پنهنجي پاران
ملڪن جون باشعور حڪومتون نوجوانن کي مستقبل جو معمار سمجهندي انهن جي تعليم ۽ تربيت جو هر طرح سان بندوبست ڪنديون آهن. ترقي يافته ملڪن جا اعليٰ تعليمي ادارا نه رڳو پنهنجي ملڪ پر دنيا جي ٻين ملڪن کان ڪهي آيل شاگردن لاءِ به تعليم، تربيت ۽ ريسرچ جا هڪجيترا موقعا ۽ سهولتون فراهم ڪندا آهن. اهڙا معياري تعليمي ادارا ملڪ جي ترقيءَ سان گڏوگڏ ان جي ڏيهان ڏيھ عزت، عظمت ۽ نيڪناميءَ جو سبب پڻ بڻبا آهن. منهنجي هميشه اها خواهش رهي آهي ته دنيا جي اهڙن ناميارن معياري تعليمي ادارن جي ڄاڻ سنڌ جي نوجوانن تائين به پھچايان ته جيئن اهي به پنھنجي ذهانت ۽ محنت وسيلي انھن ادارن ۾ پھچي اعليٰ تعليم حاصل ڪري دنيا سان ڪلھوڪلھي ۾ ملائي هلن.
انهيءَ سلسلي ۾ ڪجهه عرصو اڳ مون دنيا جي اعليٰ معيار وارين 130 يونيورسٽين تي مفصل مضمون لکيا جيڪي ان وقت سنڌ جي نامياري اخبار ”ڪاوش“ جي مئگزين ۾ هفتيوار ڇپيا. اهو سلسلو ٻن سالن کان وڌيڪ هليو. سڄي سنڌ ۾ پڙهندڙن منهنجي ان ڪوشش کي ساراهيو هيو ۽ نوجوانن ان ڄاڻ مان وڏو لاڀ به حاصل ڪيو. بعد ۾ انهن مضمونن مان يورپ جي 44 يونيورسٽين تي لکيل مضمونن کي سهيڙي هڪ ڪتاب ”دنيا جون درسگاهون“ (حصو پهريون): ”يورپ جون يونيورسٽيون“ جي نالي سان سال 2017ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو ويو هو. ان ڪتاب جون مهورتي تقريبون پريس ڪلب لاڙڪاڻي پاران پريس ڪلب جي گرائونڊ تي ۽ سنڌ لٽرري فائونڊيشن پاران ٽئين سنڌ لٽريچر فيسٽيول دوران بيچ لگزري هوٽل ڪراچي ۾ منعقد ٿيون هيون جن ۾ مقررن هن ڪم کي نوجوانن جي تعليمي رهنمائي لاءِ ڪارائتو قدم قرار ڏنو هو.
هي ڪتاب ان سلسلي جو ٻيو حصو آهي جنهن ۾ ڪل 38 مضمون آهن جن مان پنجويهه آمريڪا، ست ڪئناڊا، پنج آسٽريليا ۽ هڪ ميڪسيڪو جي اعليٰ معياري يونيورسٽين بابت آهن. هن جو ٽيون حصو، جيڪو ايشيا جي يونيورسٽين متعلق آهي، پڻ جلدي ڇپجي اوهان تائين پهچندو.
مون کي اميد آهي ته هي ڪتاب سنڌ جي نوجوانن کي پنهنجي اعليٰ تعليم لاءِ نه رڳو بهترين يونيورسٽي چونڊڻ ۾ مدد ڪندو پر کين اڳتي وڌڻ جو اڻميو اتساهه بخشي کين ڪاميابين واري دڳ سان به روشناس ڪرائيندو.
مان پنهنجن پيارن دوستن ۽ نامور اديبن پروفيسر ڊاڪٽر احسان دانش، پروفيسر ڄام جمالي ۽ ڊاڪٽر راشد پيرزادي جو شڪر گذار آهيان جن هن ڪتاب متعلق پنهنجا خوبصورت خيال پنن تي اوتي پيش ڪيا جيڪي هن ڪتاب ۾ شامل آهن. ننڍن ڀائرن جهڙي دوست پروفيسر رضوان گل جو به ٿورائتو آهيان جنهن نه رڳو هِن ڪتاب جو ٽائيٽل ٺاهيو، پر پهرين ڀاڱي جو به خوبصورت ٽائيٽل ٺاهيو هو. پياري دوست ڊاڪٽر رياضت ٻرڙي جا وڏا قرب جنهن هن ڪتاب جي ترتيب ۽ ڇپائي ۾ پنهنجون خدمتون سرانجام ڏنيون.
ٿــورا نه ٿــورا، مــون تــي مـاروئــڙن جا،
ٿر ۾ واري ٿورڙي، تنهن کان گهڻيرا،
ڀــــلائـــيءَ ڀــيــرا، ڳـڻـي ڳـڻـيـان ڪـيـترا.
پروفيسر مختيار سمون
ناليج سينٽر لاڙڪاڻو