سفرناما

اپسرائن جي شهر استنبول ۾

هي ڪتاب ”اپسرائن جي شهر استنبول ۾“ ترڪيءَ جو سفرنامو آهي جنهن جو ليکڪ امتياز منگي آهي. هي ڪتاب 2010ع ۾ روشني پبليڪيشن پاران ڇپايو ويو. انور فگار هَڪڙو لکي ٿو ”محترم امتياز منگي صاحب جي گهري سوچ ۽ سنجيدگيءَ وارو رويو متاثر ڪندڙ آهي. هو جڏهن ترڪيءَ ۽ سنڌ جي تعلقات ۽ لاڳاپن کي تاريخي تناظر ۾ ڏسي ٿو، تڏهن وقت ۽ حالتن جي تجزيي سان گڏ اڳ ۽ پوءِ جي نتيجن کي نظر ۾ رکي، جيڪا راءِ قائم ڪري ٿو، سا بيشڪ قبوليت جوڳي چئي سگهجي ٿي.“
Title Cover of book اپسرائن جي شهر استنبول ۾

ڪامليڪا جي ٽڪري

ڪامليڪا جي ٽڪري

هينئر اسان کي هڪ ٻيءَ خوبصورت ٽڪريءَ تي چڙهڻوآهي، جيڪا صحت افزه ماحول، باغن، روايتي ڪبابن ۽ ٿڌڙين هوائن لاءِ مشهور آهي. هن جو نالو ما مليڪانڪري Camilca Hill آهي، ڪامليڪا استنبول جي ستن ٽڪرين منجهان سڀ کان اوچائي تي آهي. هن ٽڪريءَ کي ترڪي جي شاعرن گهڻو ساراهيو آهي. هيءَ ٽڪري استنبول ميونسپالٽي جي انتظامي دائري اختيار هيٺ آهي. هي ٽڪري گلن جي ٽوڪري آهي. هر طرف ساوڪ، انويڪريٽ سان اڏيل صاف سٿراسڌا رستا، ڊگها ۽ گهاٽا وڻ ۽ بهترين ريسٽورنٽ ڄڻ ته جنت جو جلوو . هتي پکي تمام گهڻا ۽ سندن مختلف ٻوليون پڻ ماحول کي مڌر بنائن ٿيون. انويڪريٽ سان اڏيل رستا ۽ وک وک تي ڊسٽ بن ۽ ويهڻ لاءِ ڪا ٺيءَ جا چبوترا، بئنچون ۽ وڻن چوڌاري گولائي ۾ ويهڻ جي سهولت. ناهموار حصن کي ڇٻر جي چادر ڍ ڪي سرسبز بڻايو ويو آهي. هتي ٽاور تمام گهڻا هئا خبر ناهي بجلي جا هئا يا ڪنهن نيٽورڪ جا. واديءَ اندر گاڏيون يا سائيڪل وغيره آڻڻ تي پابندي هئي. هاڻي سج لهڻ وارو آهي، سج لهڻ سان ٿڌ ۾ به اضافو ٿيو، سج لهڻ جو منظر هونئن ته سٺو ئي هوندو آهي پرهتي آسمان تان لالاڻ نوجوان جوڙن جي مک تي لهي آئي هئي. سندن ڳاڙهن چپن، چمڻ ۽ چمڻ جو وقت اچي ويو هيو. ريسٽونٽ اندر ڪنڊائتي ٽيبلن جي گهرج وڌي وئي ته جيئن دل کولي ملي سگهجي. مان اڪيلو هڪ خالي ٽيبل تي چپ ڪري ويهي رهيم ۽ چئو طرف نظرون ڦيرائي نيٺ نمائي ڇڏ يم.
منهنجي خاموشيءَ مون کي ٻين تي
ائين ظاهر ڪري ڇڏيو آهي، جيئن،
قيد ٿيل خوشبو، شيشي جي بدن مان
اوچتو آزاد ٿي وئي هجي، اکيون منهنجيون
مصلحتن جي بار هيٺان جهڪيل رهن ٿيون
پــوءِ بـه مــاڻهــو چـــون ٿــا اهـي ڳـالـهـائـن ٿـيـون
(شبنم گل)
مان سبز چاءِ پي اٿيس ۽ بس ۾ ويهي رهيم، جنهن ۾ هيٽر هلايو ويو. سڀ ساٿي واپس اچي چڪا هئا. بس روڊ جي رڪاوٽ (Wheel stopper) ڪراس ڪري لاهيون لهڻ شروع ڪيون. اسان جون نظرون چؤطرف آخري نهار وجهي رهيون هيون ۽ هنن منظرن مان ڏٺي نٿي ڍاپيون.
هن دؤر ۾ جتي ماحولياتي گدلاڻ عروج تي آهي، ان وقت سرڪاري سطح تي ههڙن عاليشان ماڳن جي سونهن برقرار رکي، استنبول ميونسپالٽي وارن ڪمال ڪري ڇڏيو آهي. مرمرهه Marmara ۽ باسپورس سمونڊن کان بي نياز ڪامليڪا هڪ صحتمند تفريح ۽ سير سپاٽي جو مقام آهي. هزارين سالن کان هن ٽڪريءَ جي جهولي فطرت ۽ نّظارن جي عاشقن لاءِ آسيس بڻيل آهي. سطح سمونڊ کان اوچائي تي ڦهليل هن هل(Hill) جا ٻه حّصه آهن، هڪ Buyuk Camilca ۽ ٻيو Kucuk Camilca. سڄيءَ دنيا مان مسافر پکي سيپٽمبر ۽ آڪٽوبر مهينن ۾ ولرن جي صورت ۾ هتڙي گڏبا آهن. مان اهي وڏا ولر هتي ته نه ڏسي سگهيس، پر سرڪاري نوڪريءَ دوران قمبر تعلقي، هاڻوڪي ضلعي جي ڊرگهه ۽ لنگهه ڍ نڍن مٿان پکين جا ميڙ ضرور ڏ ٺا، جيڪي تاڙيءَ تي اڏري آسمان تي اوندهه ڪري ڇڏيندا هئا. پر هاڻ ائين ڪٿي، ڀوتارن جي ڀيل ۽ سندن ڪارون ڪمدار مسافر پکين جي ڪتل ڪورس ڪري ويچارا هي ماڳ ئي مٽي ويا. اڃان به جيڪي اچن ٿا تن سان ساڳي ويڌن جاري آهي، پر هت جي ماڻهن جو مسافر پکين سان پيار ڏسي ڪامليڪا ۾ ترڪيءَ جو روائتي snack گوزليم پڻ چٽپٽو آهي. هتي هزارين سال جهونا وڻ پڻ ڏيکاريا ويا.