13
باران فڪرمند ٿيندي چيو، ٻه هزار کان مٿي نوجوان گم آهن، ڪيترن جا لاش ان قدر مسخ هئا جو سڃاڻپ ۾ ئي نه ٿي آيا، نوجوانن جي چهرن کي مسخ ڪرڻ به دراصل ثبوت مٽائڻ جو طريقو آهي
هي ته انتها درجي جي سفاڪي آهي، رتنا وراڻيو،
اسين ڪورٽ ۾ ڪيس داخل ڪنداسين، خديجه ڄڻ پنهنجو فيصلو ٻڌائيندي چيو.
“ڪورٽن ۾ مسنگ پرسن متعلق اڳيئي ڪيترا ڪيس هلندڙ آهن، ڪورٽ ڪنهن هڪ ماڻهو کي به بازياب ناهي ڪرائي سگهي” خديجه وراڻيو.
“ٺيڪ آهي پر ڪنهن نه ڪنهن اداري تي ڀروسو ڪرڻو پوندو. انسان ڪا حقير شي ته ڪانهي،جو ماري اڇلائي ڇڏجي” خديجه سنجيده ٿيندي چيو.
ڀروسو؟ بلوچستان ۾ ان تي يقين ڪرڻ بيڪار آهي،
انسان کي حقير ڪري پيش ڪرڻ کانپوءِ، ڀروسو پنهنجي معني وڃائي ويهي ٿو.
“ڏس باران ” خديجه باران سان مخاطب ٿي،
اسانکي ائين نه سوچڻ گهرجي، هڪ ڏينهن ايندو ماڻهن جي وچ وارو ڀروسو قائم ٿيندو، ۽ اهي ئي ماڻهو اسانجو ساٿ ڏيندا. اسان کي پنهون جي معاملي ۾ ڪي سنجيده قدم کڻڻ گهرجن.
خديجه جو اسرار هو ته پنهون جي والد کي ان ڳالهه لاءِ راضي ڪري ڪورٽ ۾ پٽيشن داخل ڪجي، ان مقصد ۾ وڪيلن جون تنظيمون ۽ انساني حقن وارا ادارا به اسان جي مدد ڪندا. خديجه جي ڳالهائڻ ۾ جوش هو، هن ڄڻ پنهنجي فيصلائتي راءِ ڏئي ڇڏي هئي. پر باران ان کي چريائپ ٿي سمجهيو ، هن کي ان ڳالهه جو احساس هو ته اهو عمل معمولي نوعيت جو ناهي، ايجنسين جي خلاف وڃڻ جو مقصد بلوچستان اندر موت کي دعوت ڏيڻ جي برابر هوندو،
“تنهنجي ڳالهه درست آهي” باران، خديجه سان مخاطب ٿيو. بلوچستان جي صحيح صورتحال جي توکي خبر ناهي. اتي بي رحمي ئي فقط حقيقت آهي، اسين مارجي به سگهون ٿا، تنهنجي اتي هجڻ سان عجيب شڪ پيدا ٿي سگهن ٿا، بلوچستان جو ماڻهو سواءِ بلوچ جي ٻئي ڪنهن به ماڻهو تي ڀروسو نٿو ڪري، اهڙي ماڻهو تي ته بلڪل به نه جنهن جو تعلق پنجاب سان آهي، ايجنسيون الڳ پويان پئجي وينديون.مان نه ٿو چاهيان ته اسين سڀئي دوست ڪنهن مشڪل ۾ پئون. اسين پنهون جي بازيابي لاءِ ڪي ٻيا آپشن سوچيون.
“ٻيا ڪهڙا آپشن؟” خديجه، باران کان پڇيو.
“ڇا! اسان لاءِ ائين ممڪن آهي ته هٿيار کڻي پنهون کي آزاد ڪرائي اچون. مطلب ته مُهذب ۽ قانوني رستو ڪهڙو آهي؟ مان ائين به سمجهان ٿي ته ڪورٽ مان ڪو رليف ناهي ملڻو پر اسانجي پٽيشن اجائي نه ويندي ان سان وڏو ڌمچر مچي ويندو، عدليه سميت، پريس، انساني حقن جا ادارا به متحرڪ ٿي ويندا، ايجنسين کان اهي ڳالهيون هضم نه ٿينديون، اسين انصاف لاءِ وڙهنداسين اهو اسانجو بنيادي حق آهي، هتي انصاف پاڻ ڪجهه به ناهي ان کي جنجهوڙڻو پوندو” خديجه جوش مان ڳالهائيندي وئي.
“مان به ائين ئي ٿو سمجهان پر اهابه حقيقت آهي ته ايجنسين جي نسبت باقي ادارن جي حيثيت ٻُڙي برابر آهي” باران دفاع ۾ اچي ويو هو.
“باران تون پنهنجي دليل تي ڀروسو ڪر، اجائي خوف جو شڪار نه ٿي” خديجه باران سان مخاطب ٿي.
“مان ڪنهن خوف جو شڪار ناهيان” باران جواب ۾ چيو، مان بلوچستان اندر انهن غمزده ماڻهن جي ڳالهه ڪري رهيو آهيان، جيڪي پاڪستان ۾ شامل ٿيڻ جي ابتدائي زماني کان مصيبت ۾ آهن ، هنن سردارن کي پنهنجو خدا ٺاهيو، انهن به هنن کي غربت ۽ جهالت ۾ وڃي اڇليو، رياستي ادارن پنهنجا سمورا سياسي اخلاقي فرض ختم ڪري هن صوبي جي ماڻهن جو رت پيتو، هنن حالتن ڪري بلوچستان جو ماڻهو جيڪو اڳ ئي سختگير هو وڌيڪ بي رحم ٿي ويو آهي، هي هاڻ هر غير ماڻهو کي شڪ جي نگاه سان ڏسي ٿو ۽ فقط انهن ماڻهن تي ئي ڀروسو ڪري ٿو، جن سان هن جو پراڻو واسطو آهي.
“هن معاملي ۾ پروفيسر بهادر کان ٿا مشورو وٺون” رتنا، پنهنجي راءِ رکي ۽ سڀئي دوست اوڏانهن روانا ٿي ويا.