الطاف شيخ ڪارنر

جي وڃين تون جپان

هي ڪتاب نامياري سفرناما نگار ۽ مئرين انجنيئر الطاف شيخ جو جپان بابت سفرنامو آهي. آصف رضا موريو لکي ٿو:
”الطاف شيخ پنهنجي سفرنامن ۾ دنيا ڀر جي علاقائي، سياسي، ادبي، جاگرافيائي معلومات سان گڏ عالمي ڄاڻ ڏيندو گهٽ گهير، روڊ گهٽيون، رستا گهمائيندو، فلمون ڏيکاريندو، کاڌا رڌائيندو، کارائيندو پڙهندڙن کي هو پنهنجي سٽن، سٽائن، حاشين، لفظن ۽ جملن سان گڏ وٺي هلڻ جو فن خوب ڄاڻندو آهي. سندس سفرنامن ۾ تاريخ، تهذيب ۽ تمدن پنهنجي تمام جولانين سان گڏ سينگاريل ملندي آهي ته ريتن، رسمن ۽ روايتن جا سمورا رنگ روپ جهاتيون پائيندا آهن.
  • 4.5/5.0
  • 2666
  • 721
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book جي وڃين تون جپان

اڪيبوڪورو ۽ ٻيون اسٽيشنون ...

ٽوڪيو جي “يامانوتي” ريلوي لائين جي 29 اسٽيشنن ۾ تيرهون نمبر اڪي بُوڪورو (Ikebukuro) پڻ ڪافي مشهور آهي. دنيا ۾ هي ٻئي نمبر تي مشغول اسٽيشن آهي جنهن تان روزانو 28 لک کن مسافر مختلف ريل گاڏين ۾ چڙهن ٿا ۽ لهن ٿا. دنيا ۾ پهريون نمبر مشغول ترين اسٽيشن به ٽوڪيو ۾ آهي - يعني شنجوڪو، جيڪا اڪي بُوڪُورو اسٽيشن بعد چوٿين اسٽيشن آهي. وچ ۾ ميجِرو، تاڪادا نوبابا ۽ شِن اوڪُوبو اسٽيشنون آهن. اڪِيبوڪورو اسٽيشن تان ناريتا ايڪسپريس جيڪا NEX به سڏجي ٿي، ان ذريعي ناريتا ايئرپورٽ تي پهچي سگهجي ٿو يعني توهان جو گهر هن اسٽيسن ڀرسان آهي ته ناريتا ايئرپورٽ تي وڃڻ لاءِ بئگ کڻي هن اسٽيشن تي پهچي وڃو ۽ ٽئڪسي ۾ ايئرپورٽ تي وڃڻ جي وڏي ڀاڙي کان بچي ويندائو.
اڪيبُو ڪُورو اسٽيشن مان ٻاهر نڪرڻ لاءِ ننڍا ننڍا دروازا ته ٽي چار آهن پر ٻه وڏا Exit Gate آهن هڪ اڀرندو دروازو ۽ ٻيو الهندو. ريلوي جي اوس پاس وارو ڪمرشل علائقو آهي جتي توهان کي وڏيون وڏيون عمارتون نظر اينديون جيئن ته سيبو ڊپارٽمينٽ اسٽور، سن شائين سٽي (جنهن ۾ ٺهيل عمارتن ۾ هڪ 60 ماڙ عمارت آهي) جيڪا اسان جي اتي هجڻ جي ڏينهن 1978ع ۾ جڏهن ٺهي هئي ته ايشيا جي وڏي عمارت ليکي وئي ٿي. سندس اهو ٽائيٽل 1985ع تائين رهيو. ان بعد سيول ڪوريا جي 63 ماڙ عمارت اتاهين سڏجڻ لڳي. بهرحال سن شائين 60 ٽوڪيو ۽ جپان جي 1991ع تائين اتاهين عمارت رهي. هن عمارت سان گڏ ٻيون به ٽي عمارتون هن ڪامپليڪس ۾ شامل آهن: پرنس هوٽل، ورلڊ امپورٽ مارٽ ۽ بنڪاڪائڪان بلڊنگ. هي چارئي عمارتون جنهن پٽ تي ٺهيل آهن ان تي انهن عمارتن کان اڳ ساگامو جيل هو. جپان ۾ گهٽ ڏوهن ڪري جيل ذري گهٽ خالي خالي رهيو ٿي. ان ڪري ان کي ختم ڪري ڪم جون جايون ٺاهيون ويون. شل اسان جي ملڪ ۾ به اهڙيون حالتون ٿين. بهتر روزگار، بهتر معاشي حالتن، بهتر تعليم ۽ صحت ڪري ڏوهه گهٽجي وڃن ۽ اسانجي جيلن جي بئرڪن ۽ اسپتالن جي ڪمرن ۾ انهن جي Capacity کان ٻيڻا ٽيڻا ماڻهو رهڻ کان بچي وڃن.
سن شائين سٽي کان علاوه پارڪو جي عمارت ۽ Bic Camera جي عمارت هن ريلوي اسٽيشن جي اوڀر پاسي آهي ۽ توبو ڊپارٽمينٽ اسٽور ۽ ميٽرو پوليٽن پلازا اولهه پاسي آهي. اسٽيشن جي آس پاس ڪيترائي تعليمي ادارا آهن جيئن ته ريڪ ڪيو (Rikkyo) يونيورسٽي، ٽوڪيو ڪاليج آف ميوزڪ، تائيڪيو هائي سائي يونيورسٽي، ٽوڪيو يونيورسٽي آف سوشل ويلفيئر (اڪيبوڪورو ڪئمپس)، شوڪو توڪو (Shukutoku) يونيورسٽي ڪئمپس، ٽوڪيو ڪاليج آف ٽرانسپورٽ اسٽڊيز، توشيما گائوڪا جونئر ۽ سينيئر اسڪول، ٽوڪيو ٿيٽر، اڪي بوڪورو لئبريري ۽ فائر اسٽيشن.
هن بعد ايندڙ ريلوي اسٽيشن ميجيرو (Mejiro) هڪ ننڍڙي ريلوي اسٽيشن آهي جنهن جي ڀر ۾ گاڪوشو اِن (Gokushuin) يونيورسٽي آهي. اهڙي طرح ان کان پوءِ ايندڙ اسٽيشن ”تاڪادانو بابا“ به ننڍي آهي پر شاگردن لاءِ سهولت واري آهي جو ڀر ۾ واسيدا يونيورسٽي ۽ گاڪُوشو اِن يونيورسٽي جا شاگرد گهڻو استعمال ڪن ٿا.
واسيدا يونيورسٽي هڪ پراڻي ۽ پرائيويٽ ريسرچ يونيورسٽي آهي جنهن جو 1882ع ۾ بنياد رکيو ويو. اڄ ڪلهه هن يونيورسٽيءَ ۾ شاگردن جو تعداد 59 هزار آهي ۽ پڙهائڻ وارن جو 5000- جن مان 3000 پارٽ ٽائيم آهن. هن يونيورسٽيءَ جا ٻيا به چار ڪئمپس آهن. وسيدا يونيورسٽي لئبريري جپان ۾ وڏي ۾ وڏي آهي جنهن ۾ 45 لک ڪتاب ۽ 46 هزار سيريل آهن. جپان جي واسيدا ۽ ڪيئيئو (Keio) يونيورسٽي جپان جي ٽاپ پرائيويٽ يونيورسٽين مان آهن. واسيدا مان انيڪ وڏا ماڻهو پڙهيا آهن جن ۾ هن ملڪ جا ست ته وزيراعظم آهن. مشهور جپاني اديب هاروڪي مورا ڪامي پڻ هن يونيورسٽيءَ جو گرئجوئيٽ آهي.
“شن اوڪوبو” به هڪ ننڍڙي اسٽيشن آهي جنهن جي آس پاس ۾ ڪورين گهڻا رهن ٿا جن مان ڪي آڳاٽا رهيل آهن ۽ جپان جو پاسپورٽ اٿن ته ڪي ويجهڙائي ۾ آيل آهن جيڪي ٽوڪيو ۽ ان جي آسپاس ۾ نوڪري ۽ محنت مزوري ڪن ٿا. اسٽيشن جي ٻاهران به توهان کي ڪورين جا دڪان، ڪلب، مئخانا ۽ ريسٽورنٽون نظر اينديون جن جي ٻاهران جپانيءَ سان گڏ ڪورين ٻوليءَ ۾ پڻ انهن جا نالا هوندا.
شِن اوڪوبو اسٽيشن کانپوءِ ٽوڪيو جي وڏين اسٽيشن مان هڪ شِن جُوڪو (Shinjuku) اچي ٿي. يامانوتي ريلوي لائين جي 29 اسٽيشنن مان سمجهو ته هيءَ اسٽيشن شنجُوڪو ۽ ٽوڪيو سٽي، شيبُويا، شنگاوا، نپوري، اُئينو وغيره ائين آهن جيئن اسان وٽ ڪوٽڙي يا روهڙي اسٽيشنون جيڪي جنڪشن سڏجن ٿيون. سو جپان جي هنن اسٽيشنن تي مختلف قسم جي ريلوي ڪمپنين جون ريل گاڏيون بيهن ٿيون جيڪي نه فقط ٽوڪيو جي چوڌاري يا هن سڄي ٻيٽ هونشو تي هلن ٿيون، پر ڏورانهين ريلوي اسٽيشنن ڏي به وڃن ٿيون. سو ڪنهن مسافر کي اهڙي هنڌ وڃڻو آهي جتي سندس لائين “يامانوتي” جي ريل گاڏي نٿي وڃي ته هو هنن اسٽيشنن تان ٻي ريل ڪمپنيءَ جي ريل گاڏيءَ ۾ چڙهي سگهي ٿو. هنن وڏن ريلوي اسٽيشنن تان جپان جون تيز رفتار گاڏيون شِنڪانسين (بليٽ ٽرين) پڻ هلن ٿيون.
شِنجُوڪو ريلوي اسٽيشن بعد يويوگي (Yoyogi) ۽ هاراجُوڪو ريلوي اسٽيشنون آهن جيڪي شِنجُوڪو ريلوي اسٽيشن جي مقابلي ۾ راڌڻ ۽ ٻڍاپور ئي سمجهو. شِنجُوڪو ريلوي اسٽيشن 1885ع ۾ ٺهي ۽ دنيا ۾ مشغول ترين ريلوي اسٽيشن آهي جنهن جو احوال گنيس ورلڊ رڪارڊ بڪ ۾ به آيو آهي ته روزانو 37 لک ماڻهو هن اسٽيشن تان مختلف ريلن ۾ سوار ٿين ٿا ۽ لهن ٿا. هن اسٽيشن تي 36 پليٽ فارم آهن. اسٽيشن کان ٻاهر نڪرڻ لاءِ ننڍا وڏا 200 کان مٿي دروازا آهن. هن اسٽيشن تان سڌو ناريتا هوائي اڏي تي به وڃي سگهجي ٿو.
هارا جوڪو اسٽيشن جي ٻاهر ميئيجي درگاهه، يويوگي پارڪ ۽ تاڪي شيتا مشهور شيون آهن. تاڪيشيتا اسٽريٽ ائين آهي جيئن اسان وٽ ڪراچيءَ ۾ ايلفي زيب النساءِ اسٽريٽ يا وڪٽوريا اسٽريٽ جنهن تي هر قسم جون شاپينگ ۽ کائڻ پيئڻ جون شيون ملن ٿيون. هاراجوڪو اسٽيشن 1906ع ۾ کلي هئي. ان کانپوءِ هن علائقي جي مشهور اسٽيشن شيبويا آهي، جيڪا سمجهو ته وڏي جنڪشن آهي جتي مختلف طرفن کان لوڪل ۽ پري جي شهرن کان مختلف ڪمپنين جون ريل گاڏيون اچن وڃن ٿيون ۽ مسافر هڪ ريل مان لهي ٻيءَ ۾ چڙهن ٿا جيڪا هنن کي سندن منزل واري اسٽيشن تي پڄائي ٿي. تقريبن 25 لک ماڻهو هن ريلوي اسٽيشن تان پنهنجي ضرورت جي ريل گاڏين ۾ سوار ٿين ٿا. هيءَ ريلوي اسٽيشن شنجوڪو، اڪيبُو ڪُورو ۽ اُميدا (اوساڪا) بعد چوٿين نمبر تي جپان توڙي دنيا ۾ مشغول ترين اسٽيشن آهي. هيءَ (شيبويا اسٽيشن) 1885ع ۾ ٺهي. يعني هن اسٽيشن کي 134 سال ٿي ويا آهن. لاهور جي ريلوي اسٽيشن هن اسٽيشن کان 25 سال اڳ 1860ع ۾ ٺهي ۽ ڪوٽڙي اسٽيشن ته ان کان به سال ٻه اڳ ٺهي. 1861ع ۾ ڪراچي جي ريلوي اسٽيشن عوام لاءِ کولي وئي ۽ ڪراچي کان ڪوٽڙي تائين وڇايل 108 ميل (174 ڪلوميٽر) ريل جي پٽن تان ريل هلڻ لڳي. هيءَ اُها ريلوي اسٽيشن شِبويا (Shibuya) آهي جتي اڪيٽا نسل جو هاچيڪو نالي هڪ ڪتو 1925ع کان 1935ع تائين روزانو پنهنجي مالڪ جي انتظار ۾ اچي بيٺو ٿي. ان ڪتي جو مجسمو اسٽيشن جي ٻاهران يادگار طور رکيل آهي.
هن ريلوي اسٽيشن جي ٻاهران هن علائقي جو ڪمرشل سينٽر آهي جنهن جو مشهور ٽوڪيو ڊپارٽمينٽ اسٽور هن اسٽيشن جي اوڀر واري گيٽ سان ڳنڍيل آهي. هتي جي مشهور ٽي وي ۽ ريڊيو اسٽيشن “NHK براڊ ڪاسٽنگ سينٽر” ۽ “NHK هال“ به هن اسٽيشن وٽ آهن. شيبويا ندي هن ريلوي اسٽيشن جي بلڪل هيٺان وهي ٿي.
شيبويا بعد ٽي چار ننڍيون اسٽيشنون آهن جيئن ته اِيبِيسُو (Ebisu)، ميگورو (Meguro)، گوتاندا Gotanda ۽ اوساڪي Osaki. هي اسٽيشنون به ٽوڪيو ئي شهر جون آهن پر ڪراچي جي صدر، نرسري ۽ ڪلفٽن جهڙن اهم علائقن بدران قيوم آباد، محمود آباد، ڪورنگي ۽ بلوچ ڪالوني جهڙيون سمجهو. هنن اسٽيشنن وٽ ڪجهه يونيورسٽيون هجڻ ڪري ڏيهي ۽ پرڏيهي شاگردن جي ڌم رهي ٿي. جيئن ته “ڪيتا ساتو” (Kitasato) يونيورسٽي، ٽوڪيو گاڪوگا ۽ يونيورسٽي، ڪومازاوا يونيورسٽي، Teikyheisei يونيورسٽي وغيره ۽ سفارتخانا آهن.