ڊ
ڊاءِ: ڊپ، خوف.
وائيءَ ۾ وَر: ڳالهه هڪ نه هئڻ، زبان هڪ نه هئڻ.
جنهن ماڻهوءَ جي زبان/ ڳالهه هڪڙي نه آهي، بلڪ ڦرڻي گهرڻي آهي، تنهن مان ڪو به فائدو ناهي. ڇو جو اهو ڪڏهن ڪا ڳالهه پيو چوندو ته ڪڏهن وري ان جي ابتڙ ٻي ڳالهه پيو ڪندو. ڪڏهن هڪ سان سچو پيو ٿيندو ۽ ٻئي جي گلا پيو ڪندو ته وري ٻيءَ گهڙيءَ پهرئين جي مخالفت ڪندي ٻئي جي ثنا خواني پيو ڪندو. اعتبار ئي نه ايندو ته چوڻ ڇا ٿو چاهي ۽ حقيقت ڇا آهي. حقيقت کي ايترو خلط ملط ڪري ڇڏيندو جو حق سچ کي سمجهڻ ئي ڏکيو ٿي ويندو ۽ ماڻهو وهمن جي دلدل ۾ ڦاسي نفسياتي مونجهاري ۾ ڦاسي پوندو. اهڙي ماڻهوءَ کان يا سندس سنگت کان ڊڄجي.
مطلب: ۱. گهڻ-زباني ماڻهوءَ تي اعتبار نه ڪجي. هٿائين کانئس خوف ڪجي.
۲. بيزارم زان چشم که هر سو نگران،
بيزارم زان يکدل پنجاه زبان،
بيزارم از صحبتِ ياران چُنان،
گِھ با من، گھِ با تو، گھِ با دگران. (فارسي)
۳. جا اک مڙني پاسي نهاري، تنهن کان ورچيل آهيان،
هڪ دل ۽ پنجاهه-زِباني کان وِرچيل آهيان،
اهڙن يارن جي صحبت کان وِرچيل آهيان،
جيڪي ڪڏهن مونسان، ڪڏهن توسان، ڪڏهن ٻين سان. (ترجمو)
271- ڊني واڻيي، نه لاڀ نه مور. (پهاڪو)
واڻيو: واپاري، دڪاندار.
ڊني واڻيي: ڊڄڻو واپاري.
جيڪو واپاري نقصان جي انديشي کان ڊڄي واپار ۾ هٿ نه وجهندو ۽ سيڙپڪاري نه ڪندو، تنهن کي فائدو ڪو نه ٿيندو. هٿائين اهو گهر ويٺي مُور به کائي ويندو. ڇو جو واپار جو ڪم آهي؛ جَرَ ۾ ٽٻي ڏيڻ. سمنڊ ۾ غوطو هڻڻ سان موتي به ملي سگهن ٿا، جان به وڃي سگهي ٿي. اهڙيءَ طرح واپار ۾ پئسو سيڙائڻ سان، واڌيءَ جو امڪان به آهي ته گهاٽيءَ جو ڊپ پڻ رهي ٿو.
مطلب: ۱. واپاريءَ کي رب تي توڪل ڪري، پئسو سيڙائڻ گهرجي.
۲. جيڪو ماڻهو دنيا جي ڏاکڙن کان ڊڄندو، تنهن کي روزگار ڪٿان هٿ ايندو.
۳. يا گنج بر گيري، يا در تلاطمِ امواج بميري. (فارسي)
۴. يا خزانو هٿ ڪندين، يا لهرن جي لوڏن ۾ مرندين. (ترجمو)
۵. غواص گر انديشہ کند کام نهنگ،
هر گز نکند دُرِ گران مايه به چنگ. (فارسي)
۶. ٽوٻو جيڪڏهن واڳونءَ جي وات کان ڊڄندو،
هرگز ملهائتو موتي هٿ ڪري نه سگهندو. (ترجمو)
۷. توڪل ته هاريءَ جي آهي، جيڪو توڪل تي ميدان ۾ کائڻ وارو انّ ڇَٽي ٿو اچي.