لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گل شڪر

ڪتاب ”گلشڪر“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي پهاڪن جو ڪتاب ديوان ڪيولرام سلامتراءِ آڏواڻي جو لکيل آهي جنهن جو پهريون ايڊيشن ورهاڱي کان اڳ 1905ع ۾ ڇپيو. هن ڪتاب کي انجنيئر عبد الوهاب سهتي نئين سر ترتيب ڏنو آهي.
Title Cover of book گل شڪر

ٺ

115- ٺِڙ ڪجي، ٺڪاءُ ڪجي،
اڳلو نه ڀڄي ته پاڻ ڀڄجي. (پهاڪو)
ڪوشش ڪري جھيڙو نه ڪجي. البته جھيڙو ڳچيءَ پئجي وڃي ۽ ان جو ٽرڻ اڻٽر ھجي ته ان صورت ۾ به کَڙڪو کُڙڪو ڪجي ته جيئن جهيڙو ٽري وڃي. جيڪڏهن ٺَڙڪي ٺُڙڪي تي اڳلي ڌر نه ڀڄي ته پاڻ ڀڄي پاسو ڪجي.
مطلب: ۱. جيئن تيئن کانڌ/ ٽارو ڪرڻ، چڱو ڪم آهي.
۲. چو بر خاش بيني تحمل بيار،
که نرمي به بندد درکار زار. (فارسي).
۳. جڏهن جهڳڙو ڏسين تڏهن کانڌ ڪر،
ڇو جو ڪ نئرائي، جهيڙي جو ٻنڀو ٻنڌي ٿي. (ترجمو)

116- ٺلهو چڙو، وڄي گهڻو. (پهاڪو)
چڙو؛ گهنڊ، گهنڊڻي، ٽلو، ٽلي، ڪِڙڪ.
گهنڊڻي، اندران پَورِي ھوندي آهي. منجھس لار/ تار نما ڪلي پيل ھوندي آھي، جيڪا لوڏي تي گھنڊڻيءَ جي پاسن واري ڀت تي لڳندي آھي ته کڙڪو/ واڄو ٿيندو آھي. جيڪڏهن گھنڊڻي اندران نِھري يا ٿلھي مادي مان جڙيل ھجي ھا ته جيڪر نه وڄي ها.
مطلب: ۱. ماڻهو سڃو هوندو ته گهڻي بڪواس ڪندو، سائو ٿورو ڳالهائيندو.
۲. ڀيٽيو: ڀڳو گهڙو، ڍئون ڍئو ڪري.

117- ٺونٺ لڳي، ساهيڙپ ڀڳي. (پهاڪو)
ٺونٺ: ٻانهن جي اڌ واري سنڌي جو نالو.
ٺونٺ لڳڻ: ٽينشڙو لڳڻ، اشارو ٿيڻ.
ساهيڙپ: سنگت، دوستي.
دوستي هڪڙي نازڪ ۽ چڱي وَٿُ آهي. کيس غنيمت ڄاڻجي. جهڙيءَ تهڙيءَ ڳالهه تي دوستيءَ جهڙي نازڪ جواهر کي نه ڀڃجي.
مطلب: ۱. دوستي نازڪ رشتو آهي، ان ۾ خيال سان هلجي ته بهتر.
۲. سنگي بچند سال شود لعل پاره،
ز نهار تا به يک نفسش نشکني به سنگ. (فارسي)
۳. پاهڻ ڪيترن ورهين کان پوءِ جواهر ٿئي،
سنڀال ته ٿوريءَ ويرم ۾ پاهڻ سان نه ڀڃينس. (ترجمو)