يونيورسٽي آف نيو سائوٿ ويلز
يونيورسٽي آف نيو سائوٿ ويلز
جتي پنجاهه هزار شاگردن پڙهن ٿا
[/b]
آسٽريليا جي نيو سائوٿ ويلز يونيورسٽي جي تفصيل سان ڳالهه ڪرڻ کان پهريان تازو اعلانيل ٻن اهڙين اسڪالرشپس جي اشتهارن جو مختصر ذڪر ٿا ڪريون جن ۾ پاڪستان جي ٻين صوبن سميت سنڌ جي اهل نوجوانن کي پڻ يونيورسٽي آف نيو سائوٿ ويلز آسٽريليا ۽ آڪسفورڊ يونيورسٽي برطانيا ۾ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ کين مالي سهائتا جا موقعا ميسر ڪري ڏيڻ جي آڇ ڪئي وئي آهي.
مٿي ڄاڻايل ٻن غير ملڪي درسگاهن مان تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ ٻه الڳ اشتهار تازو انگريزي اخبار ڊان ۾ ڇپيا آهن. انهن مان هڪڙي اسڪالرشپ جو اشتهار روڊيس ٽرسٽ، آڪسفورڊ يونيورسٽي برطانيا وارن جو آهي. روڊيس ٽرسٽ پاران هر سال دنيا جي 83 باصلاحيت نوجوانن جي اعليٰ تعليم لاءِ اهليت ۽ ميرٽ جي بنيادن تي ”ايجوڪيشن روڊيس اسڪالرشپ“ (Education Rhodes Scholarship)تحت مالي سهائتا ڪئي ويندي آهي. هيءَ اسڪالرشپ ماڻيندڙ نوجوانن کي آڪسفورڊ يونيورسٽي جي ڪنهن به تدريسي شعبي ۾ ٻن سالن جي پوسٽ گريجوئيشن واري تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ سمورو خرچ پکو ڏنو ويندو آهي. پاڪستان مان پڻ هر سال ميرٽ جي بنياد تي روڊيس اسڪالرشپ لاءِ اهل اميدوار چونڊيا ويندا آهن جنهن لاءِ هن ڀيري به اخبارن ۾ اشتهار ڇپايو ويو آهي.
اسڪالرشپ جو ٻيو اشتهار جيڪو ساڳئي اخبار ۾ ساڳئي تاريخ تي ڇپيو آهي سو هائير ايجوڪيشن ڪميشن (HEC) اسلام آباد طرفان آهي. اهو آسٽريليا جي نيو سائوٿ ويلز يونيورسٽي مان تعليم حاصل ڪرڻ جي خواهش رکندڙ پاڪستاني شاگردن لاءِ اسڪالرشپ متعلق آهي. وڌيڪ معلومات انهن ادارن جي هتي هيٺ ڄاڻايل ويب سائيٽس تان حاصل ڪري سگهجي: www.rhodeshouse.ox.ac.uk/about/rhodes-countries/pakistan. ۽ www.hec.gov.pk/ossphase2
هاڻي اچون ٿا نيو سائوٿ ويلز يونيورسٽي آسٽريليا جي ان تفصيلي ڳالهه جي طرف، جيڪا هن يونيورسٽي جي هر پهلو کي واضح ڪري ان متعلق گهربل آگاهي فراهم ڪندي.
”يونيورسٽي آف نيو سائوٿ ويلز“ آسٽريليا جي ناموَر سرڪاري يونيورسٽي آهي. هن جو قيام 1949ع ۾ عمل ۾ آيو. هن جي مکيه ڪئمپس نيو سائوٿ ويلز رياست جي گادي واري شهر سڊني جي مرڪزي علائقي کان اٽڪل ستن ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي سڊني جي ”ڪينسنگٽن“ واري علائقي ۾ واقع آهي. هن ۾ اٽڪل 50 هزار شاگرد زيرِ تعليم آهن جن ۾ خاصو تعداد دنيا جي ڏيڍ سئو ملڪن کان آيل شاگردن جو پڻ شامل آهي. ڪيو ايس ورلڊ يونيورسٽيز رئنڪنگ جي گذريل سال واري جائزي مطابق نيو سائوٿ ويلز يونيورسٽي دنيا جي ٻاونجاهون ۽ آسٽريليا جي پنجون نمبر معياري يونيورسٽي آهي. هيءَ يونيورسٽي، آسٽريليا جي معياري ۽ اهم ريسرچ يونيورسٽين جي نمائنده تنظيم ”گروپ آف اَيٽ“ (Group of Eight)جي ميمبر آهي. هن گروپ جون ميمبر يونيورسٽيون هر سال نه رڳو ڪامياب سائنسدان ۽ ٻين شعبن سان تعلق رکندڙ ماهر پيدا ڪنديون رهن ٿيون پر آسٽريليا ۾ سائنس ۽ ٻين سماجي علمن ۾ ٿيندڙ تحقيق ۾ پڻ ”گروپ آف اَيٽ“ جي ميمبر يونيورسٽين جو 75 سيڪڙو حصو شامل آهي. هن گروپ ڪل اٺ يونيورسٽيون شامل آهن جن ۾ يونيورسٽي آف نيو سائوٿ ويلز سميت، يونيورسٽي آف ويسٽرن آسٽريليا، مونيش يونيورسٽي، آسٽريلين نيشنل يونيورسٽي، يونيورسٽي آف ائڊيليڊ، يونيورسٽي آف ڪوئينسلئنڊ، يونيورسٽي آف ميلبورن ۽ دِي يونيورسٽي آف سڊني شامل آهن. يونيورسٽين بابت وڌيڪ ڄاڻ گروپ آف ايٽ جي هن ويب سائيٽ تان به حاصل ڪري سگهجي ٿي:
www.go8.edu.au/page/member-information
يونيورسٽيءَ جي اصل نسل جو سلسلو هن جي قيام کان هڪ صدي اڳ نيو ويلز رياست جي رهاڪن ۽ اتان جي انتظاميا جي ان سوچ سان ملي ٿو جيڪا هن رياست کي پوئتي پيل زرعي پسمنظر مان ڪڍي هڪ ترقييافته صنعتي علائقو ٺاهڻ متعلق هئي. نيو ويلز رياست جي سرڪار جو خيال هيو ته هن رياست ۾ سائنس ۽ ٽيڪنالاجي جي تعليم کي عام ڪرڻ لاءِ هڪ ادارو جوڙجي ته جيئن هتان وڌ ۾ وڌ انجنيئر پيدا ڪري سگهجن. ان خيال کي عملي جامو پهرائڻ لاءِ 1843ع ۾ ٽيڪنڪل تعليم جو هڪ ادارو ”سڊني مڪينيڪلس انسٽيٽيوٽ“ جي نالي سان قائم ڪيو ويو. جڏهن هي انسٽيٽيوٽ ڪاميابي واري راهه تي گامزن ٿيو ته 1878ع ۾ هن جو درجو وڌائي هن کي ”سڊني ٽيڪنيڪل ڪاليج“ بڻايو ويو، انهيءَ کان بعد هن ڪاليج کي پارليامينٽ جي ايڪٽ تحت 1949ع ۾ ”دِي نيوسائوٿ ويلز يونيورسٽي آف ٽيڪنالاجي“ جو درجو ڏنو ويو. شروعاتي دور ۾ هن يونيورسٽي ۾ صرف ميڪنيڪل انجنيئرنگ، سِوِل انجنيئرنگ، مائيننگ انجنيئرنگ، اليڪٽرڪل انجنيئرنگ ۽ ڪجهه ٻين ٽيڪنيڪل شعبن ۾ تعليم ڏني ويندي هئي پر بعد ۾ هن کي سماج جي ٻين پهلوئن لاءِ پڻ ڪارج ڀريو بڻائڻ لاءِ هن ۾سائنس، ميڊسنز، لا (قانون)، آرٽس ۽ هيومنٽيز جا شعبا به شامل ڪيا ويا.
هن يونيوسٽي جي ”ڪينسنگٽن“ ۾ مکيه ڪئمپس کان علاوه ٻي ڪئمپس ڪاليج آف فائين آرٽس شهر جي هڪ خوبصورت علائقي ”پئڊنگٽن“ ۽ يو ين ايس ڊبليو ڪئمپس ”ڪيبنرا“ شهر ۾ واقع آهن. هن يونيورسٽيءَ جون ٻيون ٻه ننڍيون ڪئمپسون ۽ فيلڊ اسٽيشنس سڊني جي علائقن رئنڊوِڪ، ڪُوگي، فلائورس گئپ، مئنلي ويلي، ڊي واءِ ۽ بئنڪسٽائون ۾ موجود آهن.
هن يونيورسٽيءَ ۾ انجنيرئنگ، ميڊيسنز، لا، آرٽس ائنڊ سوشل سائنسز، انوائرنمنٽ، بزنس ائڊمسنٽريشن وارين ڪل نوَن فئڪلٽين کان علاوه ڪجهه ريزيڊنشل ڪالجن پڻ آهن. انهن ۾ فلپ بئنڪسٽر ڪاليج، شالون ڪاليج، نيو ڪاليج، گولڊٽين ڪاليج، وارئن ڪاليج، ڪريسٽن ڪاليج وغيره شامل آهن. يونيورسٽيءَ ۾ مهلڪ بيماري ڪينسر متعلق ”يو اين ايس ڊبليو لووي ڪينسر ريسرچ سينٽر“ قائم آهي جنهن کي آسٽريليا جو سڀ کان وڏو ڪينسر ريسرچ سينٽر سمجهيو وڃي ٿو. هن ريسرچ سينٽر ۾ اٽڪل 400 محققن جي لاءِ هڪ ئي وقت تحقيق واريون سرگرميون ڪرڻ جي سهوليت ۽گنجائش موجود آهي. هتان جو”مارڪ وينرائيٽ ائنالٽيڪل سينٽر“، ”فٽنيس ائنڊ اَڪُئيٽڪس سينٽر“، پڻ پنهنجي تحقيقي ۽ تدريسي سرگرمين سبب هتان جي شاگردن جي دلچسپيءَ جو سبب بڻيا رهن ٿا.
يونيورسٽي آف نيو سائوٿ ويليز دنيا جي ٻين ناميارين يونيورسٽين سان هڪ معاهدي تحت هر سال پنهنجا ڪجهه شاگرد هڪ اڪيڊمڪ سميسٽر لاءِ اتان جو تعليمي ۽ تحقيقي تجربي مان مستفيض ٿيڻ لاءِ انهن يونيورسٽين ڏانهن موڪليندي رهندي آهي. هن يونيورسٽي سان اهڙي معاهدي هيٺ آيل دنيا جي يونيورسٽين مان آمريڪا جي نيويارڪ يونيورسٽي، جان هاپڪنس يونيورسٽي، پرنسٽن يونيورسٽي، يونيورسٽي آف ڪئليفورنيا برڪلي، لنڊن اسڪول آف ايڪنامڪس، يونيورسٽي ڪاليج آف لنڊن، ٽي ايڇ زيورخ ۽ ڪجهه ٻيون يونيورسٽيون شامل آهن.
نيو سائوٿ ويلز يونيورسٽي ۾ شاگردن کي سائنسي کوجنائن واري تحقيقي عمل ۾ اتان جي سائنسدانن سان گڏ شامل ڪيو وڃي ٿو جنهنڪري يونيورسٽي ۾ شاگردن طرفان جاري ڪيل تحقيقي پراجيڪٽ ڪارآمد نتيجا ڏيندا رهن ٿا جيڪي نه رڳو هن يونيورسٽي جي نيڪنامي ۾ اضافو ڪن ٿا پر سماج جي ترقيءَ ۾ پڻ ڀاڱي ڀائيوار ٿين ٿا.
خوبصورت ڪئمپس واري آسٽريليا جي هن معياري يونيورسٽي ۾ تدريسي ۽ تحقيقي سرگرمين جي جديد سهوليتن سميت هتان جي شاگردن لاءِ مطالعي، تفريح ۽ صحت بخش سرگرمين لاءِ به گھڻو ڪجهه ميسر ٿيل آهي. اهڙين سهوليتن ۾ يونيورسٽيءَ جون ڪتابن ۽ ڊجيٽل انفارميشن سسٽم سان آراسته لائبريريون، پِلي گرائونڊس، ٿيٽرس، انٽرٽيمنٽ ڪلبس، ڊبيٽ سوسائٽيون، شاگردن جي ڀلائي واريون آرگنائيزيشنس، ڊرامئٽڪ ڪلب ۽ اهڙيون ئي ٻيون سوسائٽيون ۽ وينيوز موجود آهن.
نيوسائوٿ ويلز يونيورسٽي مان پڙهي نڪتل ڪيترا ئي شاگرد مختلف شعبن ۾ پنهنجي نمايان ڪارڪردگيءَ جي ڪري آسٽريليا توڙي دنيا جي ٻين ملڪن ۾اهم منصبن ۽ حيثيتن تي فائز آهن. هن يونيورسٽي جي اهڙن اڳوڻن شاگردن ۾ نيو سائوٿ ويلز رياست جو وزيراعظم ۽ آسٽريليا جو اڳوڻو پرڏيهي وزير ”باب ڪار“ ، آسٽريليا جي گئرون انسٽيٽيوٽ آف ميڊيڪل ريسرچ جي ڊائبيٽڪ ائنڊ اوبيسٽي سيڪشن جو اڳوڻو منتظم ۽ گلوڪوز منتقل ڪندڙ ”جي ايل يو ٽي4“ دريافت ڪندڙ سائنسدان پرفيسر ڊيوڊ جيمس، ايران جي اسلامڪ آزاد يونيورسٽي سسٽم جو اڳوڻو پريزيڊنٽ حامد ميرزاده، ايران جو ڪامرس جو وزير مهدي غضاضنفري، سنگاپور جي انٽرنيشنل بئنڪنگ ۽ اسٽنيڊرڊ چارٽرڊ بئنڪ جو گلوبل هيڊ روگر ڪاربيٽ، ٿائيلينڊ جو ڪرائون پرنس مها واجرالنگڪارن کان علاوه ٻيون به ڪي ئي ناليواريون شخصيتون شامل آهن.
بهرحال نوجوانن کي اهو ذهن نشين ڪرڻ گهرجي ته پنهنجي ملڪ يا دنيا جي اهم شخصيت بڻجڻ لاءِ ماڻهوءَ جو باشعور، اعليٰ تعليميافته ۽ اعليٰ ڪردار جو مالڪ هجڻ ضروري آهي. دنيا جا درسگاهه پڻ اهڙي تربيت ڏيندا رهن ٿا، جن ۾ آسٽريليا واري هيءَ نيو سائوٿ ويلز يونيورسٽي پڻ شامل آهي.
(ڪاوش مڊويڪ مئگزين، 16 جولاءِ 2014ع)