جڏهن ملائيشيا آزاد ٿيو
پاڻ پوءِ سندس ڳوٺ (علائقي) ايلورسيتار Alor Setar ۾ پرائيويٽ ڪلينڪ MAHA نالي کولي. هن جو خيال هو ته سرڪاري نوڪريءَ ۾ ماڻھو پابند آهي، ۽ آئون سياست ڪري ملڪ جي تقدير بدلائڻ ٿو چاهيان. ڊاڪٽريءَ ۾ پنھنجي سڀاءُ ۽ سچائي جي ڪري ايترو ته مشھور ٿيو جو ڪنھن وقت به واندو نه هوندو هو. رات ڏينھن هن وٽ مريض پيا ايندا ويندا هئا. ڪُجهه عرصي کان پوءِ پاڻ ننڍا ننڍا آپريشن ڪرڻ شروع ڪري ڏِنائين، جنھن سان هن جي تجرباتي زندگي ۾ هڪ بي پناهه اضافو ٿي رهيو هو، ۽ پوءِ اهڙو به وقت آيو جو مريض کي پاڻ ڏانھن ايندو ڏِسي اُن جو مرض سُڃاڻي وٺندو هو.
مھاتير محمد هڪ ڀيري هڪ رسالي کي انٽرويو ڏيندي چيو هو ته: ”هڪ بھترين ڊاڪٽر بھترين سياستدان بنجي سگهي ٿو. ڊاڪٽري ۾ ماڻھن (مريضن) سان ڳالھائڻ دوران سندن مرض جو پتو لڳائي سگهجي ٿو، ايئن ئي سياست ۾ به ماڻھن سان گڏ هلڻ، ملڻ جي ڪري اُنھن جي مسئلن جي ڄاڻ آسانيءَ سان معلوم ٿي سگهي ٿي ۽ اُنھن جو سبب ۽ حل به آساني سان ڳولي سگهجي ٿو.“
مھاتير محمد پنھنجي مضمونن لکڻ ۾ به تيزي آڻي رهيو هو، مضمونن ۾ مقامي ملئين جي حقن جي ڳالھه ڪندو هو، ۽ ٻين ملڪن جو ڌياڻ ڇڪائڻ ۽ ملايا تي جاپانين جي قبضي خلاف احساس پيدا ڪرڻ جي ڀرپور ڪوشش ڪندو رهيو. ايلورسيتار ۾ پرائيويٽ ڪلينڪ هلائڻ دوران ’اُمنو‘ جو به ميمبر ٿيو، جنھن ۾ ٿوري ئي عرصي دوران هڪ محنتي ۽ فعال ڪارڪن جي حيثيت سان سڃاتو وڃڻ لڳو.
مھاتير محمد جڏهن 39 سالن جي عمر کي پُھتو ته پھريون ڀيرو 1964ع جي اليڪشن ۾ ”اُمنو“ جي پليٽ فارم تان اليڪشن لڙيو ۽ وڏي ڪاميابي سان ’ديوان رڪايت‘ جو ميمبر چونڊجي آيو. پوءِ به هن ميڊيڪل پريڪٽس نه ڇڏي، پر آهستي آهستي هن کي وڌيڪ وقت سياست کي ڏيڻون پيو. هاڻي هي هڪ متحرڪ ۽ فعال ڪارڪن ٿي اُڀريو. هو ملايا جي آزاديءَ کان بعد به ملايا تي جپانين جي قبضي خلاف لکندو ۽ ڳالھائيندو رهيو. مظاهرن ۾ به ڀرپور حصو وٺندو هو.
13 مئي 1969ع وارن نسلي فسادن کانپوءِ مھاتير محمد اُن وقت جي وزيراعظم تنڪو عبدالرحمان جي حڪومتي پاليسين جي شديد مذمت ڪئي ۽ اُن خلاف هڪ تحريڪ شروع ڪئي، وڏا وڏا احتجاج رڪارڊ ڪرايا، جنھن جي نتيجي ۾ مھاتير محمد کي اُمنو جي ميمبرشپ تان پُڻ هٿ ڌوئڻا پيا. جون 1969ع ۾ جڏهن فساد ختم ٿيا، تڏهن تنڪو عبدالرحمان، تن عبدالرزاق ۽ اسماعيل عبدالرحمان سان مشوري کان پوءِ مھاتير محمد کي نظم و ضبط جي خلاف ورزي جو الزام لڳائي اُمنو کان الڳ ڪيو ويو. ٻيھر جڏهن تن عبدالرزاق وزيراعظم بڻيو ته پوءِ اُن جي اسرار تي مھاتير محمد کي واپس سياست ۾ آندو ويو، تن عبدالرزاق مھاتير جي صلاحيتن کان گهڻو متاثر هو، تنھن ڪري هِن کي سينيٽر پُڻ چونڊرايائين.
مھاتير محمد ٻيھر هڪ ڀيرو پنھنجي قابليت جي ڪري تمام گهڻو اُڀري آيو. 1973ع ۾ هن جي اُمنو جي سپريم ڪائونسل جي ميمبر شپ پُڻ بحال ڪئي وئي. 1974ع ۾ هن کي ڪابينا ۾ شامل ڪري وزيرتعليم جي ذميواري ڏني وئي. هن تعليم جي وزارت دوران تعليم کي عام ڪرڻ ۽ نيون پاليسيون جوڙڻ جي ڪري ڪاليجن ۽ يونيورسٽين مان سياست کي محدود ڪري صرف تعليم کي زور وٺرايو ويو. 1978ع کان 1981ع تائين مھاتير محمد وزير صنعت و تجارت جي عھدي تي پُڻ رهيو.
ايندڙ وقت جي وزيراعظم لاءِ اُمنو وٽ ٽي اميدوار اهم هئا، جن مان هڪ محمد مھاتير محمد جيڪو 1975ع کان اُمنو جو نائب صدر مقرر هو. ٻيو ملاڪا جو سابق وزيراعليٰ غفار بابا ۽ ٽيون تنڪو رضاليغ حمزه هو، جيڪو ڪيلنستان جي هڪ بااثر خاندان سان واسطو رکندڙ ۽ تمام وڏو بزنس مين هو. بھرحال نيٺ اُهو ڏينھن آيو جڏهن 16 جولاءِ 1981ع ۾ مھاتير محمد ملائيشيا جي چوٿين وزيراعظم جي حيثيت سان پنھنجي عھدي جو قسم کنيو. مھاتير محمد وزيراعظم مقرر ٿيڻ کان پوءِ پھريون قدم اِهو کنيو جو ملائيشيا ۾ گذريل دؤرِ حڪومت ۾ قيد 21 قيدين جي آزادي جو حڪم ڏنو، جن ۾ اُن وقت جو مشھور صحافي ۽ اديب صمد اسماعيل به شامل هو.
مھاتير محمد جا پھريان ٻه سال ته اُمنو جي اليڪشن ۽ سياسي هلچل جي ور چڙهي ويا، باقي پوئين ٽن سالن ۾ هن پوري پوري ڌيان ۽ ايمانداريءَ سان ملائيشيا کي خوب ترقي وٺرائي. کوڙ سارين پاليسين ۽ منصوبن جا وقت گذرڻ سان گڏ سُٺا نتيجا اچڻ لڳا، هن کي هڪ هي به خيال آيو ته ڇو نه اهڙو منصوبو جوڙيو وڃي جنھن ۾ ملائيشيا جون پنھنجو ڪارون هجن ۽ پوءِ اُهي ماڻهن کي گهٽ قيمت تي ڏِنيون وڃن ۽ پوءِ اُنھن کي وڌائي ٻين ملڪن ڏانھن به ايڪسپورٽ ڪيون وڃن. ۽ پوءِ 7 مئي 1983ع ۾ پروٽان (Proton) نالي ادارو وجو د ۾ آيو. جنھن جي تيار ڪيل پھرين ڪار پروٽان ساگا (Proton Saga) هئي. جنھن جو افتتاح وزيراعظم ملائيشيا مھاتير محمد 9 جولاءِ 1985ع ۾ ڪيو.
هن وقت تائين ’پروٽان‘ اداري تحت جديد کان جديد ڪارون تيار ڪيون وڃن ٿيون ۽ 50 کان وڌيڪ ملڪن کي ايڪسپورٽ ڪيون وڃن ٿيون. جن ۾ ڪيترائي ترقي يافته ملڪ به شامل آهن.
اسين هن وقت جيڪو جديد ۽ ترقي يافته ملايشيا ۾ گهمي رهيا آهيون، اُهي سڀ صلاحيتون ۽ محنتون مھاتير محمد جي کاتي ۾ وڃن ٿيون.