منيا ترڪ باغ
تاڙين ۽ واه واه بعد هاڻي گروپ منيا ترڪ Minia Turk پارڪ پهتو. باغ ٻاهران استنبول ميٽروپوليٽن ميونسپالٽي جو بورڊ لڳل هو. ٽڪيٽ ڪائونٽر عاليشان قسم جو هيو. گائيڊ ٿورو پريشان پيو لڳي ته متان اسان کي اندر وڃڻ جي اجازت نه ملي، الائي ڇو؟ بهرحال ڪجهه دير بعد مسئلو حل ٿي ويو ۽ اسان اندر اچي وياسين. هي باغ نه پر هڪ ننڍڙو ترڪي آهي جتي تاريخ جا مختلف دؤر ۽ ماڳ مڪان منجمند ٿيل آهن. ٽڪيٽ ۱۰ ليرا اٿس. باغ ۾ داخل ٿيڻ سان اوچين عمارتن جا پتڪڙا ماڊل ڏسي، ننڍن ٻارن جيان خوش ٿيندا رهياسين ۽ حيرت وچان هيٺ ويهي غور سان سندن جائزو وٺڻ شروع ڪيو.
زبردست! ڇا ته ماڊل بڻايا ويا آهن، محلاتون هجن يا مزار، مسجدن جا نمونا هجن يا مدرسن جا ماڊل، ڦوهارا هجن يا پلون، هي باغ بلڪل ائين پئي لڳو، جيئن مٿاهين کان جهاز مان هيٺ ترڪي ڏسي رهيا هجون. ماڊل عمارتن ۾ ننڍڙا ماڻهو، پلين هيٺيان شفاف پاڻي، بدڪون ۽ رستي جي ٻنهي پاسن کان عظيم الشان عمارتن جون قطارون، اسان پنهنجا قدم به ٻارن جيان آهستي آهستي کڻندي اڳتي وڌندا پئي وياسون. ڪمال آهي. فوٽو ڪڍو ته محسوس ئي نه ٿيندو ته ڪا واقعي اصلي جڳهه آهي يا ماڊل. ان ماڊلن جي دنيا ۾ ترڪيءَ جي ابي ڪمال اتاترڪ جي گهر جو ماڊل پڻ ڏٺوسون، جتي هو پيدا ٿيو. هي گهر ۱۸۷۰ع ۾ ٿيسا لونڪي (Thessaloniki) ۾ اڏيو ويو. هتي اسان کان گائيڊ وسري ويو، ڇو ته هر ماڊل اڳيان معلومات ڏيندڙ مشين لڳل هئي، جنهن سان ٽڪيٽ گسائڻ سان ان ماڊل جي مڪمل تاريخ، جاگرافي متعلقCommentary پئي ٻڌي. انگريزيءَ ۾ ان معلومات ته مزو ئي ٻيڻو ڪري ڇڏيو. هتي هڪ جگهه تي کليل فوٽو اسٽوڊيو هيو، جتي شاهي تخت رکيل هئو. هتي گهمڻ لاءِ آيل ڪٽنبن پنهنجا فوٽو شاهي لباس ۾ پئي ڪڍرايا ۽ اوڻٽيهين مئي ۱۹۵۳ع ۾ ترڪي ۾ ملهايل جشن جو ورجاءُ پئي ڪيو جنهن مهل قسطنتنيه تي قبضي کي پنج سئو سالن پورا ٿيڻ تي استنبول جي هر ماڻهوءَ سلطانن يا جيني سري جو لباس پهريو هئو. هتي ڪٽنب جي وڏي سلطان جو لباس، ماءُ راڻيءَ جو ۽ ٻارن شهزادن ۽ شهزادين جو روپ ڌاريو ۽ فوٽوءَ ۾ مختلف اندازن ۾ پاڻ کي تاپڪاپي ۾ پئي تصور ڪيو. ترڪيءَ جي ڳاڙهن ڳٽول ڳلن وارن ٻارن کي ان روپ ۾ ڏسي، مالڪن به ڪونه پئي سڃاتو ۽ باغ گهمڻ آيلن به ان گيٽ اپ مان مزو پئي ورتو. جس آهي ميونسپالٽيءَ کي جنهن Tourists کي پنڌ کان بچائي هڪ هنڌ تفريح ۽ معلومات جو ذخيرو لڳائي ڇڏيو، ٻين لفظن ۾ هي باغ ۽ اهو ٽڪرو آهي جتي سڄي ترڪي سمائي، تفريح جو هڪ نئون انداز متعارف ڪرايو ويو آهي. ساڳي وقت هتي هڪ دڪان پڻ آهي، جتي تاريخي عمارتن جا پلاسٽڪ ۽ لوهه جا ماڊل وڪري لاءِ موجود آهن. هي پارڪ ۲۳ اپريل ۲۰۰۳ع تي عوام لاءِ کوليو ويو. هن پتڪڙيءَ ترڪيءَ ۾ ۱۰۵ عمارتي ماڊل هئا جن مان ۴۵ ته استنبول جا هئا، باقي ۴۵ استنبول کان علاوه ترڪيءَ جي ٻين حصن جا ۽ باقي ۱۵ پسگردائيءَ جي ملڪن جا باغ جي ايراضي ۵۶ هيڪٽر هئي. هتي هڪ ڪتاب پڻ مفت مليو جنهن جو نالو هو سڀ دور ۽ ماڳ هڪ ئي وقت هڪ هنڌ، جيڪو استنبول ميٽرو پوليٽن ميونسپالٽي طرفان ڇپايل هيو. ان ۾ استنبول جي ميئر قادر ٽوپبس جو پيَغام منياترڪ، ترڪيءَ جو شوڪيس هيو. هيءُ هڪ قسم جو تعليمي باغ هيو، جتان شاگرد راند روند ۾ عاليشان عمارتن بابت علم حاصل ڪري سگهن ٿا. مون باغ کي پيار مان الوداع ڪيو ڇو ته Cable Car تي چڙهي گهڻيءَ اوچائيءَ تان استنبول ڏسڻو آهي.