪنن طور ڪرايو. جيستائين ڳالھ سمجهہ ۾ اچي تيسين اسانجي ڪمري ٻاھران ڪنڍو ڏئي ھليا ويا. ڪجهہ گهڙِين کانپوءِ جڏھن ڪمري جو در کليو تہ جيئي سنڌ جي دوستن سان رابطو ڪري وٽن احتجاج ڪندي اھا ڳالھ رکي ويئي نتيجي ۾ ٿوري دير کانپوءِ ھدايت منگي کي ڇڏيو ويو. ڪاليج ۾ مختلف مسئلن جي لاءِ ۽ مختلف معاملن تي احتجاج لاءِ مختلف شاگرد تنظيمن تي مشتمل ائڪشن ڪميٽي ٺھيل ھئي جنھن وٽ مختلف تنظيمن جا تڪرار پڻ بحٿ ھيٺ ايندا ھيا ليڪن سچ اھو آھي تہ سپاف ۽ جيئي سنڌ کي جڏھن پاڻ کي ضرورت پوندي ھئي تہ ائڪشن ڪميٽي جو اجلاس ٿيندو ھو ورنہ ائڪشن ڪميٽي کي ڪير گاھ بہ ڪونہ وجهندو ھيو ۽ بدقسمتي اھا ھوندي ھئي تہ انھن ٻنھي تنظيمن کانسواءِ ڪاليج انتظاميہ وري ڪنھن ٻي تنظيم کي ليکي ۾ نہ آڻيندي ھئي.
سال 1985ع ۾ ڊي ايس ايف سنڌ جي ڪنوينشن چانڊڪا ميڊيڪل ڪاليج ۾ رکيو ويو. ڪنوينشن چانڊڪا ۾ رکڻ جو ڪارڻ چانڊڪا ۾ ڊي ايس ايف ۾ معياري ۽ مقداري واڌ ھيو جنھن ڪري ڪجهہ تنظيمن کي اھا ڳالھ نہ پئي وڻي. انھي عرصي دوران جيئي سنڌ کڙتالي گروپ سميت ڪجهہ شاگرد اڳواڻ پڻ ڊي ايس ايف ۾ شامل بہ ٿيا جيڪا ڳالھ بہ جيئي سنڌ جي ڪجهہ ماڻھن کي پسند ڪونہ آئي. جيئي سنڌ چانڊڪا يونٽ جي صدر محمد خان شر مون سميت ڪافي ساٿين کي ڌمڪي بہ ڏني تہ پاڪستان جي حامي تنظيم ڊي ايس ايف کي چانڊڪا ميڊيڪل ڪاليج ۾ ڪنوينشن نہ ڪرڻ ڏينداسين. اھڙي ماحول ۾ سينيئر ساٿين جي صلاح مصلحت سان اھوڪنوينشن ڳوٺ ٻلھڙيجي منتقل ڪيو ويو. انھي سيشن ۾ چيئرمين گهڻشام پرڪاش ٿيو جڏھن تہ آءُ جوائنٽ سيڪريٽري ٿيس. ڊي ايس ايف جي سنڌ ڪابينہ ۾ جوائنٽ سيڪريٽري ٿيڻ کان پوءِ چانڊڪا ڪاليج جون ذميواريون يونٽ ڪابينہ حوالي ٿيون. چانڊڪا يونٽ جو صدر جمن باھوٽو ٿيو. نون دوستن جي محنت سان ڪاليج ۾ ڊي ايس ايف جي سٺي ٽيم ٺھندي پئي ويئي جنھن ۾ جمن باھوٽو، نذير منگي، جئيپال ڇاٻڙيا، جعفر شاھ، عنايت مگسي، گل بليدي، غلام رسول گهمرو، دليپ ڪمار، غفار رند، صفدر عباسي، جئہ پرڪاش، اشوڪ پرٿياڻي تنظيم ۾ ڪافي متحرڪ ھيا. انھن دوستن جو پنھنجو الڳ الڳ حلقو ھيو جنھن مان بہ تنظيم کي سگه ملي پئي. صوبائي جوائنٽ سيڪريٽري ھجڻ دوران منھنجو ڪراچي يونيورسٽي، لياقت ميڊيڪل ڪاليج ڄامشورو، لطيف ڪئمپس خيرپور پڻ وڃڻ ٿيو. انھن دورن ۾ تنطيم جو وائيس چيئرمين منير ميمڻ پڻ ساڻ ھوندو ھيو.
انھي عرصي دوران تنظيم جو صوبائي ترجمان مشعل پڻ نڪرندو رھيو. ھڪ ڀيرو انھي پرچي جو مواد گڏ ڪري ڪراچي يونيورسٽي پھتس جتي محسن زيدي جي ڪمري ۾ رھيس. ان وقت تنظيم وٽ پرنٽنگ جي سگه ڪونہ ھئي. پرچي جا اسٽينسل ڪٽي سائيڪلو اسٽائيل تي ڪاپيون ڪڍيون ويون. انھي پرچي جو ڪجهہ مواد مون پاڻ تيار ڪيو ھيو جن ۾ ڪجهہ يونٽن جي تنظيم سازي جون خبرون ھيون جن ۾ ايل ايم سي يونٽ جي نون عھديدارن جي چونڊ جو ذڪر بہ ھيو. انھن خبرن ۾ ڊيموڪريٽڪ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جي آخر ۾ پاڪستان لکيل ھيو. اھڙي خبر ايل ايم سي يونٽ جي بہ ھئي جتان جي ڪابينہ ۾ جيئي سنڌ مان تازو ڊي ايس ايف ۾ شامل ٿيل ساٿي ستار رند جو نالو بہ ھيو. مشعل جا اھي پرچا سڀني يونٽن ڏانھن موڪليا ويا. ڪجهہ ڏينھن کانپوءِ ستار رند سان ملاقات ٿي جنھن ڊي ايس ايف پاڪستان لکڻ تي اعتراض ڪيو ۽ ٻڌايائين تہ انھي سبب ڪري مشعل جو اھو پرچو ايل ايم سي ۾ ڪونہ ورھايو ويو آھي. انھي وقت ايل ايم سي ۾ پڻ تنظيم جو سٺو يونٽ ھيو جنھن ۾ طالب لاشاري، نياز سومرو ۽ حميد سومرو جھڙا ساٿي ايڪٽو ھيا. ڊِي ايس ايف ٺھڻ کانپوءِ طالب لاشاري، علي حسن چانڊيو، لالا رحمان سمون، حميدہ گ، معين قريشي، اظھر عباس، ظفر بلوچ، پرويز پٺاڻ، عباس جلباڻي، منظور سولنگي، اسد عابدي، قدوس مھر، اشو ٿاما، ضيا ڀٽي، اعجاز سومرو ۽ وزير لاکو پڻ مرڪز ۽ صوبائي ليول جي تنظيم ۾ متحرڪ رھيا.
سال 1981ع ۾ ايس اين ايس ايف، پختون اسٽوڊنٽس فيڊريشن افراسياب خٽڪ گروپ ۽ بلوچ اسٽوڊنٽس آرگنائيزيشن جي ھڪ گروپ کي جوڙي تشڪيل پائيندڙ ڊيموڪريٽڪ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جا سال 81، 82، 84 ۾ مرڪزي ڪائونسل سيشن ٿيا جن ۾ مرڪزي چيئرمين امداد چانڊيو ٿيندو رھيو جنھن دوران امداد چانڊيو جيل ۾ ھيو. پھريون ڪنوينشن لاھور ٻيون ڪنوينشن پشاور يونيورسٽي ۾ رکيل ھيو ليڪن اسلامي جميعت طلبا جي غنڊن اھو ڪنوينشن ٿيڻ نہ ڏنو نتيجي ۾ اھو ڪنوينشن جمرود ۾ ٿيو جتي عبدالرحمان پيرزادي ۽ مون سنڌي ۾ گيت بہ ڳايا تہ زندگي ۾ پھريون ڀيرو ڪلاشنڪوف کي ھٿ بہ لائي ڏٺو. ڊي ايس ايف جو ٽيون مرڪزي ڪنوينشن بلوچستان يونيورسٽي ڪوئيٽا ۾ ٿيو. 1983ع ۾ ايم آرڊي تحريڪ ۽ ٻين ڪجهہ سبب ڪري اھو ڪنونشن نہ ٿي سگهيو. جيل ۾ ست سال ڪاٽي امداد چانڊيو جڏھن آزاد ٿيو تہ سال 1985ع ۾ ھو مرڪزي چيئرمين جي حيثيت ۾ بولان ميل ۾ ڪوئيٽا اجلاس ۾ شرڪت لاءِ لاڙڪاڻي مان لانگهائو ٿيو تڏھن لاڙڪاڻوريلوي اسٽيشن”ويلڪم ويلڪم امداد ويلڪم “ جي نعرن سان گونجي پيئي. ڊي ايس ايف سميت ھاري ڪميٽي ۽ پارٽي جا ساٿي جهجهي تعداد ۾ گڏ ٿي سندس آڌر ڀاءَ ڪرڻ آيا.