هلچل/ جهٽڪا (Convulsion)
[b]بخاري هلچل لاءِ اندازو Criteria for Febrile Seizure
[/b]• عمر 3 مهينن کان 5 سال، گهڻا بخاري هلچل 6 کان 18 مهينن جي وچ ۾ ٿين ٿا.
• بخار 38.8oC، اُهي مرد ٻارن ۾ عورت ٻارن کان ٻيڻا ڏٺا ويا آهن.
.
[b]نشانيون Clinical Feature
[/b]• خاص قسم جي بخاري هلچل Atypical Febrile Convulsion
• عمر 6 مهينن کان 5 سالن، اهي جهٽڪا اڪثر مشقن کي ڇڪيندڙ Tonic Clonic هوندا آهن، ۽ 15 منٽن کان گهٽ وقت هلندا آهن.
• منجهيل بخاري هلچل = 6 مهينن کان گهٽ يا 5 سالن کان وڌيڪ
[b]مرڪز شعاع هلچل (Focal Convulsion)
[/b]هن ۾ جهٽڪن جو وقت 15 منٽن کان وڌيڪ آهي. ساڳي بيماري وري به هلچل پيدا ڪري سگهي ٿي. هن ۾ ساهه واري سرشتي ۾ تڪليف ۽ زخم جي ڪري به هلچل پيدا ٿيندي آهي.
[b]چڪاس ڪرڻ (Investigations)
[/b]1. رت جي چڪاس (Blood Count)
2. شگر جي چڪاس (Blood Sugar)
3. ڪيلشيم (Calcium)
4. ڇاتي جو ڦوٽو (X-ray Chest)
5. بلڊ يوريا (Blood Urea)
6. پليٽيليٽ ڪائونٽ (Platelat count)
7. بلڊ ڪلچر (Blood C/S)
8. دماغ جو الٽرا سائونڊ (U/S of brain)
9. دماغ جو ايڪسري (X-ray Skull)
10. چيلهه جي پاڻي جي ٽيسٽ (CSF D/R & C/ S)
11. دماغ جو C.T.Scan ۽ M.R.I
[b]علاج (Treatment)
[/b]ٻار کي داخل ڪريو، جيڪڏهن هي دورو پهريون دفعو پيو آهي ۽ جيڪڏهن ٻار صحيح نه آهي ته پوءِ ABCجو علاج ڪرڻ گهرجي.
هلچل کي ڪنٽرول ڪرڻ لاءِ فينوباربٽين لوڊنگ ڊوز Phenobrabition I.V 20mg 1kg، جلدي ۾ State ۽ پوءِ وات ذريعي 3-5mg/kg ڏينهن ۾ ، 7 کان 10 ڏينهن لاءِ.
سُئي لارجيڪٽال Largectal 0.2mg/ kg / dose Ing: هر ڇهه (6) ڪلاڪن ۾ ڏيڻ گھرجي ۽ Diazepan 0.2mg/ kg/dٻار کي جيڪڏهن بخار آهي ته عام پاڻيءَ جون پٽيون رکجن، ۽ بخار کي روڪڻ لاءِ پيرا سٽامول ۽ برفين ڏجي. ان سان گڏجي اينٽيبايوٽڪ Antibioticجي ضرورت محسوس ڪريو ته ڏيڻ گهرجي.
ڪهڙن ٻارن ۾ هي ڪيفيت بار بار ٿيندي آهي.
جيڪڏهن ٻار کي پهريون دفعو هڪ سال کان گھٽ عمر ۾ جھٽڪو پيو هجي.
جيڪڏهن خاندان جي ٻين فردن کي جھٽڪي جي بيماري ٿي هجي.
جيڪڏهن بخار شروع ٿيڻ سان جھٽڪا شروع ٿين.
جھٽڪن جي نوعيت ۽ سبب:
هي جھٽڪا بخار شروع ٿيڻ کان 24 ڪلاڪن جي اندر ٿي سگھن ٿا.
خاص ڪري هي جھٽڪا صرف هڪ دفعو ٿين ٿا ۽ ان جو وقت 5 کان 7 منٽن تائين هوندو آهي.
هي جھٽڪا سڄي جسم ۾ ٿيندا آهن.
هي جھٽڪا 4% کان 5% ٻارن ۾ هڪ کان زياده مرتبا ۽ ڊگھي عرصي لاءِ پوندا آهن.
دماغي طرح هي ٻارڙا بلڪل ٺيڪ هوندا آهن.
[b]ڇا هي جھٽڪا ٻيهر ٿي سگھن ٿا؟
[/b]30% کان 40% ٻارن ۾ هي جھٽڪا ٻيهر ٿي سگھن ٿا.
صرف 15%ٻارن ۾ ٽيون دفعو به ٿي سگھن ٿا.
[b]بخار جا سبب:
[/b]ڪن ۽ ڳلي جو انفيڪشن.
پيٽ جي خرابي.
پيشاب ۾ انفيڪشن.
مليريا جي ڪري بخار