مِڇيگن يونيورسٽي
University of Michigan
مِڇيگن يونيورسٽي[/b]
آمريڪا جي هڪ نامياري درسگاهه ”يونيورسٽي آف مِڇيگن“ جي احوال ڏيڻ کان پهريان ان ئي حوالي سان لاڳاپيل هڪڙو ڪارائتو ۽ تڪڙو اطلاع ڏيڻ چاهيان ٿو جيڪو ممڪن آهي ته دنيا ۾اعليٰ تعليم جا موقعا تلاش ڪندڙ ڪنهن باصلاحيت نوجوان جي لاءِ فائديمند ثابت ٿئي. اهو اعلاع هن طرح آهي ته آمريڪا جي هڪ تعليمي ڀلائي واري تنظيم ”يونائيٽيڊ اسٽيٽس ايجوڪيشن فائونڊيشن اِن پاڪستان“ (USEP) پاران تازو ئي پنهنجي ويب سائيٽ تي ۽ مختلف اخبارن ۾ اسڪالرشپ جو هڪ اشتهار ڏنو ويو آهي، جنهن جي ذريعي ڪو به متسحق ۽ باصلاحيت نوجوان مِڇيگن يونيورسٽي سميت آمريڪا جي ڪنهن به معياري درسگاهه مان اعليٰ تعليم جو موقعو حاصل ڪري سگهي ٿو. ان اسڪالرشپ جو نالو آهي ”فلبرائيٽ ايوارڊس-2016“ (Fulbright Awarad-2016). اعليٰ تعليم لاءِ اسڪالرشپ جي هن اشتهار موجب آمريڪا جي اسٽيٽ ڊپارٽمنٽ طرفان ”يونائيٽيڊ اسٽيٽس ايجنسي فار انٽرنيشنل ڊيولپمنٽ“ (USAID) جي سهڪار سان جاري ڪيل ”فلبرائيٽ اسڪالرشپ پروگرام“، جيڪو پاڪستان جي باصلاحيت شاگردن سميت سنڌ جي نوجوانن لاءِ پڻ آهي، اهڙن باصلاحيت شاگردن کي ڏنو ويندو جيڪي سال 2016ع کان آمريڪا جي ڪنهن به يونيورسٽي ۾ گريجوئيشن، ماسٽرس يا پي ايڇ ڊي جي ڊگريءَ لاءِ تعليم جاري ڪرڻ جي خواهش رکن ٿا، پر شرط اهو آهي ته انهن وٽ گهربل تعليمي لياقتن جي دستاويزن(Documents) سميت ”جِي آر اِي“ (GRE) يعني Graduate Record Examination ۽ ٽافل (TOEFL) يعني Test of English as a Foreign language جي گهربل اِسڪور (Score) جو سرٽيفيڪيٽ يا مارڪن جو دستاويزي ثبوت پڻ موجود هجي. هيءَ اسڪالرشپ ڪلنيڪل ميڊيسن واري سبجيڪٽ کان سواءِ باقي ٻين تدريسي ۽ تحقيقي شعبن خاص طور تي انرجي، واٽر، ائگريڪلچر، هيلٿ، ايجوڪيشن وغيره ۾ گريجوئيشن، ماسٽرس يا پي ايڇ ڊي جي ڊگري حاصل ڪرڻ جي خواهشمندن لاءِ آهي. هن اسڪالرشپ جي لاءِ درخواست ڏيڻ جي آخري تاريخ 13 مئي 2015ع آهي. وڌيڪ معلومات هيٺ ڄاڻايل ويب سائيٽن www.usefpakistan.org ياwww.usefpakistan.org/document/FAQs,pdf ۽ انهيءَ اداري جي اِي ميل info@usefpakistan.orgيا فون نمبر 0518431300 ذريعي به حاصل ڪري سگهجي ٿي.
مٿي ڄاڻايل اسڪالرشپ حاصل ڪندڙ خوشنصيب نوجوانَ آمريڪا جي ٻين يونيورسٽين سميت اتان جي مِڇيگن رياست جي ڪنهن به يونيورسٽي ۾ پڻ اعليٰ تعليم لاٰ داخلا وٺي سگهن ٿا. آمريڪا جي مِڇيگن رياست ۾ هونئن ته ٻيون به وڏي معيار واريون سٺيون يونيورسٽيون آهن جهڙوڪ آڪلينڊ يونيورسٽي، وئينِ اسٽيٽ يونيورسٽي، پر هن رياست جي مختلف شهرن ۾ مِڇيگن جي نالي سان اهڙيون چار مختلف ۽ خودمختيار سرڪاري يونيورسٽيون پڻ واقع آهن جيڪي نه رڳو هن رياست جون پراڻيون يونيورسٽيون ليکجن ٿيون پر تدريس ۽ تحقيق واري حوالي سان پڻ هنن يونيورسٽين دنيا ۾ وڏو نالو ڪمايو آهي. مِڇيگن رياست جي انهن يونيورسٽين ۾ 1903ع ۾ قائم ٿيل ويسٽرن مِڇيگن يونيورسٽي، 1892ع ۾ قائم ٿيل سينٽرل مِڇيگن يونيورسٽي، 1855ع ۾ قائم ٿيل مِڇيگن اسٽيٽ يونيورسٽي ۽ 1817ع ۾ قائم ٿيل يونيورسٽي آف مِڇيگن شامل آهن.
”يونيورسٽي آف مِڇيگن“ جيڪا مڇيگن رياست جي سڀ کان آڳاٽي يونيورسٽي آهي سا پنهنجي شاگردن ۽ عملي ۾ عام طور ”مِڇيگن يونيورسٽي“ يا صرف ”يو مِڇي“ ۽ ”يو ايم“ جي نالن سان مقبول آهي. هيءَ يونيورسٽي مڇيگن رياست جي شهر اين آربر (Ann Arbor) ۾ واقع آهي. ”اين آربر“ شهر ٻن عورتن جي نالي سان منسوب ٿيل آهي، جيڪي هن شهر جي ٻن وڏن زميندارن جون زالون هيون. هڪ اين رمسي (Ann Rumsey) ۽ ٻي اين ائلين (Ann Allen). انگريزي ٻوليءَ ۾ آربر (Arbor) وڻڪار يا باغ جي وچم ٺهيل رهڻ واري جاءِ کي چئبو آهي. هن علائقي جي انهيءَ خصوصيت جي ڪري هن شهر کي اين آربر جو نالو ڏنو ويو آهي. آمريڪا جي هي نامياري يونيورسٽي جيڪا سرڪاري انتظام هيٺ هلندڙ بهترين پبلڪ ريسرچ يونيورسٽي طور سڃاتي وڃي ٿي سان مڇيگن رياست جي سڀ کان پراڻي ۽ نالي واري يونيورسٽي آهي.
هن يونيورسٽي جي قيام جو قصو اڄ کان اٽڪل ٻه صديون اڳ يعني 1817ع کان شروع ٿئي ٿو جڏهن اڃا آمريڪا جي مڇيگن رياست، جهن جي نالي پٺيان هي يونيورسٽي سڃاتي وڃي ٿي، تنهن اڃا رياست يا اسٽيٽ واري حيثيت ئي حاصل نه ڪئي هئي پر هن علائقي کي ان وقت ”مڇيگن ٽيريٽري“(Michigan Territory) جي نالي سان سڃاتو ويندو هيو. مڇيگن ٽيريٽري پاران رياست جي حيثيت حاصل ڪرڻ کان 20 سال پهريان وجود ۾ آيل هن يونيورسٽيءَ جو شروعاتي نالو به Catholepistemiad يا University of Michigania هو جيڪا ان وقت يعني 1817ع ۾ مڇيگن جي هڪ ٻئي شهر ڊيٽرائٽ (Detroit) ۾ قائم ڪئي وئي هئي. ڊيٽرائٽ تنهن وقت مڇيگن ٽيريٽري جو گادي وارو شهر هيو. بعد ۾ 1937ع ۾ هن يونيورسٽي کي سندس موجوده جڳهه يعني اين آربر (Ann Arbor) ۾ منتقل ڪيو ويو جتي هن پنهنجي ڪم ۽ ڪارڪردگيءَ وسيلي ترقي جا تڪڙا ڏاڪا ٽپي آمريڪا جي علمي کيتر ۾ اعليٰ مقام حاصل ڪيو آهي. اڄڪلهه مڇيگن يونيورسٽي جون ٻه سيٽلائيٽ ڪئمپسون پڻ آهن جيڪي هن ئي رياست جي ٻن ٻين شهرن جهڙوڪ ”فلنٽ“ ۽ ”ڊيئربورن“ ۾ واقع آهن.
سيٽلائيٽ ڪئمپس، ڪنهن به يونيورسٽي، ڪاليج يا ڪنهن ٻئي تعليمي درسگاهه جي اهڙي شاخ يا برانچ کي سڏيو وڃي ٿو جيڪا پنهنجي اداري جي مکيه ڪئمپس کان پري ڪنهن ٻئي شهر، ٻئي صوبي ۽ رياست يا وري ڪنهن ٻئي ملڪ ۾ واقع هجي. ٻئي ملڪ ۾ واقع اهڙي سيٽلائيٽ ڪئمپس کي ان يونيورسٽي جي انٽرنيشنل برانچ يا ڪئمپس پڻ سڏيو ويندو آهي. دنيا ۾ معياري يونيورسٽين جون اهڙيون اٽڪل 200 سيٽلائيٽ يا انٽرنيشنل ڪئمپسون آهن جيڪي ٻئي هنڌ واقع آهن. مثال طور صرف آمريڪي يونيورسٽين جون ئي اٽڪل 78 انٽرنيشنل ڪئمپسون آمريڪا کان ٻاهر دنيا جي ٻين ملڪن ۾ واقع آهي. ايشيا جي نامياري ملڪ متحده عرب امارت (UAE) ۾ ئي سندن پنهنجين ملڪي يونيورسٽين کان علاوه دنيا جي ترقي يافته ملڪن جي يونيورسٽين جون اٽڪل 40 کن انٽرنيشنل ڪئمپسون قائم آهن. ساڳي طرح دنيا جي مختلف يونيورسٽين جون چين ۾ 15، سنگاپور ۾ 12، قطر ۾ 9، ۽ ڪئناڊا ۾ 6 انٽرنيشنل سيٽلائيٽ ڪئمپسون واقع آهن.
آمريڪا واري مڇيگن يونيورسٽي جي مکيه ڪئمپس مڇيگن رياست جي هڪ ننڍي پر خوبصورت شهر اين آربر (Ann Arbor) ۾ آهي جڏهن ته هن جون ٻيون ٻه سيٽلائيٽ ڪئمپسون ”فلنٽ“ ۽ ”ڊيئربورن“ ۾ واقع آهن. هن يونيورسٽي جي ٽنهي ڪئمپسن ۾ اٽڪل 51 هزار شاگرد زير تعيلم آهن جن ۾ خاصو تعداد اهڙن انٽرنيشنل شاگردن جو به آهي جيڪي دنيا جي 100 وڌيڪ مختلف ملڪن سان تعلق رکن ٿا. مڇيگن يونيورسٽي جي انهن ڪئمپسن ۾ اٽڪل 6 هزار ٽيچنگ اسٽاف کان علاوه ۽ ٻيو به وڏي تعداد ۾ مددي عملو هر وقت شاگردن کي سندن پڙهائي ۽ تحقيق واري عمل ۾ رهنمائي ڪندو رهي ٿو.
مڇيگن يونيورسٽي جي اين آبرر شهر واري مکيه ڪئمپس کي سندس وسعت ۽ مصروف تدريسي ۽ تحقيقي سرگرمين جي ڪري ساڳئي ئي شهر اندر وڌيڪ چئن حصن ۾ ورهايو ويو آهي، جهڙوڪ؛ مڇيگن يونيورسٽي سينٽرل ڪئمپس (هي ڪئمپس هن يونيورسٽي جي اصلوڪي ڪئمپس آهي جيڪا 1837ع ۾قائم ڪئي وئي هئي)، مڇيگن يونيورسٽي نارٿ ڪئمپس، مڇيگن يونيورسٽي ميڊيڪل ڪئمپس، ۽ مڇيگن يونيورسٽي سائوٿ ڪئمپس.
مڇيگن يونيورسٽي 17 مختلف ڪاليجن ۽ اسڪولن تي مشتمل آهي جن ۾ دنيا جي سڀني جديد علمن جا سوين تدريسي ۽ تحقيقي شعبا قائم آهن. هن يونيورسٽي جي انهن ناميارن ڪاليجن ۽ اسڪولن ۾ ڪاليج آف انجنيئرنگ، ڪاليج آف سائنس، ڪاليج آف فارميسي، راس اسڪول آف بزنس اسٽڊيز، اسڪول آف نيچرل ريسورسز ائنڊ انوائرنمنٽ، اسڪول آف پبلڪ هيلٿ، اسڪول آف سوشل ورڪ، اسڪول آف ڊينٽسٽري، اسڪول آف لا، اسڪول آف آرٽس، اسڪول آف ايڪنامڪس، اسڪول آف لٽريچر ائنڊ لنئگوجز ۽ اسڪول آف سوشل سائنسز ۽ اسڪول آف ايجوڪيشن وغيره اچي وڃن ٿا.
مڇيگن يونيورسٽي جي هاسپيٽل، ۽ لائبريري سسٽم کي دنيا جي بهترين ميڊيڪل سهوليتن ۽ مطالعي جي مرڪز طور سمجهيو وڃي ٿو. هن جي مرڪزي لئبريري سسٽم ۾ يونيورسٽي جي ٽنهي ڪئمپسن جون 19 لئبريريون پڻ شامل آهن، جنهن ۾ اٽڪل هڪ ڪروڙ ٽيهه لکن کان وڌيڪ ڪتاب، جرنل ۽ مسودا موجود آهن. انهيءَ کان علاوه وافر انداز ۾ موجود ڊجيٽل مواد پڻ هن يونيورسٽي جي لئبريري سسٽم جو هڪ خاص حوالو اهي. هن يونيورسٽي جو اشاعتي ادارو ”مڇيگن يونيورسٽي پريس“ پڻ هن جي لئبريري سسٽم جو حصو آهي.
مڇيگن يونيورسٽي ڊَي (Day) يونيورسٽي هجڻ سان گڏ ريزيڊنشل درسگاهه پڻ آهي جتي نه رڳو مقامي شاگرد يونيورسٽي جي ورڪنگ ٽائيم ۾ هتي اچي درس، تدريس ۽ تحقيق وارين سرگرمين ۾ شامل ٿين ٿا پر شهر ۽ ملڪ کان ٻاهران آيل شاگردن لاءِ هن يونيورسٽي ۾ اعليٰ رهائشي سهوليتون پڻ ميسر ٿيل آهن. اهو واضح هجي ته ڊَي (Day) اسڪول، ڊَي ڪاليج يا ڊَي يونيورسٽي اهڙي تعليمي اداري کي چئبو آهي جتي هر روز شاگرد تعليم لاءِ اچي شام جو واپس گهر هليا وڃن ۽ اتي شاگردن لاءِ رهائش جي سهوليت موجود نه هجي پر ريزيڊنشل اداري ۾ ٻاهر کان آيل شاگردن جي رهائش جو بندوبست پڻ ٿيل هوندو آهي.
شاگردن جي تعليمي۽ سماجي ڀلائي ۽ سندن جسماني ۽ ذهني واڌ ويجهه لاءِ يونيورسٽي پاران ڪي ئي پروگرام ترتيب ڏنا ويندا آهن. انهيءَ سان گڏ هن يونيورسٽي جي ڪاليجن ۽ اسڪولن ۾شاگردن جي تعليمي واڌاري ۽ انهن جي چڱ ڀلائي لاءَ ڪم ڪندڙ شاگردن جا گروپ ۽ سماجي تنظمون پڻ متحرڪ آهن جيڪي مڇيگن يونيورسٽي جي شاگردن جي مرڪزي يونين ”سينٽرل اسٽوڊنٽس گورنمنٽ“ (CSG) جو حصو آهن. هن يونين پاران پنهنجي مدد پاڻ جي بنياد تي شاگردن جي بهتري لاءِ ڪي ئي ڪم ڪيا وڃن ٿا. ساڳئي طرح مڇيگن انجنيئرنگ ڪائونسل پڻ انهيءَ ڏس ۾ پنهنجو مثبت ڪردار ادا ڪندي رهي ٿي.
بهرحال مڇيگن يونيورسٽي به دنيا جي اهڙن ئي معياري تعليمي ادارن مان هڪ آهي جتان تعليم حاصل ڪرڻ وڏي اعزاز جي ڳالهه آهي، پر اتي ڪئين پهچجي ان لاءِ مهنجو اهو يقين آهي ته مڇيگن يونيورسٽي توڙي زندگي جي ڪنهن به ٻي خوبصورت منزل تي پهچڻ جا دڳ تلاش ڪرڻ لاءِ علم جي ڏيئي جي روشني جي آڌر وٺڻي پوندي، بلڪل اهڙي طرح جيئن شاعرن جي سرتاج شاهه عبدالطيف ڀٽائي فرمايو آهي ته؛
ڏَورج ڏيئو هٿ ڪري، ڏَور ۾ ڏيئان ڌار
ڪـوڙيـن لک هــزار، اونـداهـي انـڌا ڪيا.
(ڪاوش مڊويڪ مئگزين، 25 مارچ 2015ع)