مٺڙا شال ملن
اداري جي وابستگي انسان کي ايترو ته ويجهو ۽ عزيز ڪري ٿي ڇڏي جيئن اڃ ۽ پاڻي. مونسان عموماً ايئن ٿيندو آهي ۽ مونکي يقين آهي ته ٻين کي به پنهنجي اداري سان وابسته دوستن لاءِ محبت جي چڻگ ٻرندي هوندي.
الحمدلله مون کي اهو شرف حاصل آهي ته اسلام آباد يونيورسٽي پوءِ جيڪا 1976ع جي ڊسمبر مهيني جي 25 تاريخ تي قائد اعظم جي سئو سالا ولادت جي موقعي تي شهيد ذوالفقار علي ڀٽو صاحب پاڻ يونيورسٽي اچي اسان جي سامهون نالو مٽائي قائداعظم يونيورسٽي رکيو. اڄ جيڪي به شاگرد قائد اعظم يونيورسٽي مان تعليم حاصل ڪري ڊگري حاصل ڪن ٿا انهن سڀني کي قائدين چون ٿا. قائدين دنيا جي هر ڪنڊ ڪڙڇ ۾ عزت ڀري مقام تي ويٺل آهن ۽ الله سائين جي در دعا آهي ته پوري عالم سان گڏ قائدين کي خوش وخرم رکي. آمين يارب العالمين.
قائدين چاهي ننڍو هجي يا وڏو، پر محسوس ايئن ٿيندو آهي جيئن جسم لاءِ روح. مان جڏهن واشنگٽن کان ڪيلگري لاءِ روانو ٿيس ۽ پنهنجو اسٽيٽس ڏنو ته ڪيناڊا جي مختلف علائقن مان سڀني قائدين جا ميسيج آيا ته ٿورو وقت اسان لاءِ به ڪڍجو. قائدين ته سڀ قائدين هوندا آهن پرجڏهن قائدين به هجي ۽ واسطو به سنڌ جي سرزمين سان هجي ته انسان لاءِ شهرڳ وارو مقام حاصل ڪري ڇڏيندو آهي.
سائين جميل احمد نظاماڻي ته منهنجي ايڊمنٽن کان ڪيلگري واري فلائيٽ کي ٽريڪ ڪرڻ شروع ڪيو، جڏهن فلائيٽ تي موسم جي خرابيءَ سبب ڪيلگري جي مٿان طواف ڪري واپس ايڊمنٽن پهتاسين ته سڀ کان پهريان جيڪو ميسيج مليو. انهي ۾ جهاز جي ٽريڪنگ جو تفصيل شامل هيو، جيڪو سائين جميل نظاماڻي صاحب موڪلي وارننگ ڏني ته خبردار تون اسان جي ريڊار تي ايئن آهين، جيئن هندستان جو جهاز پاڪستان جي ڊفينس جي ريڊار تي هجي. تنهنڪري جيڪو به پروگرام رٿين انهيءَ ۾ اسان جي رضامندي جو هجڻ ضروري آهي.
اسان هڪدم هٿ مٿي کڻندي انهي وارننگ جي خطري کي ڀاپيندي دوستي جي لاءِ هٿ ڊگهو ڪيو ۽ سائين غلام حسين ڄامڙو کي عرض ڪيم ته سائين منهنجا مان قائدين مان آهيان، تنهنڪري جيڪو توهان پروگرام منهنجي لاءِ ٺاهيو آهي، انهي ۾ ٿوري ردوبدل ڪندي گنجائش رکو. سائين شفقت سان چيو ته مون صرف احمر نديم ميمڻ صاحب لاءِ اڳئي گنجائش رکي هئي، ڇو ته احمر سائين مونکي توهانجي لاءِ اڳ ۾ چيو هيو. بهرحال جيڪڏهن تون چاهين ٿو ته مان پروگرام ۾ ردوبدل ڪيان ته مان تنهنجي دل رکڻ لاءِ ايئن ڪندس. مون چيو ته سائين مهرباني.
جميل نظاماڻي صاحب سان مون شام جو وقت گڏ هلڻ ۽ گذارڻ لاءِ نظاماڻي صاحب جي خواهش مطابق وقت ڪڍيو. حالانڪ انهي کان اڳ منهنجي نظاماڻي صاحب سان ملاقات ڪانه ٿيل هئي، پر جيئن چوندا آهن ته:
قائدین نام ہی کافی ہے۔
نظاماڻي صاحب ۽ سندس وني اهڙي پيار ۽ پاٻوه سان مليا جو تاجل بيوس چواڻي، ”سنڌ سان اهڙي جند جڙي، جو ٻيا سڀ نعرا وسري ويا“ اسان پاڻ ۾ ايئن ملياسين جيئن مٺڙا شال ملن.
الله سائين جي فرمان مطابق الله جميل آهي ۽ جميل شين کي پسند ڪندو آهي. اهڙي طرح جيئن سائين جميل جو وڏڙن نالو جميل رکيو آهي، تهڙو وري اخلاق ۾ جميل آهي. انهي کان وڌيڪ سائين جميل خوش نصيب جو سندس گهرواريءَ به ماشاءَ الله اخلاق جو اعليٰ نمونو آهي، الله سائين جوڙي کي سدا سلامت رکي.
سائين نظاماڻي صاحب اسان کي ٻڌايو ته مان توهانکي شهر جو ٽرڙو چڪر ڏياري پوءِ ماني هلي گڏ کائينداسين ۽ سائين احمر نديم ميمڻ صاحب به فيملي سميت اتي هوندو. مونکي ڏاڍي خوشي ٿي ته سائين نديم سان ٻه دفعا ملاقات ٿيندي. سائين احمر نديم ميمڻ صاحب نظاماڻي صاحب جي اچڻ کان اڳ فون ڪري پڇيو ته سائين مڇي کائبي يا نه؟ مون چيوته سائين بلڪل کائبي.
مونکي سڀ کان وڏي خوشي اها ٿي ته هتي ڪيلگري ۾ تقريباً ڏيڍ سئو کن سنڌين جا گهر آهن. نظاماڻي صاحب هتي ڪيلگري جي ميونسپل آفيس ۾ ريسپانسبل پوسٽ تي ڪم ڪري ٿو. گهمڻ سان گڏوگڏ هتان جي ماڻهن ۽ علائقي متعلق حال احوال ٿيا.
سڀ کان پهريان اسان کي بو ندي (Bow River) تي وٺي هليو، جتي هڪ خوبصورت فيملي پارڪ هيو، جيڪو اونهاري جي موسم ۾ وڌيڪ رونق افروز هوندو آهي. ندي جي ڪناري تي سائيڪل ۽ واڪنگ لاءِ ٽريڪ ٺهيل هيو. جنهن وقت اسان ان پارڪ ۾ گهمياسين پي ته مون پري کان ندي جي ڪناري هرڻين جو ٽولو ڏٺو، جڏهن اهو ڌڻ ويجهو ٿيو ته خبر پئي ته اهي هرڻيون چئن ٽنگن واريون ڪونه هيون پر ٻن ٽنگن واريون ڀوريون هرڻيون هيون جيڪي رننگ ۽ جاگنگ ڪنديون وڃن پيون.
انهيءَ پارڪ کان بعد اسين وچ شهر ڏانهن رخ ڪيو. سبحان الله ڪشاده رستا ۽ ٽريفڪ جو وهنوار اعليٰ هيو. اڳتي هلي ريلوي اسٽيشن جي ڀرسان ڪيلگري ٽاور هيو، جنهن تي چڙهي شهر جو نظارو ڪيوسين، جيڪو نهايت خوبصورت ۽ يادگار رهندو. انهيءَ دوران آهستي آهستي برفباري به شروع ٿي وئي.
نظاماڻي صاحب ٻڌايو ته هن شهر ۾ آئل اينڊ گئس ڪمپنين جون آفيسون هتي آهن. ڪيناڊا ۾ تيل ۽ گئس هن صوبي يعني البرٽا (Alberta) مان نڪرندو آهي. هتي گهٽ ۾ گهٽ مزدور جي مزدوري پندرهن ڊالر هڪ ڪلاڪ جي آهي، انهي کان جيڪڏهن ڪو گهٽ ڏيندو ته قانون جي گرفت ۾ اچي ويندو.
ڪيلگري شهر جو ميئر اسماعيلي مسلمان آهي ۽ ٽيون دفعو لڳاتار چونڊ کٽي آيو آهي. شهر جي آبادي تقريباً 14 لک آهي ۽ ڪل 14 ڪائونسلر آهن. جيڪي چئن سالن لاءِ چونڊجي آيا آهن. ميئر جي اليڪشن لاءِ پوري شهر جو عوام ڊائريڪٽ ووٽ ڏئي چونڊ ڪندو آهي.
شهر مان گهمندا هوٽل تي پهتاسين، جتي سائين احمر نديم ميمڻ ۽ سندس گهرواري اڳ ئي پهچي ويا هيا. هوٽل اندر داخل ٿيندي ساڄي طرف مڙڻ جو اشارو مليو، جيئن مون نظر ڦيرائي ڏٺو ته سائين احمر نديم ميمڻ صاحب پنهنجي مڇ کي وٽ ڏئي اڳتي وڌيو ۽ اسين ٻئي ٻکئين پئجي وياسين. ٿوري دير کان پوءِ نظاماڻي صاحب وڌي اسان جي ڪلهي تي هٿ رکي چيو ته سائين سندري مان هٿ ڪڍو ته جيئن اسين به سائين احمر سان سينو ملايون. سائين احمر صاحب منهنجو پراڻو دوست آهي ۽ اسانجو قرب ڀريو پير 1985ع کان وٺي آهي. پوءِ اسان هڪٻئي جي سامهون ٿي ويٺاسين سائين احمر صاحب وقفي وقفي کان بعد مڇ کي وٽ پيو ڏئي ته مان وري سامهون مڇ ۽ ڏاڙهي تي هٿ پيو ڦيريان. سائين احمر صاحب جي کل ۽ ڀوڳ ته ماشاءَ الله زبردست هوندو آهي. بهرحال ماني سان گڏ مذاق ۽ ڀوڳ ٺڪاءُ سان خوب انجواءِ ڪيوسين.
ماني کائڻ کان بعد سائين احمر ميمڻ نظاماڻي صاحب کي چيو ته سائين جمن کي ڄامڙو صاحب وٽ مان ٿو پهچائي اچان، ڇو ته منهنجو گهر اتان ڏهه منٽن جي پنڌ تي آهي. سائين احمر صاحب مونکي رات جو يارهين وڳي اچي پنهنجي منزل تي پهچايو. گهر جي چاٻي مون وٽ هئي تنهن ڪري چورن وانگر تالو کولي وڃي اندر سمهي پياسين. ڇو ته هتي هرڪو سوير سمهندو آهي.
ll