سفرناما

آمريڪا ۽ ڪيناڊا

محمد جمن ڄامڙي دنيا جي ٻن عظيم شاهوڪار ملڪن آمريڪا ۽ ڪيناڊا جو سفر ڪيو ۽ اتان جي حَسين شھرن ۽ خوبصورت ماڳن ۽ ماڻھن جا نظارا ڪيا آهن، جيڪي هن سفرنامي ۾ نھايت سادگيءَ ۽ سچائيءَ سان لکيا آهن. هن سفر ۾ محمد جمن ڄامڙي سنڌ جي هڏ ڏوکي دوستن سان پڻ ڀرپور ملاقاتون ڪيون ۽ انھن سان سنڌ متعلق حال احوال اوريا ۽ ويچار ونڊيا آهن. جيڪي ڏاڍا لاڀائتا آهن ۽ ڪتاب ۾ شامل آھن. 

Title Cover of book آمريڪا ۽ ڪيناڊا

هيگرس ٽائون ڏانهن روانگي

هيگرس ٽائون ڏانهن روانگي

تقريباً صبح جو ڏهين وڳي سائين ممتاز ڀٽو صاحب گهر ۾ تيار ڪرايل برياني سان گڏ اچي ميمڻ صاحب جي گهر تي پهتو. ٿوري دير ويهڻ کان بعد اسان گڏجي هيگرس ٽائون لاءِ نڪتاسين. ممتاز صاحب اسان کي هڪ وڏي ۽ مشهور شاپنگ مال تي وٺي آيو، چيائين ته جيڪڏهن هن مال کي توهان نه ڏٺو ته معنيٰ توهان آمريڪا ڪونه گهميا. اسان ان شاپنگ مال جي اندر داخل ٿي وياسين، واقعي هڪ تمام وڏو ماڊرن ۽ نسبتن مهانگو شاپنگ مال هيو، چيائين ته هتان شيون وٺڻ اسانجي پهچ کان گهڻيون مهانگيون آهن، تنهنڪري هتي صرف ونڊو شاپنگ (Windo Shopping) ڪيو. اسان گهمندا ڦرندا وڃي ٻي منزل تي پهتاسين، جتي ٽي چار سئنيمائون هڪٻئي جي لڳو لڳ هيون. انهيءَ جي ٻئي پاسي فوڊ ڪورٽ هئي، اسان اتي وڃي پڇا ڪئي ته حلال ماني ڪٿان ملندي؟ اتي انهن ٻڌايو ته اهي ٽي چار ڪيفي آهن، جتي حلال فوڊ سروس ٿيندو آهي. اسان اڄ روزو ڪونه رکيو هيو، تنهنڪري اسان انهن جي ڪيفي تي وياسين ۽ مٿان لکيل هيو ته هتي حلال کاڌو دستياب آهي. پڇا ڪرڻ تي خبر پئي ته انهن جو مالڪ هڪ عربي مسلمان هيو. دل کي وڌيڪ تسلي ٿي ۽ ممتاز صاحب کي انهن جي هڪ ٻن ڊشن لاءِ ڪنهن اڳ ئي فون تي ٻڌايو هيو، سو اسان وڃي اهي ڊشز گهرائي کاڌيون، جيڪي واقعي مزيدار هيون.
شاپنگ مال ۾ ونڊو شاپنگ ڪندي خبر ئي ڪانه پئي ته تقريباً اڍائي ٽي ڪلاڪ ٿي ويا. ٻاهر نڪري اچي گاڏي ۾ چڙهي انڌي واري لٺ کي ٻڌايو ته اسان کي هيگرس ٽائون واري رستي سان وٺي هل. شام جو سج بيٺي اچي هيگرس ٽائون پهتاسين. کاڌي جو انتظام سائين ممتاز صاحب جي وڏي صاحبزادي جي محل نما گهر ۾ ٿيل هيو، سو اسان به سج لهڻ کان ٿورو اڳ وڃي اتي پهتاسين. الحمدلله ڀٽو صاحب جي صاحبزادي جو گهر نهايت اوچائي تي پنج ايڪڙ ايراضي تي خوبصورت (Farm House) ٺهيل آهي. گهر جو نظارو تمام شاندار ۽ خوبصورت اڏاوت ٿيل آهي، جو ماڻهو کي ڏسڻ سان دل باغ و بهار ٿيو وڃي. ڀٽو صاحب جو نياڻو سائين امتياز صاحب به تمام بهترين انسان ۽ سنڌ جي ترقي لاءِ نهايت سٺو جذبو رکندڙ آهي. پاڻ هتي آءِ ٽي (Information Technology) جو ماهر آهي، سنڌ جي ڪيترن نوجوانن کي آءِ ٽي جي فيلڊ ۾ ٽريننگ ڏئي روزگار سان لڳرايو آهي ۽ سندس اها ڪوشش جاري آهي ته سنڌ جي اهل نوجوانن کي ٽريننگ ۾ رهيل ڪوتاهي کي پورو ڪري روزگار لائق بڻائي کين روزگار سان لڳرائي. سائين جي آفر سنڌ جي هر ان نوجوان لاءِ آهي، جيڪو پنهنجي منزل کي رسڻ تائين محنت ۽ مسلسل جدوجهد مان هٿ نه ڪڍي.
ماني کان بعد مون سندس گهر واري آفيس ۾ وڃي چيو ته يار سستو پئڪيج وٺي ڏي ته جيئن مان سڀاڻي واشنگٽن کان اورلينڊو (Orlando) وڃان، اتان کان بعد لاس اينجلس (Los Angles) ۽ اتان واپس واشنگٽن (Washington) يا بالٽيمور (Baltimore) وڃان. امتياز صاحب ڏهن منٽن اندر آن لائين ٻه ٽي سستا پئڪيج حاصل ڪري ورتا ۽ انهن ۾ ڦيرڦار ڪري هڪڙو پئڪيج سليڪٽ ڪيوسين ۽ انهيءَ مهل امتياز صاحب پنهنجي ڪريڊٽ ڪارڊ تي سمورو پئڪيج جنهن ۾ واپسي بالٽيمور کان ٿئي وارو ڪرائي ڏنو. پئڪيج وٺي سائين احسان الله ميمڻ صاحب کي فلائيٽ نمبر ۽ ٽائيم ٻڌائي ڇڏيو.
مونکان اڳ ۾ سائين ڊاڪٽر لياقت علي ڀٽو صاحب پهچي چڪو هيو، ڊاڪٽر صاحب سان ملي ڏاڍي خوشي ٿي. ڪافي دير تائين زماني جا حال حوال اورياسين، پوءِ ممتاز ۽ مان واپس گهر موٽي اچي آرام ڪيو جو صبح سوير اورلينڊو وڃڻ لاءِ واشنگٽن کان ڏهين وڳي فلائيٽ تي پهچڻو هيو. صبح ستين وڳي گهر کان نڪري واشنگٽن ڊليس ايئرپورٽ (Washington Dulles Airport) ڏانهن راهي ٿياسين. ڏيڍ ڪلاڪ کان بعد وڃي ايئرپورٽ تي پهتاسين. مسافرن جي رش گهڻي هئي، تنهنڪري اسان پاڻ اليڪٽرانڪ مشين تي وڃي بورڊنگ ڪارڊ وصول ڪيو. منهنجي لاءِ زندگي ۾ اهو پهريون دفعو هيو جو مشين تي پاڻ بيهي بورڊنگ ڪارڊ حاصل ڪجي. پهريان ته مون سمجهيو ته شايد اهي اي ٽي ايم (ATM) جا بوٿ لڳل آهن. پهريان مون کي آپريٽ ڪرڻ ڪونه پئي آيا، پوءِ اتي ڪنهن کان مدد حاصل ڪئي، جنهن مون کي طريقو ٻڌايو، پوءِ ان کي آساني سان آپريٽ ڪرڻ سکي ورتو. طريقو ساڳيو اي ٽي ايم مشين وارو هيو، فرق صرف اهو هيو ته هتي ڪارڊ کان بغير آپريٽ ڪرڻو هيو، باقي پن ڪوڊ جي جاءِ پي اين آر نمبر (PNR Number) جو استعمال ڪرڻو هيو.
بورڊنگ ڪارڊ حاصل ڪرڻ کان بعد سيڪيورٽي چيڪ جو مرحلو پار ڪرڻو هيو، جنهن لاءِ سڀ کان پهريان مان وڃي پنهنجو بوٽ لاٿو، پوءِ بيلٽ لاٿو، انهيءَ کانپوءِ موبائل فون ۽ هٿ ۾ کڻي وڃڻ وارو ٿيلهو کڻي ايڪسري مشين مان گذاريا ۽ پاڻ مشين جي سامهون بيهي هٿ مٿي ڪري بيٺاسين، پنجن سيڪنڊن ۾ ٻاهر نڪري بوٽ، بيلٽ پائي ۽ سامان کڻي اڳتي وڌياسين، چڱو پنڌ ڪرڻ کان بعد وڃي لائونج ۾ پهتاسين. ٿوري ديرلائونج ۾ ويهڻ کان بعد اسان کي جهاز ڏانهن هلڻ لاءِ چيو ويو. گاڏي ۾ چڙهي جهاز تائين پهتاسين ۽ وڃي سيٽ تي ويٺاسين. پوري ٽائيم تي جهاز اڏام ڪئي ۽ تقريباً اڍائي ڪلاڪن کان بعد وڃي اورلينڊو انٽرنيشنل ايئرپورٽ تي لٿاسين. ايئرپورٽ جي رن وي جي پاسي ۾ پاڻي جا ڪيترائي ننڍا ننڍا ٻن ٽن ايڪڙن جي پکيڙ جا پاڻي جا تلاءَ ۽ ڍورا ٺهيل هيا. هڪ ٻن هنڌن تي چڱي وڏي علائقي ۾ تقريباً ويهارو کن ايڪڙن جي پکيڙ جا پاڻي جا تلاءَ هيا. اسان وڃي ايئرپورٽ جي لائونج تي پهتاسين. ڪافي پنڌ ڪرڻ کان بعد وڃي هڪ پليٽفارم تي پهتاسين ۽ پڇا ڪئي ته ٻاهر نڪرڻ لاءِ ڪهڙو رستو ويندو؟ اتي اسان کي ٻڌايو ويو ته هن ٽرين ۾ سوار ٿيو ۽ ٽرين توهان کي ٽرمينل پهچائيندي، جتان توهان ٻاهر وڃي سگهندا. خير اسان ٽرين ۾ چڙهي ويٺاسين، جيڪا اسان کي ٽرمينل تائين پهچائي واپس لائونج ڏانهن راهي ٿي وئي.
احسان الله ميمڻ صاحب اسان سان رابطي ۾ هيو، جنهن ٻڌايو ته جيئن توهان ٻاهر نڪرندا تيئن مان توهان جي سامهون هوندس. اسان رستو پڇا ڪندي اچي پارڪنگ واري گيٽ کان ٻاهر نڪتاسين، ميمڻ صاحب نظر ڪونه آيو، فون تي رابطو ڪيو ته چيائين ته مان گيٽ جي سامهون بيٺو آهيان، اسان هڪٻئي جي اکين کان اوٽ ۾ هياسين. پاڻ ۾ هڪٻئي سان پوزيشن جي مٽا سٽا ڪئي ته جيئن هڪٻئي کي گوگل جي مدد سان ڳولهي لهون. گوگل جتي ٻڌائي پيو اتي اسان کي ميمڻ صاحب نظر نه پيو اچي، جتي گوگل اسان جي پوزيشن ٻڌائي پيو اتي اسان ميمڻ صاحب کي نظر ڪونه پيا اچون. هڪٻئي کي ٻڌايوسين ته فلاڻي گيٽ نمبر وٽ آهيون، ميمڻ صاحب ٻڌائي ته مان ان گيٽ جي سامهون بيٺو آهيان. چڱو وقت گذري ويو ته پوءِ خبر پئي ته انهيءَ ساڳي ٽرمينل تي هيٺ ۽ مٿي اي ۽ بي (A and B) ٽرمينل آهن ۽ گيٽ جا نمبر به ساڳيا آهن. اسان هيٺين ٽرمينل واري گيٽ تي بيٺا هياسين ته ميمڻ صاحب مٿين ٽرمينل واري ساڳئي نمبر واري گيٽ تي هيو، اڌ مني ڪلاڪ کان بعد وڃي هڪ ٻئي کي ڳولهي لڌوسين. ماشاءَ الله احسان ميمڻ صاحب هميشه منهن تي مرڪ سان سرشار هوندو آهي، تنهنڪري مرڪ ڀري منهن ۽ وڏي اڪير سان ڀاڪر پائي ملياسين ۽ خوشي خوشي سان ميمڻ صاحب جي گاڏي ۾ سوار ٿي سائين جي رهائشگاهه سنفرڊ (Sanford) ڏانهن سفر شروع ڪيوسين، ايئرپورٽ کان ميمڻ صاحب جي رهائشگاهه تائين پهچڻ ۾ تقريباً پنجاهه منٽ لڳا پر رستي سان نظارو تمام خوب هيو. رستي جي ٻنهي پاسي ساوڪ ۽ انهي سان گڏوگڏ پاڻي جا بيٺل تلاءُ ۽ ڍنڍون ڍورا جام هيا جو ڳڻڻ کان چڙهيل هيا. مون حيران ٿي ميمڻ صاحب کان پڇيو ته يار ايتريون سارون ڍنڍون جو کٽڻ جو نالو ئي نٿيون وٺن، جنهن تي احسان صاحب ٻڌايو ته تقريباً فلوريڊا (Florida) رياست ۾ پنجاهه سٺ هزارکان وڌيڪ ننڍيون وڏيون ڍنڍون آهن. ڪلاڪ کن جي اندر اسان ميمڻ سائين جي گهر وٽ اچي پهتاسين. سائين جو گهر سنفرڊ جي اوائلي دور واري علائقي ۾ هڪ شاندار ۽ وسيع گهر ٺهيل آهي. ميمڻ صاحب جيئن ته اتي پاڻ ۽ انجو پيارو ڀاڻيجو نور گڏ رهندو آهي ۽ ٻار پاڪستان ويل هيا. تنهنڪري پاڻ ان گهر جي پويان ٻن ڪمرن جي انيڪسي (Annexy) ۾ رهندا آهن، ڇوته گهر اڳ ئي هڪ ڪرائيدار کي ڏنل آهي، جنهنجو مدو ۽ وقت پوري ٿيڻ تي گهر ۾ رهائش پذير ٿيندا. انيڪسي به ڪافي ڪشادي ۽ ٻن ڪمرن، لائونج ۽ ڪچن وغيره سان سادي ۽ پروقار ٺهيل آهي. ميمڻ صاحب جڏهن هي گهر خريد ڪيو هيو ته انيڪسي به ان سان گڏ ٺهيل هئي.
فلوريڊا ۽ خاص ڪري سنفرڊ پهچڻ سان موسم جي حساب سان سنڌ ۽ علائقي جي حساب سان ڪراچي جي پراڻي ملير ڪينٽ ياد اچي وئي.
ll