لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گل شڪر

ڪتاب ”گلشڪر“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي پهاڪن جو ڪتاب ديوان ڪيولرام سلامتراءِ آڏواڻي جو لکيل آهي جنهن جو پهريون ايڊيشن ورهاڱي کان اڳ 1905ع ۾ ڇپيو. هن ڪتاب کي انجنيئر عبد الوهاب سهتي نئين سر ترتيب ڏنو آهي.
Title Cover of book گل شڪر

ي

569- ياد جنين کي يار، سي ياد هميشه يار کي. (چوڻي)
ياد ڪرڻ، دل جو خاصو آهي. دل کي دل کان راهه ملندي آهي. هڪڙي کي ياد ڪبو يا سندس تذڪرو ڪبو ته اهو به ياد ڪندو يا دوستن جي ڪچهريءَ ۾ پيو ساريندو. چڱي نيت سان ياد ڪبو ته هو به تعريف ڪندو. بري نيت سان ياد ڪبو ته هو به نفرت جو پيو اظهار ڪندو. تنهنڪري سنگتيءَ جو، هر وقت چڱن اکرن ۾ ذڪر ڪجي. هر ڪچهريءَ ۾ سندس تذڪرو ڪرڻ نه وسارجي. ائين ڪرڻ سان هو پڻ ياد ڪندو. اها ئي سچيءَ سنگت ۽ بي لوث ياريءَ جي نشاني آهي.
مطلب: ۱. دنيا جو مالڪ، هڪ ئي آهي. ان کي ياد ڪبو ته اهو به ياد ڪندو. ڏانهنس گراٺ ويجهو اچبو ته سندس رحمت هٿ ويجهو ايندي. ڏانهنس هٿ سُربو ته سندس ٻاجهه پُرهه ويجهو ٿيندس. ڏانهنس پنڌ اچبو ته سندس مهر ڊوڙندي ايندي. سندس تذڪرو، پنهنجي سنگت ۾ ڪبو ته هو به چڱن ملائڪن سڳورن جي محفل ۾ پيو ياد ڪندو.
۲ . جل مين بسي کمودني، چندا پسي آکاس،
جو چاهو کي من سي سو تاهوکي پاس. (هندي)
۳ . ڪُوڻي رهي پاڻيءَ ۾، چنڊ رهي اڀ ۾،
جو جنهن جي دل ۾ رهي، سو ڄڻ ان وٽ آهي. (ارٿ)
۴ . ڪنول پاڙون پاتال ۾، ڀونئر ڀري آڪاس،
ٻنهي سندي ڳالهڙي، رازق آندي راس،
تنهن عشق کي شاباس، جنهن محبتي ميڙيا.

570- يار به تيلي، سينڌ به ميلي. (ورجيس)
تيلي: تيل وڪڻندڙ، چاڪي.
ميلي: ميري، اڻڀي.
گذر سفر لاءِ، ڌڻيءَ سڳوري سڀڪجهه خلقي ڇڏيو آهي. رڳو جائز رابطا ٺاهي، پنهنجو نصيب چڳڻو آهي. پنهنجي هٿن جي ڪمائي، مٽن کان مليل ملڪيت يا دوستن جي ملڪيت مان فائدو وٺي سگهجي ٿو. اول ته پنهنجي محنت تي ڀاڙجي. پوءِ مِٽن کان هٿ آيل مال کي مصرفِ ڪار آڻجي. ان کان بعد، جڏهن ڪي ڪم اصل نه سرن ته پوءِ دوست يار ڏانهن واجهائجي.
دوستن يارن سان به اميد تڏهن رکجي، جڏهن سندن ڪو ڪم ڪار ڪري سگهجي. جيڪڏهن پاڻ دوستن جي ڪم نه اچبو ته پوءِ دوست به ڪم نه ايندا.
هڪڙي ماڻهوءَ جو دوست، سرنديءَ وارو يا چاڪي هجي ۽ ان جي سينڌ اڻڀي هجي ته پوءِ سندن دوستيءَ ۾ شڪ آهي. يا هيءُ ڏانهنس سچو ناهي يا هو هن ڏانهن سچو ناهي. ائين ممڪن ئي ناهي جو دوست وٽ هجي ۽ وقت تي دوست کي نه ڏئي.
مطلب: ۱. جنهن ماڻهوءَ جو خيال، پنهنجو دوست نه ٿو رکي، ان جي سنگت تي ٻيو ڪير اعتبار ڪيئن ڪندو.
۲ . ماڻهوءَ جي سچائي، سندس دوستن جي سڄڻائپ مان ئي معلوم ٿي ويندي آهي.

ڪتاب جي پڄاڻي