چونڊ شاھڪار ڪھاڻيون
سنڌي ادب ڪافي سٺا ترجما ٿيندا رھيا آھن پر پوءِ سٺي ۽ معياري ادب جي ترجمي جي سنڌي ۾ کوٽ محسوس ٿيندي رھي آھي.
محترم جھانگير عباسي سنڌي ادب جو اھو خدمتگار آھي، جيڪو مختلف وقتن تي معياري ادب کي سنڌي ۾ نھايت سھڻي نموني ترجمو ڪري پيش ڪندو رھي ٿو. منهنجي مطالعي مان ھن وقت سندس ترجمو ڪيل ڪھاڻين جو مجموعو گذريو آهي جيڪو سندس اڳ ترجمو ڪيل ٻن ٻين ڪتابن وانگر شاندار آھي.
سندس ترجمو ڪيل نھايت سھڻين ڪھاڻين کي مارئي اڪيڊمي ”چونڊ شاھڪار ڪھاڻيون“ جي نالي سان شايع ڪرايو آھي. ھن خوبصورت ڪتاب ۾ ڪل تيرھن ڪھاڻيون شامل آھن. جيڪي مختلف وقتن تي مختلف ٻولين ۾ لکيون ويون. جن کي پڙهڻ سان اھو محسوس ٿو ٿئي ته اھي ھن وقت جي عڪاسي ۽ منظرنگاري ڪندڙ ڪھاڻيون آھن. ھنن ڪھاڻين ۾ ھندي ترڪي مصري اردو مراٺي پنجابي ۽ مليامينم جون ڪھاڻيون شامل آھن جن کي عباسي صاحب ترجمو ڪري ھڪ ھنڌ گڏ ڪري سھڻي ڪتاب جي صورت ۾ پڙھندڙن آڏو پيش ڪري تمام ڀلو ڪم ڪيو آھي.
ھن ڪتاب جي پبلشر نوٽ ۾ سڪندر ملاح صاحب لکي ٿو ته ”سنڌي ٻولي جي ھن عظيم سنڌيڪار ٻئي ادب جي معياري لکڻين کي انتھائي سھڻي انداز ۾ سنڌي لفظن جو ويس پھرائي سنڌي ادب ۾ ترجمي جي اھميت ۾ اضافو ڪيو آھي. ترجمو ڪرڻ وارا تخليقڪار پنهنجي مشاھدي مان چون ٿا ته ”ترجمي ڪرڻ جو عمل ٻيھر تخليق ڪرڻ برابر آھي.“ تنھن ڪري مترجم کي ٻي ٻولي جي فطرت، مزاج ۽ ان جي ادبي سڀاءَ جي واقفيت ھجڻ گھرجي ۽ اھي سڀ خوبيون سائين جھانگير عباسي جي تحرير ۾ موجود آھن.“
مترجم پاران ۾ جھانگير لکي ٿو ته ”ڪھاڻي لکڻ ۾ جڏھن ڍرائپ ايندي آهي ته وري اھڙين ڪيترين ئي پڙھيل شاندار ڪھاڻين جا ڪردار ذھن جي ڪينواس تي ڪر موڙي جاڳي پوندا آھن، جيڪي سڀ جو سڀ ترجمو ڪرڻ تي دل چوندي آھي.“
ڪتاب جي فليپ تي ليکڪ بابت رضوان گل ۽ رياضت ٻرڙي جا ڪمينٽ ڏنل آھن ۽ ھن ڪتاب جو مھاڳ ناليواري ليکڪ ۽ مترجم نواز خان زئور لکيو آھي. مھاڳ ۾ لکي ٿو ته ”جھانگير عباسي جو ترجمو ڪيل ھي ڪتاب ”چونڊ شاھڪار ڪھاڻيون“ ڏاڍو اھم ڪتاب ثابت ٿيندو. گڏوگڏ ھن ڪتاب سان ھڪڙي مترجم طور سندس سندس سڃاڻپ وڌيڪ پڪي پختي ۽ مضبوط ٿيندي. سٺو ڪم ھميشه ياد رھندو آھي ۽ ڪرڻ واري جا گڻ پيا ڳائبا آھن. سو آئون ڀانيان ٿو ته جھانگير جي ھن ڪم کي ھميشه ياد رکيو ويندو.“
ڪتاب جو بيڪ ٽائٽل راز شر صاحب جو لکيل آھي. جنهن ۾ ھو لکي ٿو ته ”جھانگير عباسي بنيادي طور تي اردو جو پروفيسر آھي، اردو توڙي سنڌي تي کيس وڏي مھارت حاصل آھي. سنڌ ۾ اھڙا تمام گھٽ ماڻھو ھوندا جيڪي ٻئي زبانون بامحاورا ڳالھائي ۽ لکي سگھندا ھوندا.“
ھن ڪتاب ۾ شامل ڪھاڻين جا ليکڪ پنهنجي پنهنجي ٻولي جا تمام وڏا ۽ مشھور ليکڪ آھن جن ۾ ترڪي جو نجيب فاضل، مصر جو نجيب محفوظ، مراٺي جو مدھوش منگيش ڪرنڪ ۽ شريمتي سانيا، اردو جي ڪرشن چندر ۽ گلزار کان علاوہ ٻيا ڪجهه ليکڪ ۽ ھندي جو منشي پريم چند به شامل آھي. اھي سمورا ليکڪ پنهنجي فن جا ماھر ۽ تمام گھڻا پسند ڪيا ويندڙ ليکڪ آھن. مترجم ھڪ ٻيو به ڀلو ڪم ڪيو آھي جو ھر ڪھاڻي کان پھرين ان جي ليکڪ جو تعارف ڏنو آھي. ان سان ھن ڪتاب جي خوبصورتي ۾ ويتر اضافو ٿي ٿو وڃي.
**