واشنگٽن جو سير
صبح جو ٻهراڙي جو سير ڪري ممتاز صاحب سان پروگرام رٿيوسين ته اڄ هيگرس ٽائون (Hagers Town) جو مڪمل جائزو وٺبو ۽ جيڪي مکيه جايون آهن، انهن متعلق ٿوري گهڻي ڄاڻ به، ته جيئن اسين هن علائقي متعلق ڪجهه معلومات پاڻ به حاصل ڪيون ۽ گڏوگڏ دوستن سان به خبر چار کي ونڊيون. ناشتو ڪري اڃان مس واندا ٿياسين ته ڊاڪٽر لياقت ڀٽو صاحب فون ڪري ممتاز صاحب کي چيو ته اڄ واشنگٽن ڊي سي (Washington DC) گهمڻ جو پروگرام رکو، جو مونکي سڀاڻي آمريڪا جي هڪ ٻي اسٽيٽ ۾ وڃڻو آهي.
بهرحال واشنگٽن شهر گهمڻ لاءِ پروگرام فائنل ٿيو ۽ اسين ڊاڪٽر صاحب گڏ هڪ گاڏي ۾ واشنگٽن گهمڻ لاءِ تقريباً 12هين وڳي روانه ٿياسين. جيئن ته ڏينهن جو 12 وڳي ٽريفڪ روڊن تي نارمل هوندي آهي، تنهنڪري واشنگٽن پهچڻ ۾ تقريباً 2 ڪلاڪ وقت لڳو. آمريڪا جي رستن ۾ جيڪڏهن ڪنهن غلط جاءِ تان مين روڊ کان ٻاهر نڪري وڃو ته انجو مطلب ته اڌ ڪلاڪ ايڪسٽرا لڳي ويندا. بهرحال اسان هيگرس ٽائون کان نڪري ورجينيا اسٽيٽ (Virginia State) مان ٿيندا وڃي ريگن انٽرنيشنل ايئرپورٽ کان ٿورو پهريان ميموريل برج جي مٿان پوٽامڪ ندي (Potomac River) ڪراس ڪري وائيٽ هائوس (White House) ڏانهن رخ ڪيو. وائيٽ هائوس آمريڪا جي صدر جو سرڪاري گهر ۽ آفيس آهي. گاڏي ڪرائي جي پارڪنگ ۾ بيهاري اسان پنڌ وائيٽ هائوس ۽ ڪيپيٽل هل (Capital Hill) گهمڻ لاءِ هلياسين. وائيٽ هائوس وٽ ماڻهن جا هجوم لڳا پيا هيا. ڪنهن کي ڪا جهل پل ڪانه هئي نه وري ڪا پوليس اتي بيٺي هئي. وائيٽ هائوس جي سامهون روڊ تي هڪ ٻه سپاهي پري کان گهمندي نظر آيا، باقي هٿرادو جهنگلو لڳل هيو، جنهن مان اندر سڀ ڪجهه صاف ۽ چٽو نظر اچي رهيو هيو ۽ عام ماڻهو گروپ يا اڪيلي فوٽوگرافي ڪن پيا. اسان به وائيٽ هائوس جو نظارو ڪري پوءِ اڳتي وڌياسين. رستي سان رونق وارو ماحول لڳو پيو هيو. ڪنهن کي ڪنهن جي اچڻ وڃڻ جي ڪابه خبر ڪانه هئي ته ڪير اچي پيو ته ڪير وڃي ٿو. پنڌ ڪندا وڃي يونين ريلوي اسٽيشن (Union Railways Station) تي پهتاسين. ٻاهران لڳو پئي ته ڪوئي فائيو اسٽار هوٽل هوندو. ماحول پرسڪون صاف سٿرو، نه شور نه شرابو، بلڪل خاموشي وارو ماحول. اندر داخل ٿيڻ سان لڳو ته ڪنهن وڏي ڪشادي ريسٽورنٽ ۾ داخل ٿيا آهيون. بهرحال اندر گهمي ڦري ٻاهر نڪري آياسين. ڪيپيٽل هل بلڪل يونين ريلوي اسٽيشن جي سامهون هيو، سو اوڏانهن وڃڻ شروع ڪيوسين ته اڃان ٻه فرلانگ پنڌ مس ڪيوسين، اسان جي کٻي هٿ تي سينيٽ جي بلڊنگ نظر آئي. سينيٽ بلڊنگ جي سامهون ڪيپيٽل هل آهي، جتي آمريڪا جي ڪانگريس ويهي قانون سازي ڪندي آهي.
ڪيپيٽل هل وٽ صرف ٻه سپاهي نظر آيا، باقي ڪل پيران دا خير. ڪيپٽل هل جي بلڪل سامهون ڪانگريس جي لائبريري آهي. ڪيپيٽل هل جي سڄي پاسي ڊفينس جي وزارت جي بلڊنگ آهي. اتان واپس هيٺ لهندي هڪ ميدان آهي، جتي فورس بيٺل هئي، جو اتي ڪير اچي پنهنجو احتجاج وغيره ڪري سگهي ٿو ته انکي ڪنٽرول ڪرڻ خاطر ظاهري طور ڪجهه فورس نظر اچي پيو. ڪيپيٽل هل جي سڌائي ۾ ڳچ پنڌ تي آمريڪا جو مشهور مانيومينٽ (Monument) نظر اچي ٿو، جيڪو پوٽامڪ ندي جي طرف آهي.
واشنگٽن جيئن ته آمريڪا جو صدر مقام آهي، تنهنڪري هڪ کليل ۽ پلاننگ سان شهر تعمير ڪيو ويو آهي. واشنگٽن ۾ تمام گهڻا تاريخي ماڳ ڏسڻ لاءِ آهن، جن کي ڏسڻ ۽ گهمڻ لاءِ گهٽ ۾ گهٽ هفتو ڏهه ڏينهن گهرجن.
واشنگٽن ڊي سي (Washington District of Columbia)، پوٽامڪ ندي (Potomac River) جي ڪپ تي آهي ۽ ٻن رياستن جي سنگم تي هجڻ ڪري ورجينيا (Virginia) ۽ ميريلينڊ (Mary Land) رياستن جي عوام کي وڏي سهولت آهي، جيئن پاڪستان ۾ پنجاب ۽ خيبرپختونخواهه کي اسلام آباد جي ڪري. صدر مقام جي هجڻ سبب اتي جي ماڻهن ۾ خوشحالي، روزگار ۽ ملڪيت جا اگهه وڌي ويا آهن.
غريب دنيا تي مالي طور قبضو ڪرڻ لاءِ ورلڊ بينڪ
(World Bank) ۽ آءِ ايم ايف (International Monetary Fund) جا هيڊڪوارٽر به واشنگٽن ۾ ئي آهن. واشنگٽن جي جنهن علائقي مان گذرڻ ٿيو ته انهي علائقي ۾ تمام وڏيون بلڊنگون نظر ڪونه آيون، باقي ٿي سگهي ٿو ته ٻي ڪنهن جڳهن تي هجن. جيڪي به 7-8 ماڙ بلڊنگون هيون، اهي تمام خوبصورت ۽ اعليٰ معيار جي تعمير جو نمونو هيون.
ll