استنبول، يورپين ڪيپيٽل آف ڪلچر
استنبول کي ۲۰۱۰ع جو يورپي ثقافتي گاديءَ جي اعزاز سان نوازيو ويو آهي .هن سان گڏ ٽي ٻيا شهر به شامل آهن. هي اعزاز جتي ڪنهن به شهر لاٰءِ باعث افتخار بڻجي سگهي ٿو ته ساڳي وقت هڪ وڏي ذميواري به آهي، ڇو ته جيڪڏهن ڪو شهر پاڻ کي ۽ پنهنجي ثقافتي ميراث کي سهڻي نموني سان باقي دنيا جي سامهون پيش ڪري نه سگهيو ته هي اعزاز الٽو شرمندگيءَ جو باعث به ٿي سگهي ٿو. ان ڏس ۾ هڪ ڪلچرل ڪيپيٽل ايجنسي قائم ڪئي وئي آهي . هي سموريون ڳالهيون يارهين ڊسمبر ۲۰۰۹ع ۾ هلٽن هوٽل منجهه رکيل هڪ افتتاحي تقريب ۾ طئي ٿيون. جتي ميزبان ڪجهه هيئن چيو: ”استنبول شهر هڪ الڳ تاثير رکي ٿو. هي خاص ۽ منتخب ماڻهن جو شهر آهي ۽ ڪنهن کي خبر آهي ته اهي ماڻهو اڃان ڪهڙا ڪهڙا ناول، ڊراما، اوپيرا ۽ گهڻو ڪجهه تخليق ڪري سگهن ٿا“ ڪنهن کي خبر ته هتي ڪهڙيون فلمون ٺهنديون؟
اڄ جي دور ۾ پوري دنيا جا شهر هڪ ٻئي تي سبقت حاصل ڪرڻ جي ڊوڙ ۾ شامل آهن ۽ ثقافتي گاديءَ جو اعزاز شهرن کي بهتر کان بهتر بڻائڻ جو هڪ وڏو وسيلو آهي. گهڻو وقت اڳ ترڪي جي هڪ ننڍي گروپ هن اعزاز لاءِ ڪوششون ڪيون، جن برسلز پهچي يورپي يونين جي نمائندن سان ملاقاتون ڪيون، جن هن شهرکي ”يورپي گادي“ جو درجو ڏياريو.
يورپين ڪيپيٽل آف ڪلچر ڇا آهي؟ يورپي يونين هڪ سال لاءِ يورپ جو ڪوبه هڪ شهر چونڊيندي آهي، ته جيئن ان شهرکي موقعو ڏجي ته پنهنجي ثقافتي صلاحيتن، تهذيب تمدن جو مظاهرو ڪري. هن کان اڳ جن ملڪن کي يورپين ڪيپيٽل آف ڪلچر جو خطاب مليو آهي، سي هي آهن.
۱۹۸۵ ۾ اٿينس (يونان)، ۱۹۸۶ ۾ فلورينس (اٽلي)، ۱۹۸۷ ۾ ايمسٽرڊم (هالينڊ)، ۱۹۸۸ ۾ برلن (جرمني)، ۱۹۸۹ ۾ فرانس (پئرس)، ۱۹۹۰ ۾ گلاسگو (اسڪاٽلينڊ)، ۱۹۹۱ ۾ ڊبلن (آئرلينڊ)، ۱۹۹۲ ۾ ميڊرڊ (اسپين) ۱۹۹۳ ۾ آنٽورپ (بيلجيم)، ۱۹۹۴ ۾ لزبن (پرتگال)، ۱۹۹۵ ۾ (لگزمبرگ)، ۱۹۹۶ ۾ ڪوپن هيگن (ڊينمارڪ)، ۱۹۹۷ ۾ ٿيسالونڪي (يونان)، ۱۹۹۸ ۾ اسٽاڪ هوم (سويڊن)، ۱۹۹۹ ۾ ويمار (جرمني)، ۲۰۰۰ ۾ اويگنن (فرانس)، برجن (ناروي)، بولوگنا (اٽلي)، برسلز (بيلجيم)، هيلسنڪي (فنلينڊ)، ڪراڪو (پولينڊ)، رڪياوڪ (آئيس لئنڊ)، پراگ (چيڪ ريپبلڪ)، سنتياگو ڊي ڪمپوسٽيلا (اسپين)، ۲۰۰۱ ۾ پورٽو (پرتگال)۽ روٽرڊم (هالينڊ)، ۲۰۰۲ ۾ بروگس (بيلجيم) سالامانڪا (اسپين)، ۲۰۰۳ ۾ گراز (آسٽريا)، ۲۰۰۴ ۾ جينوئا (اٽلي) ۽ للي (فرانس)، ۲۰۰۵ ۾ ڪارڪ (آئرلينڊ)، ۲۰۰۶ ۾ پترس (يونان)، ۲۰۰۷ ۾ (لگزمبرگ)، سبيو (رومانيه)، ۲۰۰۸ ۾ لورپول (انگلينڊ)، ۲۰۰۹ ۾ لنز (آسٽريا)، ولنيس (لٿوانيا)، ۲۰۱۰ ۾ استنبول (ترڪي)، ايسن (جرمني)۽ پيڪ (هنگري)،۲۰۱۹ع تائين خطابن جي ورڇ ٿي چڪي آهي.
۲۰۱۱ ۾ ترڪو (فنلينڊ) ۽ ٽالن (ايسٽونيا)، ۲۰۱۹ع ۾ اٽليءَ کي چونڊيو ويو آهي.