سلطان احمد مسجد المعروف نيري مسجد
گروپ فوٽو بعد اسان عظيم الشان نيري مسجد سامهون اچي پهتاسين. هڪ نَظر وجهڻ سان سندس نقشو اهڙو ته لاثاني لڳو، جو اوهان مدتن تائين ان کي وساري نه سگهندؤ. هونءَ ته هيءَ مسجد نيري مسجد جي نالي سان ڄاتي سڃاتي وڃي ٿي ته هن مسجد جو نالو سلطان احمد مسجد پڻ آهي، جنهن هيءَ جوڙائي هئي. مسجد جا ڇهه مينار آهن جڏهن اڏاوت پوري ٿيڻ تي سلطان احمد کي مينارن متعلق خبر پئي ته ڪاوڙ ۾ ڳاڙهو ٿي وي،و ڇو ته انهن ڏينهن ۾ صرف مسجد حرام(مڪي پاڪ جي مسجد جيڪا حضرت ابراهيم عليہ السلام ۽ حضرت اسماعيل عليہ السلام جي دور جي ٺهيل آهي) جي مينارن جو تعداد ڇهه هيو. جيئن ته مسجد جڙي راس ٿي چڪي هئي، ان ڪري ان مسئلي جو حل اهو ڪڍيو ويو ته هن مسجد جي مينارن ۾ تبديليءَ بجاءِ مسجد حرام ۾ هڪ مينار جو اضافو ڪيو ويو ۽ انهن جو ڪل انگ ست بيهاريو ويو. مسجد جي مرڪزي ڪمري تي ڪيئي گنبذ آهن، جن جي وچ ۾ هڪ مرڪزي گنبذ آهي جنهن جو قطر ۳۳ ميٽر ۽ بلندي ٽيتاليهه ميٽر آهي. مسجد ۾ شيشي جون ٻه سئو کان وڌيڪ دريون آهن ته جيئن قدرتي روشني ۽ هوا جو گذر رهي. رنگين شيشا اٽليءَ جي شهر وينس مان سلطان کي تحفي طور مليا، جيڪي ٽٽي پيا، انهن جي جگهه تي نوان شيشا فٽ ڪيا ويا آهن. مسجد اندر پنهنجي وقت جي مشهور خطاط سيد قاسم غباري جي قرآن مجيد جي خطاطي ٿيل هئي بلڪل ائين جيئن پاڪستان ۾ صادقين جا فنپارا آهن . مسجد جي طرز تعمير جي خاص ڳالهه اها آهي ته جمع جي نماز جي موقعي تي جڏهن امام خطبو ڏيڻ لاءِ اٿي ٿو ته مسجد جي هر ڪنڊ کان کيس آسانيءَ سان ڏسي ۽ ٻڌي سگهجي ٿو. هن مسجد جي هر مينار تي ٽي ڇاڄا آهن جتان بيهي موذن پنجن وقتن جون آذانون ڏيندا هئا. اڄڪلهه اسپيڪر سسٽم ذريعي آذانون ڏجن ٿيون، جيڪي قديم شهر جي ڪنڊ ڪڙڇ تائين ٻڌيون وڃن ٿيون. سج لٿي جي نماز تي هن مسجد ۾ مقامي باشندن ۽ سياحن جو وڏو انگ بارگاهه الاهيءَ ۾ سربسجود ٿئي ٿو. رات جو بلبن جون قطارون هن جي جاه وجلال ۾ اضافو ڪن ٿيون جيڪي ڇت ۾ لڙڪيل آهن. اڳ ۾ لڳل فانوس سون ۽ هيرن جواهرن سان سينگاريل هوندا هئا، جيڪي بعد ۾ يا ته هٽايا ويا يا ميوزيم ۾ رکيا ويا. يورپين سندس نالو Blue Mosqueان ڪري رکيو، جو درين جي اڌ حصي تائين ڀتين تي بلو ۽ اڇيون ٽائيلز لڳل آهن. شروع ۾ مسجد جي اڏاوت ۱۶۰۹ع ۾ آرڪيٽيڪچر صيدفڪار محمد آغاSedefkar Mehmet Agha جي نگرانيءَ ۾ شروع ٿي، جيڪا ۱۶۱۶ع ۾ مڪمل ٿي. مسجد جو افتتاح خود سلطان احمد ڪيو. مسجد اندرهڪ ڏيئو پڻ پاڻ ئي روشن ڪيو هيائين، جنهن جو ٻارڻ اڳتي هلي روايت بڻجي وئي. هيو استنبول ۾ جوتا مسجدن جي ٻاهر ڪونه رکيا ويندا آهن، پر پلاسٽڪ جي مختلف ٿيلهين جون مشينون لڳل آهن ۽ ٽشو پيپر جيان ڪوبه شاپر کي ڇڪي پنهنجو بوٽ ان ۾ کڻي مسجد جي زيارت ڪري سگهي ٿو. مسجد اندر پوءِ مرضي آهي ته هو ماڻهو ڪنهن سولي جڳهه تي شاپر رکي نماز پڙهي يا زيارت ڪري.
مسجد اندران تمام ڪشادي هئي ۽ ڇت تي چٽسالي ٿيل هيس، جيئن ڪلهوڙا دور جون سنڌ ۾ ٺهيل مسجدون آهن. مسجد اندر ڪن عورتن ته Scarf مٿي تي رکيا هئا. باقي ڪافي ٽوئرسٽ عورتون Jeans ۾ لاپرواهيءَ سان گهمندي ڦرندي نظر آيون. مسجد جو اندروني ماحول نهايت ئي پرسڪون هيو. ڪجهه مقامي ماڻهن ته نماز پئي پڙهي ۽ ڪن هلڪي آواز سان قرآئت پيئي ڪئي، باقي ۹۰ سيڪڙو صرف مسجد گهمڻ ئي آيا هئا. فرش ڪارپيٽ سان ڍڪيل آهن، جيڪي مخير ماڻهن طرفان ڏنا ويندا آهن. ميري ٿيڻ يا فاٽي پوڻ جي صورت ۾matched ڪارپيٽ هڪدم مٽايا وڃن ٿا. مسجد سان لاڳاپيل مدرسا، بازارون، ڦوهارا ڏسڻ وٽان آهن. مسجد جو ٻاهريون صحن تمام ڪشادو آهي، پر فرش تي لڳل ماربل مختلف جڳهن کان ٽٽل آهن ۽ ڪٿي ڪٿي ناهموار پڻ آهي.
پوپ بنيڊ ڪٽ (Pope Benedict XVI) ٽيهه نومبر ۲۰۰۶ع تي بلو مسجد ۾ آيو هيو. هتي هو جوتا لاهي، ٻن منٽن لاءِ اکيون ٻوٽي خاموش بيٺو رهيو. هن جي هڪ پاسي استنبول جو مفتي ۽ ٻي پاسي بلو مسجد جو امام هيو. هتان ٿي هو مڪي پاڪ ويو هيو، جتي هن خاموش عبادت ڪئي هئي.