پُترا جايا مسجد
مسجد اندر داخل ٿيون ٿا، واهه جو اڏاوت جو نمونو آهي. داد اُنھن پورهيت ڪاريگر هٿن کي جِن هِن مسجد کي ٺاهيو، سينگاريو ۽ سنواريو آهي. اندر گيٽ وٽ اڇي ڏاڙهيءَ سان چاچو، جنھن کي اسانجي نيوي فوج جھڙي وردي پاتل هئي. چيائين آئون هِتي والنٽيئرلي گارڊ طور ڪم ڪندو آهيان. اِها وڏي ڳالھه آهي. اسان ساڻس گڏ فوٽوڪڍرايا. ڏاڍو خوش ٿيو.
مسجد اندر تمام وڏي آهي، هزارين ماڻھو نماز پڙهي سگهن ٿا، اندر ڳاڙهاڻ گهڻي نظر پئي آئي، يعني انگريز ۽ چينائي جن کي ڳاڙها پھراڻ پھريل هئا، اُنھن جا ٽولا نظر آيا.
گهمي ڦِري ٻاهر نڪتاسين، ڪالھوڪا همراه ايران وارا گڏيا، خان ته پوءِ يڪو ئي ڊاڪٽرسيد عباس احمدي جيڪو تھران يونيورسٽيءَ ۾ اسسٽنٽ پروفيسر آهي، سان ڪچھري ڪرڻ شروع ٿي ويو. ڪجهه دير صبر ڪيم، نيٺ اشارو ڪيومانس ته ڇو پيو هنن جو ۽ پنھنجو وقت وڃائين، ڊاڪٽر سان گڏ مايون به هيون، جنھن ۾ هڪ سندس زال ٻي پوڙهي ماءُ يا سس ٿي پئي سگهي، هن جي انتظار ۾ بيٺيون آهن، آئون خان جي انتظار ۾، ۽ هي يڪو انگريزي ۾ ڪچھري ۾ مگن ٿي ويا.
هاڻي هل ته ڪِٿي ڪجهه کائون پيئون، خان چيو هاڻي صفا BP لو پئي ٿئي، ڍنڍ طرف رُخ ڪيوسين، هيٺ سيڙهيون وڃي رهيون هيون، هيٺ جو لٿاسين ته شھر ۽ رنگ ته سڀ هيٺ لڳا پيا آهن. ڍنڍ جي ڪناري اُن شھر جي ڇت مٿان هلياسين پي پارڪ سمجهي، هيٺ کانئڻ پيئڻ جي هر شئي موجود آهي، تريل شيون ته الائي ڪيترن قسمن جون، کاڌا به پاڪستاني، انڊين، ملئي، چيني وغيره وغيره، جنھن جي جيڪا پسند سو آرڊر ڪري کائي، هڪڙي ريسٽورينٽ تي ويٺاسين، رش ڏاڍي هئي ڪائونٽر تي سڀ ڪو پنھنجي پسند جون شيون وٺندو کڻندو اچي ٽيبل تي تي ٿي ويٺو، ايئن نه هو ته بيئرو اچي ۽ آرڊر وٺي، هتي حلال حرام سڀ شيون ٺھيون سجيون پيون هيون. جنھن کي جيڪو وڻي سو وٺي، تڪا، پراٺا، هانڊي گوشت، برياني، مڇي، سڀ شيون گهرايوسين ۽ ٽيسٽ ڪيوسين، ڏاڍي سھڻي نموني سان تيار ڪيل ۽ سجايل سامھون پيون آهن. ماني کائي مٿان ڪول ڊرنڪ پي، تازا توانا ٿي وياسين گهمڻ. گفٽ سينٽر ۽ ڪپڙن جا دُڪان، هر قسم جون شيون موجود آهن.
هڪڙي دُڪان تي آياسين جتي، انڊيا جا همراهه رنگ به رنگي پکي رکيو ويٺا هئا، اُنھن پکين سان گڏ فوٽو ڪڍرائي ۽ انھيءَ وقت ڏِنا پي ويا. چڱا خاصا مھنگا هئا، اسان چيو اسان وٽ پنھنجون ڪيمرائون آهن پاڻ ٿا ڪڍون، ايئن نه پيا ڪرڻ ڏين، هتي به اڪثريت ڇوڪرين جي هئي، جن اِهو ڪم پي ڪيو. اسان چيو ٺيڪ آهي.
گهمي ڦِري فوٽوگرافي ڪري، سوچيوسين ڍنڍ اندر جيڪي ٻيڙا پيا هلن اُنھن ۾ چڙهي گهمي ٿا اچون، پھريان ته ٽڪيٽ گهر نه پيو ملي، پوءِ مُشڪل سان ٽڪيٽ گهر هٿ ڪيوسين ته پئسا ته گهڻا ٻُڌائي ئي پيو پر وقت جيڪو ٻُڌائي پيو ايترو اسان وٽ وقت بلڪل به نه هو، پوءِ اِن سَڌ مان به ڪڍياسين هٿ. واپس آياسين هاڻي اسان ڪنھن هڪ جاءِ تي ٻه ٽي ڪلاڪ سيڙايون ايترو وقت اسان وٽ آهي ئي ڪو نه، سائين انعام انتظار پيو ڪري، هِتان گهمي وينداسين KL پوءِ شاپنگ ڪنداسين ۽ اڄوڪو ڏينھن ئي آخري آهي، ڏينھن ڇا بس هاڻي شام وڃي رهي آهي.
ٻه طرف گهمي ٻاهر نڪتاسين هاڻي اُن طرف ڏانھن پيا وڃون جنھن پاسي محل پيو نظر اچي. ڪو به نئون ماڻھو جيئن اسين هئاسين سمجهيوسين ڪا وڏي مسجد ٺھيل آهي ڇو ته ٻه کان وڌيڪ گنبذ ٺھيل هئا اُهي به گرين ڪلر جا، پري کان ته هرڪو سمجهندو مسجد آهي. پر هي وزير اعظم جو دفتر آهي، هن محل جون سيڙهيون ۽ سيڙهين جي ٻنھي طرفن کان گُلزاري ۽ ڪٽيل وڻن جا نظارا ڇٻر وغيره گرينري اهڙي ته هئي جو دل پئي چوي بس پوئتي جا سڀ اُلڪا اُڇلي ذهن تان ۽ هِن ڇٻر تي ويھي ڪو وقت گذارجي. ها ڪي اهڙا جوڙا به ڏِٺاسين پي جن کي پوئتي جلدي ورڻ جو ڪو به اُلڪو نه هو ۽ خوب انجواءِ ڪري رهيا هئا، اکين ۾ اکيون وجهيو ويٺا هئا، ڪي وچن واعدا پاڙي رهيا هئا، يا ته ڪي پل سڪون سان گذاري رهيا هئا.
دِل چوي ٿي او صنم!
دِل چوي ٿي او صنم! توکي نيڻن ۾ رکي
دِل دريا ۾ خوب وهنجاريان سکي
دِل چوي ٿي توکي ٻانھُن جا هار ٺاهي
ڪونج ڳچي تنھنجي ۾ پائي ڇڏيان
۽ پنھنجي آڱرين کي موتيءَ جا گُل بنائي
تنھنجي وارن ۾ سجائي مان رکان.
دِل چوي ٿي او صنم!
دِل چوي ٿي او صنم! هي سُونھن تنھنجي
آبِ زم زم وانگر پي وڃان
پي وڃان پوءِ جي وڃان ها، جي وڃان
۽ پنھنجي وجود ۾ رڳ رڳ اندر
رت پنھنجي سان رلائي ٿو رکان
ساهه پنھنجي ۾ سمائي تو ڇڏيان
دِل چوي ٿي او صنم!
دِل چوي ٿي او صنم!
۽ اسين صرف پنھنجي ڪئميرائن ۾ اُهي پل محفوظ ڪري رهيا هئاسين. دِل کي صفا پُٺيرا ٿي، ڇو ته دِل ته دِل آهي.
دل تو ہے دل، دل اعتبار کیا کیجئے
آ گیا جو کسی پے پیار، کیا کیجئے۔