سُر رِپ
”سُر رپ“ جي مفهوم، پسمنظر ۽ تاڃي پيٽي توڙي موضوعن بابت هن ڀيري سنڌي اخبارن جي مضمون نگارن به پاڻ ڪونه ملهايو.
رپ ڪنهن وڏي تڪليف، آفت يا عذاب کي چئجي ٿو ۽ ڀٽائيء جي هن سر ۾ ڪيچ ۽ ٻاروچن جو ذڪر اچي ٿو ۽ وڇوڙي جي ماريل هڪ ڪردار جون آهون ۽ دانهون، جڏهن ته اهو ڪردار مجاز جي اجھاڳ تاثر سان گڏو گڏ ڪنهن مجبور ۽ لاچار عورت جو ڪردار به ڀاسي ٿو. ڀٽائي هونئن به انسان جي خارجي يا داخلي ڪيفيتن کي زناني ڪردارن جي اظهار ذريعي ئي ظاهر پئي ڪيو آهي ۽ هن سر ۾ پڻ ايئن ئي ڪيو اٿس. غم ۽ ڏک جي اجھاڳ ڪيفيت جو مختلف بيتن ۾ اظهار ملي ٿو؛
اُڀريم انگور، سُتي سـپيرين جا،
کايو کايو سور، لُڇيو لوچيو اُٿيان.
غم تي ضبط رکڻ ۽ صبر کان ڪم وٺڻ جي تلقين ڀٽائي پنهنجي ڪلام ۾ هر هنڌ ڪندو رهيو آهي؛
ڳرن ۾ ڳرهيج، روئي ڪِج مَ پـڌرا،
تان سُوران ئي سَهيج، جان لاهيندڙ ڪو لَهين.
انتظار ۽ اوسيئڙي جي ڪيفيت اٿي ويٺي، سُتي پئي به طاري ۽ حاوي رهي ٿي؛
سُتي سنڀريوم، ڪو ڳُڻ ٻاروچن جو،
ڪنڌ وهاڻو ڀـنو، هريو هٿ ٿيوم،
سڄڻ ياد پيوم، جاڙ جيان ٿي جيڏيون.
سر رپ جي پهرئين داستان ۾ انتظار ۽ اوسيئڙي کان پوءِ هڪ بيت اهڙو آهي، جنهن ۾ ڦوڙائي ۽ جدائي جو خاتمو ته ٿئي ٿو پر هڪ ٻي عجيب ۽ فطري ڪيفيت ظاهر ٿئي ٿي؛
چيٽاريان، چوندياس، سڀ ڳالهيون کي سَڄُڻين،
جـھُ مُنهن مـقـابـل ٿياس، ته سڀ وڃنمِ وسري!
سياري جي مند جي دوران، جيڪڏهن ڪا پرڻيل عورت اناج پاڻي، اوڇڻ چڱي اوڍر ۽ ڍڪ ڏيندڙ گھر کان به محروم هجي ۽ سندس ور به نه هجي ته ان جو ڪهڙو حال ٿيندو؛
سٻر سيءُ پيو، نه مون سَوَڙِ نه گبرو،
نه مون ڪانڌ، نه قُوت ڪِي، جوڀن وهي ويو،
تني حال ڪِهو، نڌر جَني نِجُهرا؟
اتر ڏني اوت، نه مون سَوَڙِ نه گبرو،
چارئي چُنيء پوت، مون ريڙهيندي رات ڳَئي.