سيد حاجي موٽيل شاھه سبزواري
سنڌ ڌرتيءَ هر دور ۾ عالم،زاهد، عابد، شاعر، اديب، بزرگ، درويش نيڪ ٻانهاپيدا ڪيا آهن. اهڙن نيڪ بزرگن ۾ سيد موٽيل شاھ سبزواري به هڪ هيو. سيد حاجي موٽيل شاھ جو جنم 1901ع تي سيد جيئندل شاھ جي گهر سيوهڻ شريف ۾ ٿيو. سندس شجرو هن ريت ملي ٿو.
سيد حاجي موٽيل شاھ، ولد سيد جيئندل شاھ (اول) ولد سيد رکيل شاھ ولد سيد علي رضا شاھ ولد سيد حيدر شاھ، سيد گل محمد شاھ (اول)، ولد سيد شير يزدان شاھ ولد سيد علي بخش شاھ، ولد سيد ذوالفقار علي شاھ ولد سيد عادل شاھ (اول) ولد سيد علي مراد شاھ ولد سيد علي محمد شاھ (اول) ولد سيد رکيل شاھ (اول) ولد سيد علي رضا شاھ (اول) ولد سيد گل محمد شاھ (اول) ولد شير يزدان شاھ ولد سيد عيدن شاھ ولد سيد مير زمان شاھ ولد سيد محمود شاھ ولد سيد مير ڪلان شاھ (1).
سيد حاجي موٽيل شاھ ديني تعليم سيوهڻ مان حاصل ڪئي. پاڻ قرآن شريف جي قرئت وڏي آواز ۾ ڪندو هيو. ڳوٺ نيرو ٻلال تعلقو سعيدآباد ۾ پنهنجي آستاني تي چلا ڪٽائيندا هئا. قلندر لعل شهباز جو وڏو عقيدت مند هيو. قلندر لعل شهباز تي ٻه دفعا ڏينهن ۾ زيارت لاءِ ويندو هيو. پاڻ نيڪ نمازي اهل دل انسان، عالم، صوفي، درويش اخلاقي قدرن جو مالڪ هيو.
سيد حاجي موٽيل شاھ هڪ درويش صفت، خدا وارو، سخي مرد ۽ صوم و صلوات جو پابند هو. هميشه نيڪيءَ جي ڪمن جي تلقين ڪندو هيو. مهمان نواز به هو، سدائين سندس آستاني تي پيرن، فقيرن، مريدن ۽ مهمانن جون محفلون متيون پيون هونديون هيون. ادب سان گهڻو چاھ رکندو هيو سنڌ جو مشهور محقق ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ به اڪثر ڪري وٽن ايندو هيو ۽ خط و ڪتابت پڻ ڪندو هو. (2)
سيد حاجي موٽيل شاھ، سعودي عرب به ويو هئو، ڌڻي مالڪ ۽ محبوب مٺي جي زيارت ڪري، حج جا فرائض انجام ڏئي واپس سيوهڻ موٽي آيو، سند والد صاحب سيد جئندل شاھ انگريز دور ۾ پوليس صوبيدار هيو، سيد جيئندل شاھ ملازمت دوران ڪافي سٺا ڪم ڪيا جنهن ڪري انگريز سرڪار تمغن ۽ انعامن سان نوازيندا هئا.
سيد حاجي موٽيل شاھ پنهنجي دور ۾ هر مهيني جي سنڌي / اسلامي 21 تاريخ تي ننگر خيرات ڪندا هيا. اهو خيرات جو سلسلو خاندان ۾ اڃا تائين جاري آهي. 21 تاريخ تي اها ڳالهه ڏسڻ وٽان هوندي آهي، مرشد پنهنجي هٿن سان مريد کي ننگر کڻي ڏيندو آهي. مريد کائيندو آهي، مرشد بيٺو هوندو آهي، مريد ويٺي ننگر کائيندو آهي.
سيد حاجي موٽيل شاھ جي والد سيد جيئندل شاھ جون ٻه شاديون هيون، پهرين شادي سيد رکيل شاھ سيد رشيد علي شاھ مان سيد اسد الله شاھ ۽ ٻي شادي مان اڪيلو سيد حاجي موٽيل شاھ هيو.
سيد حاجي موٽيل شاھ کي چار فرزند ٿيا
(1) سيد عزت علي شاھ
(2) سيد غلام حيدر شاھ
(3) سيد احمد علي شاھ
(4) ڊاڪٽر منور علي شاھ
سيد حاجي موٽيل شاھ جي شادي سيوهڻ جي قاضي خاندان قاضي جان محمد صديقي جي نياڻي سان ٿيل هئي، سيوهڻ شريف ۾ هي قاضي خاندان قديمي رهاڪو آهي. مذهبي ۽ حڪمت جي حوالي سان اڄ به اهم ڪردار آهن. سيد موٽيل شاھ پنهنجي دور جو هڪ درويش انسان هيو، جنهن انسانن ۾ محبت ورهائي، اخلاق جا سبق ڏنا، حق سچ چيو. هن ڀلاري بزرگ 1962ع تي هن دنيا کي ڇڏيو. سندس کي سيوهڻ شهر جي وچ ۾، سبزواري محلا ۾ پنهنجي اباڻي مسجد جي احاتي ۾ مدفون ڪيو ويو. پيري مريدي پوري سنڌ ۾ ڇڏيائون جن ۾ مختلف برادرين جا ماڻهو آهن سندن ٻلال ذات وارا گهڻا فقير آهن جن جي گهڻائي سعيد آباد ضلعو مٽياري ۾ ساڪن آهي. ٻلال ذات وارن جو چوڻ آهي سندن ذات مرشد طرفان مليل آهي.