سائنس، علم ۽ رسالا

گُلن جهڙا ٻارڙا ڦُلن جيئن نِپجَنِ

ٻارڙن جي بيمارين، احتياط ۽ علاج بابت لکيل ھن ڪتاب جو ليکڪ ڊاڪٽر خير محمد پيرزادو آھي. ڊاڪٽر علي رند لکي ٿو:
”ڊاڪٽر خير محمد پيرزادي جو هي ڪتاب ٻارن جي عام بيمارين کي سمجهڻ واسطي تمام مددگار ڪتاب آهي. ڊاڪٽر پيرزادو انسان دوست ڊاڪٽر آهي. ٻارن جي بيمارين جي شعبي ۾ کيس ڪم ڪرڻ ۽ سکڻ جو وسيع تجربو آهي. سندس هن ڪتاب جو مقصد عام ماڻهو کي ٻارن جي بيمارين بابت بنيادي معلومات ڏيڻ آهي ته جيئن ڪوبه پيءَ يا ماءُ پنهنجي ٻار جي صحت بابت گهٽ ۾ گهٽ ايتري ڄاڻ رکي جو کيس ڪنهن به ڊاڪٽر تائين پهچڻ کان اڳ پنهنجي بهتر سمجهه سبب ٻار جي ابتدائي سار سنڀال ڪري سگهي.“
Title Cover of book گُلن جهڙا ٻارڙا ڦُلن جيئن نِپجَنِ

کير وارا يا عارضي ڏند (ڪچا ڏند) Milk teeth or Deciduous

پهريون ڏند ڇهن مهينن ۾ نڪرندو آهي ۽ پوءِ اڍائي سالن ۾ يعني ٽوٽل 20 ڏند نڪرندا آهن. اڪثر اڻ پڙهيل ڊاڪٽرن کان يا وري اسان جي ڏاڏيءَ ۽ نانيءَ کان جڏهن ڊاڪٽرن کي ٻار ڏيکارڻ اينديون ته اهو ضرور چونديون آهن ته ٻارن کي دست يا گهمرا ڏندن جي ڪري ٿيا آهن. جيڪا ٻولي جي ڄٽ ڊاڪٽر انهن کي ٻڌائيندو. اهو ئي چونديون اسان وري انهن کي اهو سمجهائيندا آهيون ته ڪچا ڏند اڍائي سال تائين ايندا آهن پوءِ دائمي (پختا) ڏند جو عرصو ٻاويهه سالن تائين هلندو آهي ڇا تيستائين دست يا گهمرا هلندا رهندا. اهو انهي ڪري آهي ته ڇهن مهينن کان پوءِ ٻار بانبڙا پائيندا آهن ۽ سڄي گهر جو سير پيا ڪندا آهن. جراثيم انهن جي هٿن کي لڳي ۽ پوءِ اهي انهن هٿن جي ذريعي يا آڱرين جي ذريعي وات ۾ ويندا جڏهن اهي ٻار آڱريون يا هٿ پنهنجي وات ۾ وجهندا آهن.

[b]نمبر ڏندن جو نالو مٿي ڄاڙي وارا ڏند (Maxillar) هيٺين ڄاڙي وارا ڏند (Mandibular)
[/b]1. اڳيان ٻه ڏند (Incisors) 7 مهينا 6 مهينا
2. پاسي وارا (Lateral Incisors) 8 مهينا 9 مهينا
3. چيرڻ وارا ڏند (Canine Teeth) 18 کان 19 مهينن تائين 18 مهينن دوران
4. پهريون ڏاٺون (First Molars) 15 مهينن کان پوءِ 15 مهينن کان پوءِ
5. ٻيون ٻه پاسي واريون ڏاٺون
(Second Molars) ½ 2 سالن دوران ½ 2 سالن دوران