سفرناما

آمريڪا ۽ ڪيناڊا

محمد جمن ڄامڙي دنيا جي ٻن عظيم شاهوڪار ملڪن آمريڪا ۽ ڪيناڊا جو سفر ڪيو ۽ اتان جي حَسين شھرن ۽ خوبصورت ماڳن ۽ ماڻھن جا نظارا ڪيا آهن، جيڪي هن سفرنامي ۾ نھايت سادگيءَ ۽ سچائيءَ سان لکيا آهن. هن سفر ۾ محمد جمن ڄامڙي سنڌ جي هڏ ڏوکي دوستن سان پڻ ڀرپور ملاقاتون ڪيون ۽ انھن سان سنڌ متعلق حال احوال اوريا ۽ ويچار ونڊيا آهن. جيڪي ڏاڍا لاڀائتا آهن ۽ ڪتاب ۾ شامل آھن. 

Title Cover of book آمريڪا ۽ ڪيناڊا

ٽيسلا ڪار ۾ سفر

ٽيسلا ڪار ۾ سفر

وليد الرحمان صاحب هڪ تمام سٻاجهڙو ۽ سلڇڻو ٻار آهي، جنهن جي ماشاءَ الله حفيظ الرحمان صاحب تعليم سان گڏ تربيت به واهه جي ڪئي آهي. وليد گهڻو ڪري سافٽ ويئر ڪمپيوٽر ۾ انجنيئر آهي ۽ اتي برسرروزگار آهي. جيئن ته اهو ڏينهن جمعي جو هيو ۽ اتان جي حساب سان ويڪ اينڊ ڊي (Weekend day) هيو، تنهنڪري چيائين ته چاچا منهنجو ڳوٺ هلڻ جو پروگرام آهي ۽ انهي سان گڏوگڏ مون بلڪل نئين نڪور ٽيسلا (Tesla) ڪار ورتي آهي ۽ پهريون دفعو مان ان گاڏي کي ڪاهي هلندس تنهنڪري منهنجي دل ٿي چوي ته ان گاڏي تي توهان کي لاس اينجلس تائين وٺي هلان. اسان چيو ته جيءُ بسم الله نيڪي اور پوڇ پوڇ.
اسان جي لاءِ اهو پهريون دفعو هيو ته اسان ٽيسلا ڪار جي سواري پيا ڪريون انهي کان اڳ ته صرف ٻڌو هيو ته ڊرائيور کان بغير به گاڏيون روڊ تي اچي ويون آهن. ٽيسلا ڪار جي خوبي اها آهي ته انهي ۾ سينسر (Sensor) لڳل هوندا آهن، جنهن ۾ جيڪڏهن ڊرائيور ويٺل هوندو آهي ته انهي کي الرٽ ڏيندي آهي ته گاڏي جي اڳيان پٺيان يا پاسن سان ايتري فاصلي تي ڪا رڪاوٽ وغيره آهي جنهن جي هيتري رفتار وغيره آهي جيڪڏهن ڊرائيور انهي جي ڏنل وارننگ تي ڪوئي عمل نه ڪيو ته گاڏي جا خودڪار نظام تحت سائيڊ يا بريڪ وغيره هڻڻو هوندو ته انهي حساب سان بريڪ هڻندي جو ٻين گاڏين ۽ پنهنجو بچاءِ ٿي سگهي. ٽيسلا گاڏي ۾ توهان پنهنجي طرفان زباني طور تي انسٽرڪشن (Instruction) به ڏئي سگهو ٿا ۽ انهي تي عمل ڪرڻ ۾ دير ڪونه ٿي لڳائي. ٽيسلا ڪار ۾ تيل جي ڪابه ضرورت ناهي ۽ صرف بجلي تي چارچ ٿيندي آهي. هڪ دفعي چارج ڪرڻ سان گاڏي تقريباً ساڍا ٽي سئو ميل تقريباً ڇهه سئو ڪلوميٽر مفاصلو طئي ڪري وڃي ٿي ۽ ڪيليفورنيه رياست ۾ انهن کي چارج ڪرڻ لاءِ تقريباً هر ٻن ٽن سون ميلن جي مفاصلي تي گاڏي کي چارج ڪرڻ لاءِ چارج اسٽيشن آهن جتي تقريباً اڌ ڪلاڪ ۾ گاڏي فل چارج ٿي ويندي آهي. انهن چارج اسٽيش وٽ دنيا جهان جي هر شي توهانکي ملي سگهندي آهي جيستائين گاڏي چارج ٿئي ان دوران ماڻهو اتي ڊپارٽمينٽل اسٽور ۾ اندر وڃي پنهنجي ضرورت جون شيون وٺي کائي پئي وري گاڏي ۾ چڙهي پنهنجي منزل ڏانهن هليو وڃي .
گاڏي ۾ ايئر بيگس به لڳل آهن، جيڪي اڳئين سيٽ چاهي پوئين سيٽ وارن کي به اها سهولت ميسر ٿي وڃي ٿي. اسان لاءِ عجب جهڙي ڳالهه اها هئي ته گاڏي بغير ڊرائيور جي وڃي پارڪ ۾ جتي به جڳهه مليس پئي پاڻهي وڃي پارڪ ٿئي پئي. اهڙي طرح جڏهن ڊرائيور گاڏي کي سڏ ڪري پيو ته پاڻهي گاڏي اسٽارٽ ٿي جتي ڊرئيور بيٺو هجي اتي اچي پهچي پئي. اسان جي لاءِ ٻڌڻ تائين ته اهو ايئن ٿئي ٿو پر عملن پهريون دفعو ڏٺو ته بغير ڊرائيور جي اهي سڀ فنڪشن ڪري ٿي. جيڪو مونکي اتي ٻڌايو ويو ته هن وقت آمريڪا ۾ انهي ٽيڪنالوجي واريون گاڏيون تمام گهڻو مقبول ٿينديون پيون وڃن ۽ هن وقت تائين تقريباً اڍائي لک گاڏيون آمريڪا جي مختلف رياستن ۾ هلن پيون. انهن گاڏين جي ڪري آمريڪا ۾ پئٽرول جي ڏهاڙي بچت جيڪڏهن سراسري ويهه ليٽر تيل جا هر هڪ گاڏي لاءِ استعمال ٿيندڙ تيل جو حساب ڪبو ته تيل جي بچت پنجاه لک لٽر تيل جا ٿي پيا وڃن. اهڙي طرح هڪ مهيني جي تيل جي بچت پندرهن ڪروڙ ليٽر پئٽرول ٿي پئي وڃي. گورنمينٽ جي مٿان امپورٽ ڪرڻ جي بل ۾ گهٽتائي کان علاوه روڊ تي دونهين کان صاف ماحول مهيا ٿئي پيو.
وليد ۽ اسان ان گاڏي ۾ ٽيپهري جي وقت تقريباً ساڍي ڇهين وڳي سن فرانسسڪو کان روانا ٿياسين. جيئن ته اسان سڀني کي روزو هيو، تنهنڪري هڪ پاڪستاني ريسٽورنٽ تي هلي روزو افطار ڪرڻ جو پروگرام رکيو. جنهن جاءِ تي رستي ۾ هي ريسٽورنٽ هيو اتي خبر پئي ته انهي علائقي جي ڀرسان گوگل وارن جو وڏو شاندار سسٽم ٺهيل آهي انهي جي ڪري ماڻهن جي ريسٽورنٽ تي اچ وڃ تمام گهڻي هئي. جيئن ته اسان سڀني کي روزو هيو تنهنڪري وليد صاحب ڪجهه کارڪون ۽ پاڻي جون بوتلون ساڻ کڻي هليو هيو، جيئن وقت سر روزو افطار ڪري سگهجي. انهيءَ ريسٽورنٽ تي پهچي اسان کاڌي جي لاءِ آرڊر ڏنو ۽ انهن اسان کي هڪ ٽوڪن نمبر ڏنو گڏوگڏ ٽيبل جو نمبر پڻ الاٽ ڪيو. ماڻهن جي گهڻائي ڪري اسان کي آرڊر ڪيل شيون تقريباً پنجويهه منٽ کان بعد مليون ۽ انهي دوران اسان روزو افطار ڪري چڪا هياسين. ماني تمام مزيدار ۽صاف سٿري هئي. ماني کائي اسان اتي نماز لاءِ بندوبست ٿيل هيو اسان فرض جي ادائگي ڪري لاس اينجلس ڏانهن راهي ٿياسين. تقريباً ٽي ڪلاڪ جي مسافري کان بعد وڃي ٽيسلا چارجنگ اسٽيشن تي گاڏي بيهاري گاڏي کي چارج تي هڻي اسان ڊپارٽمينٽل اسٽور اندر وڃي چاءِ پاڻي پيتو ۽ ٽينڪي کي خالي ڪري گڏوگڏ ڪجهه ڄگهن کي ڊگهو ڪري پنجويهه ٽيهه منٽن اندر اتان وري اڳتي رستو ورتو. جيئن ته چنڊ جون آخري تاريخون هيون تنهنڪري سڄي رات ۾ اسانکي مامي چنڊ جوديدار نصيب ڪونه ٿيو پر رستي سان گاڏين جي اچ وڃ جام هئي تنهنڪري گاڏي جي لائيٽ سبب علائقو روشن لڳو پيو هيو. جيئن ته اونهاري جون راتيون ننڍيون ۽ ملاقاتيون وڏيون وارو حساب هيو تنهنڪري اسان سحري جي وقت لاس اينجلس اچي هڪ ريسٽورنٽ تي پيٽ جي پوڄا ڪئي ۽ سڄي ڏينهن ۾ نه کائڻ ۽ پيئڻ جو وچن ڪري رورسائيڊ (Riverside) ڏانهن رستو ورتو ۽ فجر جي نماز اسان حفيظ صاحب جي گهر پهچي ادا ڪئي ۽ لت ڏئي سمهي پياسين. جنهن وقت ننڊ جي خواب مان ٻاهر آياسين ته منجهند لڙي چڪي هئي ۽ نماز ظهر جو وقت هيو جو اسان پنهنجو فرض ادا ڪيو.
اڄ مسجد شريف ۾ روزه افطار ڪرائڻ جو وارو ۽ انتظام حفيظ صاحب جو هيو تنهنڪري اسان سڀني کي روزه افطار لاءِ مسجد جو رخ اختيار ڪرڻو پيو. يونيورسٽي آف ڪيليفورنيه رورسائيڊ جي بلڪل گڏ تقريباً ڇهه ست ايڪڙن تي هڪ شاندار مسجد ۽ مدرسو آهي جنهن ۾ وسيع پارڪنگ آهي. يونيورسٽي آف ڪيليفورنيه رورسائيڊ جي پکيڙ تقريباً ٻه هزار ايڪڙن تي مشمل آهي. يونيورسٽي آف ڪيليفورنيه جون اهڙيون ڏه ڪئمپس آهن.
مسجد جي اندر تمام وڏو ڪشادو کليل ميدان آهي، جتي عورتن ۽ مردن جي افطاري لاءِ الڳ الڳ انتظام ٿيل آهي، اهڙي طرح مسجد اندر نماز پڙهڻ لاءِ به مردن ۽ عورتن لاءِ الڳ هال آهن. مسجد جو پيش امام پاڪستاني هيو پر ماشاءَ الله قرائت تمام خوبصورت ۽ دلسوز آواز سان هيس. دل پئي چوي ته رڳو پيو تلاوت ڪندو رهي. ستاويهين رمضان جي تراويح ۽ ختم القرآن کان بعد اسان حفيظ صاحب جي گهر ڏانهن واپس ورياسين. رستي ۾ حال احوال ڪندا وڃي گهر ڀيڙا ٿياسين.

ll