حضرت ايوب انصاري جي مزار جي زيارت
اڄ اپريل جي ۲۱ تاريخ آهي. حسب معمول ناشتو ڪري ڪمري ۾ پهتم ۽ ڪلهه تائين ورتل سامان بيگ ۾ سٿيم. هتي هوٽلن جو ماحول تمام پر امن ۽ تحفظ وارو آهي. ڪمرن اندر چوريءَ چڪاريءَ جو ڪوبه انديشو ڪونه آهي، تنهن ڪري قيمتي سامان به جيڪڏهن ڪمري اندر وساري ٿي ويو ته واپسيءَ تي اهو محفوظ حالت ۾ ٿي مليو. باوجود ان جي ته ڪمري جي صفائي به ٿيل هوندي هئي، واش روم ۾ ٽوال شيمپو، لوشن وغيره به بدلائي رکيل هوندا هئا ۽ ميرا ڪپڙا پڻ ويڙهي سيڙهي ڪٻٽن ۾ ترتيب سان رکيا ويندا هئا. صفائيءَ لاءِ آسماني رنگ جي يونيفارم ۾ نوجوان ڇوڪريون مقرر ڪيل آهن، جيڪي ڏسڻ يا لنگهڻ وقت مهذب نموني سلام ڪنديون هيون. مان انهن منجهه هڪ ٻي شئي محسوس ڪئي ته اهي هرو ڀرو لنگهندڙ کان مفاصلو رکي شرافت جو نماءُ نه ڪنديون، پر مردن جيان پر وقار نموني آرام سان گذري وينديون. جيڪڏهن ڪنهن کٽل شئي جي طلب ڪبي ته sorry چئي، ٽراليءَ مان هڪدم کڻي، ڪمري ۾ ٺيڪ جڳهه تي رکي ڇڏينديون. ان مان اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته هتان جوLabour Class ڪيترو نه فضيلت وارو آهي. مان تيار ٿي، ڪمرو لاڪ ڪري، لفٽ طرف رخ ڪيو ته هميشه جيان روشني ڦهلجي وئي. هتي هوٽل جي گهٽين ۾ لائيٽ خودڪار آهي. جيڪڏهن ڪوبه لنگهندو ته ڇت جون لائيٽون پاڻ ئي ٻرڻ لڳنديون ۽ گذري وڃڻ بعد بند ٿي وڃن ٿيون. مان لفٽ رستي هيٺ آيم. جيئن ته ۵۳ دوستن جا مختلف گروپ ٺهيل هئا ۽ هرڪو ٽولا ٽولا ٿي ويٺو هو. ٻڌ سڌ بعد مون ان گروپ کي چونڊيو، جيڪو حضرت ايوب انصاريءَ جي مزار تي وڃي رهيو هو. ان سان گڏ اهي ڪافي صحابين جا نالا پڻ کڻي رهيا هئا، جيڪي استنبول ۾ مدفون آهن. گروپ جي سڀني ميمبرن طئي ڪيل وقت تي هوٽل ڇڏي پنهنجي پنهنجي پسند جي ماڳ ڏانهن رخ ڪيو. گروپ ۾ ڪجهه اهڙا به دوست شامل ٿيا، جن سڀ ڏينهن صرف شاپنگ پئي ڪئي ۽ گهمڻ لاءِ صرف بازارون پئي جهٽيون. مان انهن مان هڪ کان پڇيو ته ڇا اوهان جو استنبول اڳ ڏ ٺل آهي؟ چيائون نه. ته پوءِ توهان کي ڪڏهن تاريخي جڳهه تي ڪون ڏ ٺو آهي. هوندا ڪاٿي آهيو. چيائون استنبول ۾. مون سندن ا اسان جو گروپ حسب معمول ٽرام جي اسٽاپ ڏانهن وڌڻ لڳو. رستي تي ڪنهن صلاح ڏني ته ٽيڪسي جو ڀاڙو ته معلوم ڪريون هڪ ٽيڪسيءَ واري اسان کي ۱۰ ليرا ڪرايو چيو جيڪو پاڪستاني لحاظ سان سا ڍا پنج سئو پئي ٿيو. اسان سوچيو چار ڄڻا آهيون، هونئن به هر هڪ تي ٻه ترڪش ليرا جي حساب سان اٺ ليرا خرچ ايندو ۽ پوءِ به رستن تي پڇ پڇان جي خواري، سو ٽيڪسيءَ ۾ هلجي، ٽيڪسيءَ ۾ چڙهي اسان ٿوري مسافري بعد هڪ ڪشادي چوڪ تي پهتاسين، ان جي سڄي پاسي حضرت ايوب انصاري جي مزار ڏسندي ڊرائيور بريڪ هنئي، ڪرايو ڏئي اڳتي وڌياسين. مزار جي احاطي ۾ داخل ٿيندي ئي سوين ڪبوترن هڪ وڏي ڦڙڪي سان اسان سان ٽڪرائجي هيڏانهن هوڏانهن اُڏاڻا. هتي مزار لڳ ابو ايوب مسجد آهي جتي اسان جا فوٽو ڪڍياسي ۽ ايندڙ ويندڙ کان پنهنجا فوٽو به ڪڍرايا. هتي ترڪ ماڻهن ۾ اها خاصيت آهي ته جيڪڏهن ڪو فوٽوءَ لاءِ ڪئمرا اک تي رکندو ته هڪدم بيهي رهندا ۽ تيسيتائين ا ڳيان نه لنگهندا جيستائين فوٽو بعد ڪئمرا اک تان نه ٿي لهي.اسان ا خلاقن Thank you پئي ڪئي سي ۽ هنن مرڪي ڪنڌ پئي ڌوڻيو. مسجد ٻاهران شيڊ لڳل آهن، جتي زائرين ڪافي وقت سج جو تڙڪو و ٺڻ لاءِ ويٺل آهن. انهن مان ڪي ا خبار پيا پڙهن ته ڪي چاءِ پيا پيئن. مسجد جي اَڱڻ ۾ هڪ اوائلي وڻ آهي، جيڪو پئنوراما ميوزيم ۾ پڻ نمايان هو. اسان جوتا ٿيلهي ۾ کڻي روزي جي ننڍي در مان اندر داخل ٿياسين. اندر چانديءَ جي ڄاريءَ ۾ محمد جو ميزبان اسان آڏو هو ۽ اسان جي بلڪل پويان کاٻي پاسي، حضرت محمد صلي الله عليہ وآلھٖ وسلم جو Foot Print ڀت ۾ آويزان ٿيل هو. مقبرو اندران ايترو ڪشادو ڪونه آهي . روزي اندر هڪ بند دروازو پڻ هيو جيڪو پتل جو پئي لڳو ۽ تمام زبردست هئو. مون سان گڏ آيل دوست سيپارو کڻي ڪنڊ ۾ دور ڪرڻ لڳا. دعا بعد اسان مسجد کان ٿيندا ٻاهر نڪري آياسي. چوڌاري هڪ وڏو قبرستان آهي. پٿر جي قبرن تي اُڀيون پڳون آهن يا پٿر جون تختيون. قبرستان ۾ تمام صفائي آهي ۽ سڪون پڻ. حضرت ايوب انصاريءَ جو اصل نالو خالد بن زيد آهي. سندس واسطو مديني پاڪ جي قبيله بنو خزرج سان آهي. هي مرد مومن شروع ۾ ئي اسلام قبول ڪري چڪو هو ۽ هن کي ئي نبي ڪريم صلي الله عليہ وآلھٖ وسلم جي ميزبانيءَ جو شرف حاصل ٿيو. نبي ڪريم صلي الله عليہ وآلھٖ وسلم جي پنهنجي خواهش موجب هو سڀني جنگين ۾ ساڻس گڏ رهيو. حضرت علي ڪرم الله وجھ کيس مدينه منوره جو گورنر پڻ مقرر ڪيو هيو.منحوس يزيد جڏهن قستنطنيه تي حملو ڪيو ته ان وقت به حضرت ايوب انصاري ان سان گڏ هيا ۽ اتي ئي تمام بيمار ٿي پيا ته يزيد سندن طبيعت پڇڻ آيو. حضرت ايوب انصاري پنهنجي هڪ خواهش ظاهر ڪئي ته جڏهن هو مري وڃي ته سندس لاش کي گهوڙي تي رکي دشمن جي زمين ۾ جيترو اڳتي کڻي وڃڻ ممڪن هجي اوترو کڻي وڃجي ۽ اتي ئي دفن ڪري ڇڏجي. جڏهن سندن وصال ٿيو ته يزيد ان وصيت تي عمل ڪندي، تمام پري قستنطنيه جي هڪ اوچي ديوار جي ڀر ۾ کيس دفن ڪرائي ڇڏيو. جڏهن سلطان محمد فاتح استنبول فتح ڪيو ته ان کي حضرت ايوب انصاري جي قبر جي تلاش هئي. کيس خواب ۾ هن جگهه جي بشارت ٿي، بعد ۾ اُن جڳهه تي جامع مسجد ابو ايوب اڏرائي وئي.
هن مسجد جي صحن جي بلڪل اڳيان واري پاسي هڪ ٻه اهڙا به دڪان هئا، جن تي هر شيءِ جو ملهه ساڳيو هو. ڪائونٽر تي نوجوان ڇوڪريون گم سم ويٺيون هيون، جتان اسان ڪافي سارا رانديڪا ۽ ٻيون ننڍيون سوکڙيون ورتيون. اسان اتي ئي هڪ هوٽل ۾ چاءِ پيتي، جيڪا تمام ڪڙڪ ۽ ذائقي ۾ بهترين هئي. اسان ابو ايوب مسجد جي قبرستان طرف کلندڙ در مان گذري ٻاهر آياسين. هي هڪ سيمنٽ جو ٺهيل ڪشادو رستو هيو، جنهن جي ٻنهي پاسن کان پراڻيون قبرون هيون. قبرن جي سيرانديءَ کان ڪن تي پڳ ته ڪن تي ٻه ٽي فٽ اوچي تختي هئي. قبرون پڪيون ۽ چوطرف صفائي ٿيل هئي. مختلف پڪن رستن مان گذرندا اسان ٻاهر نڪري آياسي. هتي هڪ بازار هئي جتي تسبيحون، منڊيون، اسڪارف، مصلا، سنگ مرمر جا آيتن وار نمائشي ٽيبل شوپيس، چاٻين جا ڇلا، ڇوڪرين جا ڪنگڻ، بريسليٽ، ڦڻيون، اسلامي ۽ دعائن جا ڪتاب، مختلف نمونن جو نماز لاءِ ٽوپيون ۽ ڏسي ڪنهن ميلي جو گمان پئي ٿيو. قيمتون اسان جي سوچ کان گهڻيون سستيون هيون. منهنجي دوستن ته ايترو سامان ورتو جو ٿيلهيون ڀرجي وين. هن بازار ڀرسان چونو پلستر ٿيل پراڻيون رهاشي جايون هيون.