ترڪي، يورپ ۾ هوندي به يورپي يونين جو ميمبر ڇو نه؟
هاڻي موٽئون ٿا حقيقت طرف ته جڏهن استنبول يورپ ۾ آهي ته پوءِ يورپي يونين جو ميمبر ڇو نه ٿو ٿي سگهي؟؟ ڇا اها يورپي يونين جي مسلم امه سان ٻه اکيائي چئبي يا ڪا مجبوري. ڪهڙو سبب آهي جو يورپي يونين کيس قبول ڪرڻ کان انڪاري آهي؟ مون ڪجهه ٻين دوستن سان به ان تي بحث ڪيو ۽ هوٽل ۾ پراڻن رسالن مان ڄاڻ ورتي.
مکيا سبب اهي آهن ته ترڪيءَ جو تمام ٿورو حصو يورپ ۾ آهي ۽ باقي سمورو ايشيا ۾، ان گهڻائيءَ ۽ ٿورائيءَ جي فرق ترڪيءَ جي يورپي يونين ۾ شموليت کي مشڪل ڪري وڌو آهي. ٻيو، ته اهو ٺيڪ آهي ته ملڪ جو وڏي ۾ وڏو شهر ته يورپ ۾ آهي پر اهو به ڏسڻو آهي ته ترڪيءَ جو گاديءَ جو هنڌ انقره مڪمل طور ايشيا ۾ آهي. اهي به چوٻول آهن ته قبرص ترڪي جو سخت مخالف آهي، جيڪو يورپي يونين جو سگهارو ميمبر آهي. جيئن قيام پاڪستان بعد افغانستان اقوام متحده ۾ پاڪستان جي شموليت جي مخالفت ڪئي .ترڪيءَ جو وڏو ڏوه اهو به آهي ته هو هڪ مسلمان ملڪ آهي جنهن جي تهذيب ۽ تمدن يورپي يونين جي ملڪن سان ملندڙ جلندڙ ڪونه آهي ۽ ۹۹ سيڪڙو مسلم آبادي آهي. پر منهنجوذاتي خيال اهو آهي ته ترڪي هڪ سڪيولر رياست آهي، جنهن منجهه ٻين مذهبن لاءِ پڻ عزت ۽ احترام آهي، پوءِ ڇو سندس شموليت تي اعتراض واريل آهي. خدشو اهو به آهي ته ترڪي جي آبادي جيڪا ۷۰ ملين آهي، يورپي يونين جي طاقت جو توازن بگاڙي سگهي ٿي. هن وقت ته جرمني ئي گهڻيءَ آباديءَ وارو ملڪ ليکجي ٿو، جنهن جي آبادي ۸۲ ملين آهي. مطلب ته ترڪي جي شامل ٿيڻ مان کيس ٻيو وڏو آبادي واري ملڪ جو درجو ملي ويندو. جنهن تناسب سان ترڪي جي آبادي وڌي رهي آهي پوءِ ته جرمني کي پوئتي ڪرڻ جو مسئلو ئي نه رهندو. ترڪي يورپ جو Gateway آهي، پر هن کي قبرص جو روايتي حريف ۽ هڪ مسلمان ملڪ هجڻ جي سزا ڏني پئي وڃي . ان ڏس ۾ نيٽ تي هيٺيان ڪتاب موجود آهن.
1. Turkey & the EU: an awkward candidate for EU membership?
2. The EU & Turkey, a glittering prize or a millstone?
3. Harmonizing foreign policy: Turkey, the EU and the Middle East