جپان جون وينڊنگ مشينون ۽ ڇوڪرين جا چٻا ۽ ڪارا ڏند
جپان ۾ هوا، پاڻي ۽ کاڌي پيتي جي صفائي سٿرائيءَ ڪري ۽ ماڻهن ۾ صحت جي اصولن تي هلڻ ڪري، هنن جي عمر (Life Expectancy) وڏي ٿي ٿئي. سراسري طور جپاني مرد 81 سال جيئرو رهي ٿو ۽ عورت 88 سال. جپان دنيا جي انهن چند ملڪن مان آهي جتي ٻارن کان وڌيڪ پوڙها نظر اچن ٿا. هڪ ٻه ملڪ جنهن کان پڻ آئون واقف آهيان ۽ جتي مون تعليم حاصل ڪئي اهو سئيڊن ۽ ناروي آهن. جپان وانگر انهن ملڪن ۾ به ڄم جي Rate گهٽ آهي. حڪومت طرفان صحت ۽ اسپتالن ۾ مفت علاج ڪري ماڻهو وڏي عمر جيئندو رهي ٿو. ٻيا ڪجهه ملڪ جن جي ماڻهن جي عمر 80 سالن کان مٿي رهي ٿي، هن ريت آهن: آسٽريا، ڊئنمارڪ، فنلئنڊ، فرانس، اٽلي، جرمني، آئسلئنڊ، هالينڊ، اسپين، سئٽزرلئنڊ، انگلينڊ وغيره. سڀني ۾ جپان ٽاپ تي آهي. پاڪستان جي ماڻهن جي سراسري عمر 66 سال آهي ۽ دنيا ۾ 148 نمبر تي آهي. انڊيا اسان کان ڪجهه بهتر آهي جتي ماڻهن جي عمر 68 سال آهي. بنگلاديش 118 نمبر تي آهي جتي ماڻهن جي عمر 71 سال چئي وڃي ٿي. ايران ۽ ترڪيءَ جي ماڻهن جي 75 سال آهي.
اڄ ڪلهه وينڊنگ مشينون هر ملڪ ۾ عام ٿي ويون آهن. ڪنهن به وقت، آڌي رات جو به توهان کي ڪيڪ بسڪيٽ کپن يا گرم گرم ڪافي يا چانهه، ته توهان ان جي قيمت جيترا پئسا ان دٻي Vending Machine جي چير (Slot) ۾ وجهو ۽ اها شيءِ نڪريو اچي. ويندي دبئي، دوحا جهڙن ويران عرب ملڪن ۾ ۽ آفريڪا جي رستن تي اهي مشينون (ڪٻٽ) نظر اچن ٿا. پر 1960 ۽ 70 واري ڏهاڪي ۾ اهي مشينون اسان کي فقط آمريڪا ۽ جپان جي شهرن ۾ نظر آيون ٿي. بنا شڪ جي انهن مشينن جي شروعات آمريڪا ڪئي پر جپان ماڊرن ٽيڪنالاجيءَ مان فائدو وٺي اهڙيون ته مشينيون ڪڍيون جن مان ڪلفي ۽ آئس ڪريم جهڙيون ٿڌيون شيون به مليون ٿي ته گرم گرم چانهه، ڪافي ۽ فراءِ ٿيل شيون ۽ ڀت به مليو ٿي. اڄ به دنيا ۾ سڀ کان گهڻيون وينڊنگ مشينون- اٽڪل 60 لک، جپان ۾ آهن. سمجهو ته جپان جي هر شهر جي هر گهٽيءَ جي ڪنڊ تي اها مشين نظر اچي ٿي ۽ ڪي ڪي شيون جپان جي انهن مشينن مان اهڙيون به نڪرن ٿيون جيڪي دنيا جي ڪنهن ٻئي ملڪ ۾ نظر نٿيون اچن. آئون ته هر بندرگاهه کان ٻاهر نڪري انهن مشينن ڏي نظر ڪندو آهيان ته ڪهڙيون ڪهڙيون شيون هن اوڙي پاڙي جا جپاني خريد ڪن ٿا - ٻين لفظن ۾ انهن کي ضرورت پوي ٿي. توهان مان ڪو اتي پهچي ۽ پهريون دفعو ڏسي حيرت کائي ان کان اڳ ڪجهه شين جا نالا آئون لکان ٿو جيڪي گذريل دفعي يوڪوهاما جي ٻن ٽن گهٽين جي وينڊنگ باڪسز تان نوٽ ڪيون اٿم: بيئر، گرم ۽ ٿڌي ڪافي، سگريٽ، وائين (شراب)، ڪنڊوم، ڪامڪ بُڪس، هاٽ ڊاگ، لائيٽ جا بلب، چانورن جون ٿيلهيون، ٽوائليٽ پيپپر، ڇَٽيون (Umbrellas)، مڇي ڦاسائڻ جو چوڳو (Bait)، تازا بيضا، پورنو (اگهاڙن فوٽن وارا) رسالا ۽ ويندي عورتن جا استعمال شده ڪڇا (انڊرويئر).
هونءَ ته جپاني پاڻ کي وڏا ساڌ پات سڏائين ٿا. سندن بندرگاهه ۾ اسان جو جهاز پهچندو آهي ته ڪسٽمس وارا جهاز تي موجود ”پلي بئاءِ“ جهڙو رسالو به ضبط ڪري ڇڏيندا آهن يا جهاز تي موجود بانڊ اسٽور ۾ Seal ڪري ڇڏيندا آهن پر جپان جي گهٽين ۾ چڪر هڻو ته توهان کي هر قسم جا اگهاڙا ڪتاب ۽ رسالا نه فقط دڪانن تي نظر ايندا پر گهٽين ۾ لڳل وينڊنگ مشينن ۾ به. مٿي لکيل شين جي لسٽ جو آخري آئٽم به هتي خوب ٿو هلي. ٺڙڪي قسم جا جپاني، ڇوڪرين جي استعمال ٿيل ڪڇن کي حاصل ڪري ان مان طرح طرح جي فئنٽسي حاصل ڪن ٿا. مون کي به پهريون دفعو 1973ع ۾ اسانجي نگويا بندرگاهه واري شپنگ آفيس جي ڪلارڪ ڇوڪريءَ ٻڌايو ته هن کي اسان واري آفيس ۾ نوڪري ملڻ کان اڳ هن پيٽ گذر لاءِ پنهنجا استعمال شده ڪڇا پوسٽ ذريعي وڪيا ٿي جنهن جو هن اخبار ۾ اشتهار ڏنو ٿي. اڄ به جپان ۾ (۽ ٻين به ڪيترن ئي ملڪن ۾) ان آئٽم جو ڪاروبار On Line خوب هلي ٿو.
اڄ کان اڌ صدي کن اڳ جڏهن اسان تعليم ختم ڪري جهاز هلائڻ شروع ڪيا ۽ جپان وڃڻ ٿيو ته اسان جپاني ڇوڪرين جي هئڊن ۽ چٻن سٻن ڏندن تي کلندا هئاسين. هو پاڻ به پنهنجن ڏندن تي شڪي ٿينديون هيون جو ٻين سان ڳالهائيندي يا انهن اڳيان کلندي، خاص ڪري اسان ڌارين اڳيان، پنهنجي وات اڳيان هٿ پيون رکنديون هيون. سئيڊن ۾ ڏندن جي ڊاڪٽريءَ جا اعليٰ تعليمي درس گاهه آهن. خاص ڪري آرٿو ڊينٽسٽري جا، يعني چٻن ڏندن کي سڌو ڪرڻ جي علم جا. اتي جپاني ڊاڪٽرن جي وڏي تعداد کي تعليم حاصل ڪندو ڏسي اسان جا جهازران ساٿي چوندا هئا ته جپانين کي آرٿو ڊونٽسٽ ڊاڪٽرن جي واقعي وڏي ضرورت آهي. خاص ڪري جپاني ڇوڪرين کي.
اڄ اهو معلوم ڪري حيرت ٿي ٿئي ته ماضيءَ جي اها شيءِ يعني چٻا ڏند، جيڪا عيب سمجهي ويندي هئي اها اڄ ڪلهه فئشن ٿي پئي آهي. جنهن به جپاني ڇوڪريءَ جو اڳيون هڪ يا ٻه ڏند ڊراڪولا وانگر اڳيان ٿيل آهن يا نانگ جي ڏنگ ... يعني نانگ جو اهو چٻو ڏند (Fang) جنهن سان هو زهر inject ڪري ٿو، وانگر ٿورو مڙيل آهن، اها پاڻ کي خوش نصيب سمجهي ٿي. اهڙي ڦڏي (Crooked) ڏند کي جپاني يائيبا (Yaeba) سڏين ٿا ۽ اهڙو ڏند اڄ ڪلهه سونهن جي نشاني سمجهيو وڃي ٿو جيئن اسان وٽ ڪونج جهڙي ڊگهي ڳچي يا ايران ۾ سنهو نڪ آهي. ايران جون ڇوڪريون آپريشن (پلاسٽڪ سرجري) ذريعي پنهنجي نڪ کي سنهو ڪرائين ٿيون ۽ تهران جهڙن شهرن ۾ اهڙي آپريشن لاءِ سوين ڪلينڪون کلي پيون آهن. تيئن جپان جي مختلف شهرن ۾ ڏندان سازن جون ڪيتريون ئي ڪلينڪون نظر اچن ٿيون جن جا اشتهار ٽي وي ۽ Net تي به ايندا رهن ٿا ۽ اهي آرٿو ڊونٽسٽ جيڪي ڦڏن ڏندن کي سڌو ڪرڻ جو علم سکيا هئا اڄ ڪلهه نوجوان ڇوڪرين جي سڌن ڏندن کي ڦڏو ڪري خوب پئسو ڪمائي رهيا آهن. ڪٿي ڪٿي اهڙي قسم جا ڪرائون (ٽوپيون) ٺاهيون ويون آهن جيڪي ڏندن، خاص ڪري اڳين مٿين ڏندن (Upper Canines) تي چاڙهڻ سان چٻا ۽ ٿورو مڙيل نظر اچن ٿا. ان قسم جا ڏند يعني Yaeba جپان ۾ جواني (Youthfullness) جي نشاني سمجهيا وڃن ٿا. سڌي ڏند تي ٽوپي چاڙهي ان کي ڦڏو ڏند يعني Yaeba بنائڻ جي پروسيجر کي جپان ۾ Tsuke Yaeba سڏجي ٿو ۽ ٽوڪيو جا گنزا ۽ شنجوڪو جهڙا ماڊرن علائقا اهڙين ڊينٽل سئلونن سان ڀريا پيا آهن جتي گهٽ قيمت جي آفر تي “تسوڪي يائيبا” ڪئي وڃي ٿي ۽ اها گهٽ ۾ گهٽ قيمت به 400 آمريڪن ڊالر آهي يعني اڌ لک رپين جي لڳ ڀڳ، بقول هڪ ٽوئرسٽ جي ته اها ڪيڏي ته حيرت جي ڳالهه آهي ته What’s ugly and hideous to one person is attractive and sexy to the next
ٻُڪَ ٽڪن جا ڏئي پنهنجي ٻن ڏندن کي چٻو ڪرائڻ واري هڪ جپاني ڇوڪريءَ کي کلي چيم ته “اڄ کان 50 سال اڳ جڏهن اسان جوان هئاسين ته اسان کي خبر ئي نه هئي ته اهڙا چٻا ڏند سونهن جي نشاني آهن ۽ اهڙن ڏندن واريون جپاني ڇوڪريون Sexy سمجهڻ کپن.”
“ٺهيو اهو به سٺو ته مرڻ کان اڳ توهان کي خبر پئجي وئي.” هن وراڻيو.
“ها پر اهو ڏک ته دل مان نه ويندو ته اهڙن ڏندن وارين توهان جي ڏاڏين ۽ نانين تان جڏهن هو اسان وانگر جوان هيون، اسان اجايو چٿرون ڪندا هئاسين ۽ هو هر وقت ڳالهائڻ يا کلڻ مهل منهن تي کڻي هٿ رکنديون هيون.”
جپاني ڇوڪرين جي ڏندن جي ڳالهه نڪتي آهي ته اهو به لکندو هلان ته چين ۾ عورتون ننڍا پير سونهن جي نشاني سمجهي پنهنجا پير ننڍي هوندي کان ائين ٻڌي رکنديون هيون جيئن اهي نه وڌن. دراصل ڪنهن زماني ۾ چين جي هڪ بادشاهه جي ڌيءَ عذر واري ڄائي يعني هن جا پير ننڍا هئا. راڻي ۽ بادشاهه سلامت کي ان جو وڏو فڪر رهيو ٿي، سو ان کي خوش ڪرڻ لاءِ سندس چمچن درٻارين اهڙن ننڍن پيرن جي تعريف شروع ڪئي ۽ پنهنجي ڌيئرن جا پير سوڙهن بوٽن ۾ وجهي ننڍا ڪرڻ لڳا. اهو ڪم سئو سال کن اڳ ختم ٿيو آهي. جهاز هلائڻ وارن شروع جي سالن ۾ مون پاڻ چين ۽ ملائيشيا ۾ ڪيتريون پوڙهيون چيني عورتون ڏٺيون جن جا پير ٻارن جيڏا ننڍا هئا ۽ اهي ائين ٿي لڳيون ڄڻ پٻن تي هلي رهيون هجن.
اهڙي طرح چون ٿا ته جپان ۾ به ڪنهن شهزاديءَ کي گهڻو مٺاڻ کائڻ ڪري سندس هڪ ڏند کي سرو لڳي ويو جنهن ڪري اهو ڪارو ٿي پيو. ان کي خوش ڪرڻ لاءِ ته اهو خوبصورتيءَ جو نشان ٿو لڳي ٻيون ڇوڪريون به پنهنجي هڪ ڏند کي ڪارو رنگ ڪرائڻ لڳيون. ڪن جو چوڻ آهي ته بدنظر کان بچڻ لاءِ جپاني ڇوڪريون هڪ ڏند کي ڪارو ڪرائين ٿيون جيئن اسان وٽ سرمي، ڪجل يا ڪاري رنگ سان ٻارن يا سهڻين ڇوڪرين جي چهري تي نشان ڪيو وڃي ٿو جيئن انهن کي نظر نه لڳي. يا پٽ ٻار جي مرڻ تي نئين ڄاول ٻار جا ڪن ٽوپيا وڃن ٿا بلڪه انهن مان هڪ ۾ والي به وڌي وڃي ٿي جيئن جن ڀوت دوکي ۾ رهن ته اهو ٻار ڇوڪرو نه پر ڇوڪري آهي ۽ ان جو نالو نه وٺن. بهرحال سنڌ ۾ اها رسم هاڻ وڃي ختم ٿي آهي نه ته ننڍي هوندي مون ڪيترن ٻارن جي ڪنن ۾ واليون ڏٺيون جن مان ڪيترا ته اڳتي هلي ڊاڪٽر ۽ سنڌ يونيورسٽيءَ جا پروفيسر به ٿيا. ان مان اهو پڻ اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته اسان وٽ مسلمانن جي عقيدي ۾ ڪيڏيون غلطيون هيون. جپان ۾ اها ڏند ڪاري ڪرڻ جي رسم اوهاگورو (Ohaguro) سڏجي ٿي. جپان ۾ اها رسم سوين سال هلي ۽ ميجي پيرڊ (1912ع- 1868ع) تائين ڏند کي ڪارو ڪرڻ سونهن جي نشاني سمجهيو ويو ٿي. اها رسم نه فقط جپان ۾ پر ڏکڻ چين، پئسفڪ سمنڊ جي ڪجهه ٻيٽن، لائوس ۽ ويٽنام جي ڪجهه قبيلن ۾ به عام هئي. اڄ به ڪجهه ڪجهه وڏي عمر جون عورتون ۽ نوجوان ڇوڪريون پنهنجي هڪ ڏند کي ڪارو رکن ٿيون يا ڪو ڏند ڀڄڻ تي ان جي جاءِ تي ڪنهن ڪاري رنگ جي ڌاتوءَ جو نقلي ڏند لڳرائين ٿيون جيئن اسان وٽ ڪي ڪي ماڻهو چاندي يا سون جو ڏند هڻائيندا هئا ۽ اڃان تائين هڻائين ٿا. هاڻ اها اوهاگورو جي رسم يعني ڏند کي ڪارو ڪرڻ جو فئشن نه فقط جپان ۾، پر ٻين ملڪن ۾ به ذري گهٽ ختم ٿي چڪو آهي هاڻ هر ڪو سمجهي ٿو ته سونهن جي نشاني اڇا ڏند آهن. البت ڏند کي ڪارو ڪرڻ (Ohaguro) جي روايت هاڻ فلمن، ڊرامن ۽ ڪجهه مستورين (فنڪشنن) ۾ ئي نظر اچي ٿي. ڪجهه گيشائون يا سيکڙاٽ (مائيڪو) به مڙيئي ڪڏهن ڪڏهن پنهنجي هڪ يا وڌيڪ ڏندن کي ڪارو ڪن ٿيون. ڪيوٽو شهر جتي جون ڪجهه گهٽيون گيشا گهرن کان مشهور آهن انهن گهٽين ۾ توهان کي اڄ به ڪا گيشا ڪاري ڏند واري نظر اچي سگهي ٿي.
هونءَ ته هڪ ٻه ملڪ اهڙا آهن جيئن ته انڊيا جا ڪجهه علائقا، نيپال، مئڊا گاسڪر وغيره جتي ڪارن ڏندن وارا مرد ۽ عورتون نظر اچن ٿيون جيڪي ڏندن کي مِسي، مساڪ يا ٻيون اهڙيون شيون هڻن ٿيون يا پان، ڪَتُ ۽ سوپارين جهڙي شيءِ کائين ٿيون جنهن لاءِ هنن جو چوڻ آهي ته انهن شين سان ڏندن کي ڪينئون نٿو لڳي. اهي پيريءَ تائين مضبوط رهن ٿا.
جپان ۾ ڏندن کي ڪارو ڪرڻ جي رسم تمام آڳاٽي آهي ۽ جنهن سالوشن (مڪسچر) سان اهي ڪارا ڪيا وڃن ٿا ان کي جپانيءَ ۾ ڪاني ميزو (Kanemizu) سڏين ٿا. ان ۾ لوهي ٽڪرا، سرڪو، چانهه ۽ چانورن جو شراب مليل ٿئي ٿو. جپاني پوڙهيون ٻڌائين ٿيون ته اها سالوشن پنج ڇهه ڏينهن هڻڻ بعد ڏند ڪارا ٿين ٿا ۽ ان ۾ بيحد اگري ڌپ ٿئي ٿي. جپاني تاريخ جا ڄاڻو ٻڌائين ٿا ته اها اوهاگورو رسم تمام گهڻي جهوني ڪوفن (Kofun) دور جي آهي. جپان جو ڪوفن دور 250ع کان 538ع تائين هليو. ڪوفن دور ۽ ان بعد اسوڪا دور کي ملائي ”ياماتو“ دور سڏيو وڃي ٿو. ان دور جي کوٽايل قبرن مان جيڪي مُردا نڪتا آهن انهن مان ڪجهه جا ڏند ڪارا نظر آيا آهن. جپان جي سڄي تاريخ Ohaguro رسم سان ڀري پئي آهي. چاهي جپاني جو ٻارهين صدي جو ناول ”گينجي مونو گاتري“ پڙهو يا جپاني لوڪ ڪهاڻيون ۽ جنن پرين جون ڪهاڻيون. توهان کي ڪٿي نه ڪٿي ڪاري ڏند جي ڳالهه ضرور ملندي.
هن اوهاگورو رسم جو هڪ اهم سبب اهو به آهي ته صدين تائين جپان ۾ ڪاري رنگ جون شيون سهڻيون سمجهيون ويون ٿي. ڪجهه عرصو ته بالغ ٿيڻ تي اوهاگورو جي رسم ملهائي وئي ٿي ۽ ڇوڪرين پنهنجي ڏند کي ڪارو ڪرڻ ۾ فخر ٿي محسوس ڪيو يعني هو هاڻ جوان ٿي ويون آهن ۽ آزاد آهن. پنهنجي مرضي سان يار رکي سگهن ٿيون يا شادي ڪري سگهن ٿيون. اوهاگورو جي رسم کي اعليٰ معيار Status Symbol جي نشاني به سمجهيو ويو ٿي ۽ اعليٰ نوابن ۽ وڏن گهرن ۾ ڇوڪرين سان گڏ ڇوڪرن به اوهاگورو يعني پنهنجي ڏند کي ڪارو رنگ هنيو ٿي.
جپان جي ايڊو (Edo) دور (1603ع کان 1868ع) تائين اوهاگورو جي رسم امير شادي شده عورتن ۾ تمام گهڻي هئي. گيشائن ۾ ته هر هِڪَ پنهنجو هڪ ڏند ڪارو ڪيو ٿي. ايڊو دور جي ختم ٿيڻ ۽ ميئجي دور شروع ٿيڻ تي يورپين جو جپان ۾ اچڻ شروع ٿيو جو ان کان اڳ 220 سال نه ڪنهن جپانيءَ کي ٻاهر وڃڻ ڏنو ويو ٿي ۽ نه ڪنهن ڌارئين کي جپان ۾ گهڙڻ ڏنو ويو ٿي. پوءِ جڏهن آمريڪن ۽ يورپين جپان ۾ اچڻ شروع ڪيو ته هنن کي ڪارن ڏندن سان جپاني عورتن کي رستن تي ٽهلندو ڏسي ڏاڍي حيرت ٿي ته هوڏانهن ته جپاني ڇوڪريون سونهن ۾ گڏيون ٻُڌجن ٿيون پر سندن ڏند ۽ مرڪ ته ڏسي خوف ٿو لڳي. ظاهر آهي مغرب جي ماڻهن لاءِ سونهن جو پنهنجو معيار آهي. هنن لاءِ سفيد موتين جهڙا چمڪندڙ ڏند سونهن جي نشاني رهي آهي. جپاني ڇوڪرين جا ڪارا ڏند ڏسي ڪي مغربي ته اهو سمجهڻ لڳا ته هنن ننڍين نيٽين ڇوڪرين جا ڏند خراب ڇو ٿي ويا آهن. يا اوهاگورو رسم هيٺ پنهنجا ڏند ڪارا ڪري ڇو پنهنجي سهڻي شڪل جي ستياناس ڪئي آهي؟ ڪن مغرب جي ماڻهن اها ٿيوري پيش ڪئي ته اوهاگورو رسم جپاني ڇوڪرين کي پنهنجن مڙسن کي دوکو نه ڏيڻ لاءِ قائم رکي وئي هئي جيئن هو ڌارين مردن کي نه وڻن ۽ ڪو هنن ڏي ڌيان نه ڏئي. پر ماڊرن جپاني سوشل سائنسدان ان ٿيوري کي Reject ڪن ٿا ۽ چون ٿا ته ان دور ۾ جپاني عورتن کي مڪمل آزادي مليل هئي. اوهاگورو رسم جي پوئواري فقط ان ڪري ڪئي وئي ٿي ته جيئن جڳ جهان کي خبر پوي ته هو بالغ ٿي ويون آهن. بهرحال ميئجي حڪومت 1870ع ۾ اها اوهاگورو رسم بند ڪرائي ڇڏي ۽ هاڻ ڏندن کي ڪارو ڪرڻ جو آرٽ ڪيترن کان وسري ويو آهي. هاڻ رڳو، جيئن مٿي لکي آيو آهيان ته ڪاري ڏند واريون جپاني ڇوڪريون فقط فلمن ۽ ٿيٽرن ۾ نظر اچن ٿيون يا ڪيوٽو شهر ۾، جتي ڪي گيشائون ۽ مائڪو (سيکڙاٽ گيشائون) ڏند ڪارا ڪري واڪ ڪن ٿيون.
هونءَ جپاني ڪلچر ۾ هڪ اهڙي به ڏائڻ (yokai) آهي جيڪا ڪارن ڏندن واري آهي ۽ اها “اوهاگورو بيٽاري” سڏجي ٿي. جيڪڏهن توهان کي رات جي وقت ڪنهن مندر يا خانقاهه وٽ ڪمونو ڊريس ۾ ڪا سهڻي ڇوڪري ملي وڃي ته خبردار رهجو جو اهائي “اوهاگورو ڏائڻ” (يوڪائي) اٿانوَ، هوءَ پٺيري سهڻي لڳي ٿي. توهان جي ويجهو وڃڻ تي، جيئن ئي هوءَ پنهنجو منهن ڦيري توهان ڏي ڏسي ٿي ته ان وقت توهان هن جو اکين بنا منهن ڏسي ڏڪي ويندائو. سندس منهن ۾ موجود وڏو وات ڪارن ڏندن سان ڀريل نظر ايندو.
بهرحال ڪجهه به هجي پر ڪيترن لاءِ ته ڪارو رنگ به سونهن جي نشاني آهي تڏهن ته چيو وڃي ٿو ته (Black is Beautiful) چون ٿا ته مجنون جي محبوبا ليلا به ڪاري هئي. پر يارو! ڪاري رنگ جو هجڻ ٻي ڳالهه آهي پر ڪارا ڏند هجڻ خوف جي ڳالهه آهي.