[ ڇ ]
هڪڙي گهر اندر، گهر جي وڏي، مڇي وغيره آندي. ڪتي ٻلي کان بچائڻ لاءِ، گهر جي ڇت اندر لڙڪندڙ ڇڪي ۾ رکرائي ڇڏيائين. رات جو ٻليءَ مٿس گهڻي ئي نرا ۽ ٽپا ڏنا، پر پڄي ڪين سگهي. ڇڪي جون نوڙيون پراڻيون ٿي ويل هيون. مڇيءَ جو وزن به سلالو هيو. نيٺ اڌ رات ڌاري، ڇڪي جي هڪ ٻه نوڙي ڇڄي پئي، جنهن سبب مڇي اچي پٽ تي پئي. ٻليءَ کيس ڍوئي وڃي، لڪڻ واري جاءِ تي، سڄي رات چڙھ ڪيو.
صبح جو مالڪ، ڇڪو سنڀالين ته ٽٽو پيو آهي. هيٺ، ھڪ اڌ ڇلر پيو آهي، باقي مڇي لھ ئي نه. پيرو کنيائون ته خبر پين؛ مڇي پنهنجي ٻليءَ ئي کاڌي آهي. شايد اسان جي نصيب ۾ نه هئي. ان جو ئي نصيب ھيو جنهنڪري وٺي اچي ڪمزور ڇڪي ۾ رکي هئيسين. سندس ڀاڳن ۾ ڇڪو ٽٽو ۽ سندس نصيب، کيس مليو.
مطلب: ۱. جنهن شيءِ جي ملڻ جي اميد نه هجي ۽ ڪٿان ان جي ملڻ جو آسرو ٿي پوي ته واتان ائين نڪري ويندو آهي.
113. ڇوڪرن، اٺ مسيت تي چاڙهيو ھيو. (چوڻي)
هڪ دفعي مدرسي جي طالبن، استاد جي نه هئڻ جو فائدو وٺندي، اٺ مسيت تي چاڙهي ڇڏيو. استاد آيو ته حيران ٿي ويو.
چي؛ ”اٺ مسيت تي ڪيئن چڙهيو؟“
”ڇورا!“ طالبن کي مار ڪٽ ڪندي چيائين؛ ”جيئن اٺ مسيت تي چاڙهيو اٿو، تيئن هيٺ لاهيو.“
مار ملڻ بعد، ڀر پاسي ۾ رکيل ڪڙٻ جي کري مان، طالبن ڪڙٻ جا بند کڻي اچي مسيت جي پاڙ ۾ سٿڻ شروع ڪيا. ڪلاڪ اڌ ۾، ڪڙٻ جي بندن سان، سلاميءَ واري ڀِڪَ ٺاهيائون.
سلاميءَ ذريعي، اٺ مسيت تان هيٺ لاٿائون. ساڳيءَ طرح وري ڪڙٻ کڻي وڃي کرو ٻڌي ڇڏيائون.
”اٺ جيئن لاٿوسين!“ مسيت جي پاڙ مان ڪڙٻ جو پَٽَھ صاف ڪري، حيران بيٺل استاد کي چيائيون؛ ”مسيت تي چاڙهيو به ائين هيوسين.“
مطلب: ١. ڇوڪرا، وڏيون حرڪتون سر انجام ڏيئي سگهن ٿا.
٢. ڇوڪرن کي به شيطان وانگر، عقل سرس هوندو آهي.
٣. ڇوڪراڻي پوتي، ڪنهن نه ڌوتي.
۴. ڇوڪراڻي پوتي، جهڙي ڌوتي، تهڙي نه ڌوتي. (۲۹)
114. ڇوڪرن کان شيطان به پناھ گهري آهي. (چوڻي)
هڪ ڏينھن شيطان باندر جي روپ ۾ اچي ڪن ڇوڪرن جي ٻاريءَ وٽان لنگهيو. ڇوڪرن کي باندر، راند ٿي سُجھي آيو، تنھنڪري ڪو منھن کان ته ڪو پيرن کان ته ڪو وري پڇ کان پيو جهليس. باندر ڪجهه ڪڇيو ڪين پئي. تڏهن هڪ ڇوڪر ڪاٺي کڻي شيطان کي ٽنبي. ان تان شيطان دانھون ڪندو ڀڳو.( )
مطلب: ۱. ڇوڪر ڇتي ذات، ڀؤن ڀؤن ڪن ڀڳت ۾.
۲. ڀيٽيو؛ ڇوڪرن اٺ مسيت تي چاڙھيو ھيو. (۲) ص ۳۸