ڪيلگري ايئرپورٽ
جڏهن مان ڪيلگري انٽرنيشنل ايئرپورٽ تان ٻاهر نڪران پيو ته مون هيڏي هوڏي نهاري ايميگريشن اسٽاف کي ڳولڻ جي ڪوشش ڪئي ته جيئن پاسپورٽ تي اسٽيمپ هڻي ٻاهر وڃڻ جي اجازت ڏين. مونکي ڪٿي به اهڙو نشان نه مليو جو ان طرف وڃي ايميگريشن جي مرحلي مان گذران. آخرڪار هيٺ لهي سامان کڻڻ جو اشارو مليو. مون سوچيو ته شايد سامان وصول ڪرڻ کان بعد اهو مرحلو اچي. جيئن مان مٿين منزل کان هيٺ آيس ته سامهون سائين غلام حسين ڄامڙو صاحب اهل و عيال سميت نظر آيا ۽ ٽرالي هٿ ۾ جهلي بيٺا هيا، مان وڃي سائين جي قدم بوسي ڪئي. سائين غلام حسين ڄامڙو صاحب ماشاءَ الله عمر جي حساب سان ڪافي چڱي تقريباً 85-86 سال ڄمار جا آهن پر الحمدلله چستي ۽ ڦڙتي ۾ اڄ جي نوجوانن کان وڌيڪ ڦڙت، چاڪ چوبند ۽ جانب نظر آهن.
سائين جي صحت جو راز اهو آهي ته سائين هڪ سچو انسان ۽ هر هڪ سان محبت ۽ خدمت ڪرڻ پنهنجي لاءِ معيار زندگي مقرر ڪري ڇڏيو آهي.
سائين غلام حسين سان منهنجو رشتيدار کان وڌيڪ عزيزائپ جو رشتو آهي جيڪو اڄ تائين اسان ٻنهي خاندانن ۾ آهي. جيڪڏهن مان ايئن چوان ته پوري ڄامڙا برادري ۾ اسان ٻنهي خاندانن جو رشتو وڌيڪ مضبوط ۽ احترام وارو آهي. تنهن ڪري مان يا منهنجا ڀائر ۽ سئو ٽ سائين غلام حسين يا سندس ڀاءُ جو وڏو احترام ڪندا آهيون.
سائين غلام حسين ڪيناڊا اچڻ کان اڳ سنڌ يونيورسٽي ۾ اسسٽنٽ پروفيسر، ڪيميسٽري ڊپارٽمينٽ هيا. 1967ع جي اوائل ۾ پاڻ ڪيناڊا آيا ۽ ڪيناڊا ۾ اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ کان بعد ڪيناڊا گورنمينٽ ۾ سرڪاري نوڪري ملڻ ڪري اتي رهجي ويا. رٽائرمينٽ کان بعد ڪيلگري ۾ آب وهوا جي موافقت سان 1998ع ۾ اونٽاريو صوبي مان لڏي اچي آباد ٿيا.
اسان سائين غلام حسين سان ملاقات کان بعد پنهنجو سامان وصول ڪيو ۽ مون وري لوندڙي هڻي ايميگريشن اسٽاف لاءِ واجهايو پر ڪٿي نظر نه آيو. آخرڪار سامان کڻي اسين وڃي گاڏي ۾ ويٺاسين. مون يڪو پئي سوچيو ته ڇاجي ڪري اسان جي ايمگريشن ڪانه ٿي، آيا مون کان ڪو رستو ڀلجي ويو يا ڪا واقعي ايئرپورٽ تي ايميگريشن اسٽاف ڪونه ٿو ويهي.
جڏهن مان واشنگٽن کان ٽورنٽو آيس ته رڳو ڪسٽم متعلق هڪ ڪاغذ جهاز ۾ پڪڙاين، جنهن ۾ ايميگريشن متعلق ڪجهه به ڪونه مواد ڏيڻو هيو. بهرحال جڏهن ٽورنٽو کان ڪيلگري وايه ايڊمنٽن جي لاءِ بورڊنگ ڪارڊ وٺڻ لاءِ قطار ۾ بيٺس ته منهنجي ٽڪيٽ جي بجاءِ صرف پاسپورٽ ڏٺو ۽ پاسپورٽ جي مٿان هڪ جهرلون ڦيريو ۽ بورڊنگ ڪارڊ اسان کي هٿ ۾ پڪڙايو ۽ انهيءَ کان بعد سيڪيورٽي جي سڄي پروسيس مان گذري وڃي لائونج ۾ پهتاسين. جڏهن ايڊمنٽن پهتاسين ته به ڪوئي ايميگريشن جو نشان نظر ڪونه آيو. اهڙي طرح ٻئي ڏينهن اسان ايڊمنٽن کان ڪيلگري لاءِ ٽڪيٽ جي بجاءِ پاسپورٽ تي جهرلون ڦيريو ۽ بورڊنگ پاس ڏني.
سائين غلام حسين بعد ۾ مونکي ٻڌايو ته ڪيناڊا وارا پاسپورٽ تي ڪوئي اسٽيمپ ڪونه هڻندا آهن، باقي اڳتي جي لاءِ سوچ ويچار اٿن ته جيئن پاسپورٽ تي اسٽمپ هڻن.
گهر پهچڻ تي لنچ تيار هئي اچڻ سان هٿ منهن ڌوئي لنچ تي اچي ٽٽاسين، هڻي پيٽ کي ماني سان کنجيوسين. پوءِ آرام ڪري شام جو چانهه تي گڏ ٿياسين، حال احوال ٿيا ۽ ڪجهه ٻيا معاملا زير بحث آيا. خاص ڪري پاڪستاني جيڪي ٻاهر رهن ٿا، انهن کي پنهنجي ملڪ سان وڌيڪ لڳاءُ ٿئي ٿو، پوءِ جڏهن پاڪستان جي سياستدانن ۽ انتظاميه متعلق ٻڌن ٿا ته ڏاڍو افسوس ٿا ڪن.
ٻئي ڏينهن تي ڪيلگري کان تقريباً ڏيڍ ٻن ڪلاڪ جي ڊرائيو کان بعد هارس شو ڪينين (Horseshoe Canyon) گهمڻ وياسين، جتي گرمي پد تقريباً مائينس ٻه ڊگري هو. هيءُ اها جاءِ آهي جنهن جاءِ تي اڄ کان تقريباً ست ڪروڙ سال اڳ ڊائناسور (Dinosaurs) هوندا هيا، جيڪي برف جي وڏي گليشئر جي اچڻ ڪري ختم ٿي ويا ۽ بعد ۾ ماهر تاريخدانن انهي ماڳ تي سرچ ڪري ڪجهه ڊائناسور جون باقيات لڌيون.
رستي جي ٻنهي پاسي وڏا وڏا ايگريڪلچر فارم ۽ ڳئون نظر آيون. ليڪن ڪابه پوک وغيره پوکيل ڪانه هئي جو اتي صرف ميدان تي برف نظر پئي آئي. باقي ڪڻڪ جي ان رکڻ لاءِ وڏيون وڏيون ٽاور نما اسٽيل جون گنديون ٺهيل هيون، جتي هو اناج محفوظ ڪري رکندا آهن.
ll