بابا احمد علي قريشيرح
¬بابا احمد علي قريشي ولد جان محمد قريشي ڳوٺ ”ٽڳا“ (ڳوٺ ٽڳا پيارو شگر مل جي ويجهو آهي)ضلعي دادو ۾ ڏينهن آچر 11 جمادالثاني 1351ھ بمطابق 01 آڪٽوبر 1933ع تي پيدا ٿيا. سندن والده ماجده جو نالو بي بي مريم رحمت الله عليه هو. سندس اصل نالو مير محمد معروف بابا احمد علي قريشي قلندري هو.
پرائمري تعليم پنهنجي اباڻي ڳوٺ ٽڳا مان حاصل ڪيائين، مئٽرڪ ٽنڊو جان محمد هاءِ اسڪول مان حاصل ڪيائين ۽ ماسٽرس جي ڊگري برطانيا مان حاصل ڪيائين. پاڻ ڊبل ايم اي ۽ پوسٽ گريجوئيٽ برطانيا جي يونيورسٽي آف ريجننگ مان ايڊوانس ايجوڪيشنل اسٽڊيز ۾ ڪرڻ فرمايائون.
ملازمتون
پوليس کاتي ۾ ڪلارڪي
پرائمري استاد
هيڊ ماستر (تقريباً 10 سال هاءِ اسڪول سيوهڻ جا هيڊ ماستر رهيا)
ڪاليج ۾ پروفيسر
نيشنل بوڪ فائونڊيشن
سيڪريٽري UGC
پرائمنسٽر انسپيڪشن ڪميشن
بابا احمد علي قريشي 1993ع ۾ نوڪري تان رٽائر ٿيو. ”هي بزرگ، زماني جو اويس، عارف حق، عاشق رسول، مرشد شهباز قلندر جو مستانو (لاهوتي لعل، باطني ۽ روحاني فيض قلندر لعل شهبازرح ۽ حضرت مرشد علي ڪرم الله وجهه جن کان حاصل ڪيو. (1)
سندن خاص ورد درود شريف هوندو هيو، 1952ع کان درود جي ورد جي شروعات ڪيائين. 1988ع 12 مارچ تي انجمن غلامانِ قلندري جو بنياد وڌائين فقيري جو سلسلو وڏي تعداد ۾ هوندو هيس، سنڌ ليول تي درود جي محفل ڪرائيندو هيو. (هن مقالي لکندڙ) ڪافي ڀيرا پڻ درود جي محفل ۾ شرڪت ڪئي، جنهن ۾ پري پري کان مريد ڪهي سيوهڻ ايندا هيا. ڪروڙن جي تعداد ۾ درود پڙهيو ويندو هو.
شادي
1962ع تي سيٺ بهاول خان جي نياڻي سان شادي ڪيائين جنهن مان 3 پٽ 2 نياڻيون ٿيون. پهريون نمبر فرزند صفدر علي قريشي ٻيون نمبر فرزند اصغر علي قريشي ٽيون نمبر اڪبر علي قريشي آهي. هن وقت گادي ۽ مريدي سلسلو سندس وڏو فرزند صفدر علي قريشي سنڀالي ٿو.
ادبي خدمتون
(1) شاهدات قلندر (حضرت قلندر لعل شهباز مروندي)
. Shah Abdul Latif, A Great Sufi sent(2)
(3) مولان جلال الدين رومي
(4) Arbic contribution to words civilization of Sindh
ان کانسواءِ شاعري جو به شوق رکندو هو. بابا احمد علي قريشي گهڻي شاعري ڪانه ڪئي هڪ ٻه منقبت چيون اٿس جنهن ۾ ميرل تخلص استعمال ڪيو اٿس.
نيهين رمز رلايا نال
مست و مست قلندر لال
مرشد ميڏا ڪهان مين ڪامل
علم عمل دا عالم عامل
ڀلي ڪِتي هنس ڀال
مست و مست قلندر لال
عشق الله دا ميڪون سکايس
رمز رندان دي ميڪون وکايس
وھ وھ واھ ننگي ننگ پال
مست و مست قلندر لال
اوکيان راهان پار ڪرايس
بار بندي دا سر تي چايس
ڪيها تنهن ڪڻ ڪال
مست و مست قلندر لال
”ميرل“ مرشد آپئين آيا
سگها ڪيتا تنهن سهڻي سايا
جيئڙا جس هونئين جال
مست و مست قلندر لال
(بابا احمد علي قريشي)
بابا احمد علي قريشي فن جا وڏا قدردان هئا. سندن نياڻي paintings ڪندي هئي، هميشه ان کي همٿائيندا هئا. نياڻين کي تعليم ڏيارڻ جو چوندا هئا. پکين جو شڪار، هرڻ جو شڪار، مڇيءَ جو شڪار دل سان ڪندا هئا. دوستن سان گڏ شڪار ڪندا هئا ته ڪڏهن ڪڏهن اڪيلا به شڪار تي نڪري ويندا هئا.
ميوزڪ
”ميوزڪ لاءِ عام طرح چيو ويندو آهي ته موسيقي روح جي غذا آهي. ڪجهه بزرگن سماع ۽ راڳ کي پسند ۽ ڪجهه ناپسند ڪيو آهي، پر پاڻ جن کي ڪڏهن جي وقت ملين ته صوفياڻو ڪلام، قواليون، نعت ۽ غزل به ٻڌائون ٿي. خاص ڪري ميڊم عابده پروين، مائي ڀاڳي، استاد محمد جمن، استاد منظور علي خان ۽ استاد محمد يوسف جا ڳايل ڪلام شوق سان ٿي ٻڌائون. يوڪي برطانيه ۾ تعليم دوران ڪڏهن ڪڏهن اُتي جي دوستن يعني Native Fellows کي مرشد قلندر لعل شهبازرح جن جي ڌمال ٻڌرائي مست ڪري ٿي ڇڏيائون. (2)
سنڌ جو ناميارو شاعر حسن درس به سندس مريد هيو، اهڙو اظهار حسن درس پنهنجي شاعري ۾ به ڪيو آهي؛
بندا بابا قريشي سان اچي جنهن باغ ۾ لهندا،
سجايل سيج سيوهڻ جي، تڪيا تن جا اتي ٺهندا.
ڇپر ۽ ڇانوَ پنجتن جي وسيلا واھ جيئن وهندا،
اسان جا اندر اورانگهي اتي رمتا اچي رهندا،
هوا جي هٿ تي ڏيئا اسان جا پاٽ ۾ ٻرندا،
ڪُنن مان تون اُڪاريندي توانا تار ۾ ترندا
اسان جا ڇيڪ ٿي ڇيلا سدائين چاندني چرندا
اونداهي گُگھه مان گهوڙا اسان جا خير سان ورندا،
قلندر قافلا تنهنجا پُري تو وٽ اچي ٺرندا،
صدين جا پنڌ سوگها ٿيا لڏائون لال لمحي ۾. (3)
بابا احمد علي قريشي صوفي درويش انسان هو، مجازي عشق کان حقيقي عشق تي پهتو. هڪ دفعي پروفيسر فتح الله صديقي مونکي ٻڌايو هو ته بابا احمد علي قريشي جواني ۾ هڪ ڇوڪريءَ سان عشق ڪندو هيو، ان ڇوڪريءَ جي سونهن جي تعريف ڪندو هو. پوءِ قلندر جي عشق ۾ رنڱجي ويو. بابا احمد علي قريشيرح جون ڪيئي ڪرامتون ۽ قصا ٻڌايا وڃن ٿا.
روحاني طريقو
اويسي قلندري
پاڻ جن حضرت غوث بهاءَ الحق ملتانيرح جي خانداني لڙي جا اولاد آهن. ڪڏهن ڪڏهن ڪا ڪافي ڪو غزل گنگنائيندا هئا، آخر تائين زندگي ۾ صفا سڌا سنوان سادڙا صاحب شريعت نه رڳو ٻين مان ڪڏهن وٿون ڪڍندا ۽ ٽوڪيندا رهيا، نه ڪڏهن به نه. ان کانسواءِ حضرت قلندر لعل شهباز جي فڪرانگيز شاعري هجي يا ڀٽائي جو رسالو، سچل جو رسالو هجي يا بيدل جابيت مسلم هسٽري هجي يا جنرل هسٽري ۽ مذهبن جو گهرو Comprative تقابلي مطالعو ٿيل رهيو. مجذوبن، ملنگن، مستن، عالمن جي سڄي دنيا جي ڄاڻ سان گڏو گڏ ڪڏهن ڪڏهن رهاڻ ۾ شڪار جا به داءُ پيچ ٻڌائيندا هئا.
موجوده دور جي ايجاد ڪمپيوٽر جي ڄاڻ سان گڏ يورپ ايشيا، آفريڪا ۽ حجاز مقدس جو مطالعو پڻ ڪيل، گهڻي قدر سنڌ پنجاب بلوچستان ۽ سرحد جي ندين، نالن ۽ ڍنڍن ڍورن چولستان کان ٿر تائين ٿاڻي بولا خان کان خانس پور جي گهاٽن ٻيلن تائين جي جاگرافي کان پڻ واقف هجڻ باوجود سندن وردن وظيفن تي ذڪرن تي مختلف درود پاڪن نمازن روزن تي ڪڏهن به سندس دسترس ڍري نه ٿي. (4)
بابا احمد علي قريشي 6 جولاءِ 2001ع مطابق 14 ربيع الثاني 1422ھ جي رات 1:30 وڳي هن فاني دنيا کي ڇڏي راھ رباني اختيار ڪيائون. سندس آخري آرامگاھ لعل باغ سيوهڻ شريف جهانگارا ڏي ويندڙ روڊ تي ڇنڊڻ جي ڪپر تي آهي. هن وقت سندس مٿان عاليشان مقبرو ٺهيل آهي. مقبرو سندس وڏي فرزند صفدر علي قريشي ٺهرايو آهي.