ڦاهي
مان معمول جيان اسپتال ۾ مريضن کي ڏسڻ ۾ مصروف هئس ته سپاهي هڪ نيئن مريض کي وٺي آيا. ٻين مريضن کان واندو ٿي نئين مريض وٽ پهتس. نوجوان شخص، صفا سنهڙو، ڪمزور بدن سڄو پيلو ٿي ويو هو. مون کي هن جيل جي اسپتال ۾ پنج سال گذريا آهن. ڪافي قيدين کي سُڃاڻان پر هي نوجوان مون اڄ ڏٺو . مون مريض کي تپاسڻ شروع ڪيو ته هو مون ۾ نهارڻ لڳو. ڪجهه دير کانپوءِ ڌيرج سان چيائين:
“عابد !”
آئون مريض واتان پنهنجو نالو ٻُڌي حيرت ۾ پئجي ويس ته مريض ڳالهائڻ لڳو:
“ڇا عابد تون مون کي نه ٿو سُڃاڻين؟”
مون نهڪار ۾ ڪنڌ ڌوڻيو. ته هن مايوس ٿيندي چيو
“ڇا تون چاچي ولي محمد جو پُٽ ناهين؟ اوهين اسان جي گهر جي ڀرسان اعجاز هائوس ۾ ڪو نه رهندا هئا؟ پاڻ ته گڏجي راندون رهيون.”
مون هن کي سُڃاڻي ورتو ۽ چيم: “خالد ....!!!”
هن جو اکيون خوشي مان ٽمٽار ٿي ويون.
“ها آئون اهو ئي تنهنجو دوست خالد آهيان.” ۽ پوءِ مان ماضي جي پيچرن تي هلڻ لڳس. هي اهو ئي خالد هو، جيڪو مختيارڪار جو دادلو ۽ اڪيلو پُٽ هو. سموري اسڪول تي هن جو رعب حاوي رهندو هو. ٻيو هوشيار هئڻ ڪري استاد به کيس گهڻو ڀائيندا هئا. اسڪول جي شاگردن مان مجال جو ڪُڇي. مون کي ياد ٿو اچي جڏهن آئون اسڪول نئون نئون داخل ٿيو هئس ته سڀني ڇوڪرن منهنجي ڪپڙن، جوتن ويندي منهنجي اٻوجهائپ تان ٺٺوليون ڪيون هيون ته خالد انهن سڀني ڇوڪرن کي منهنجي ڪري ڏاڍي مار ڪڍي هئي ۽ پوءِ آهستي آهستي اسان ٻنهي جي پاڻ ۾ پڪي دوستي ٿي وئي ، هر وقت ٻئي گڏ گڏ هوندا هئاسين پر اچانڪ خلد جي پيءُ جي ڪنهن ٻي تعلقي ۾ بدلي ٿي وئي ۽ خالد مون کان گهڻو دور ٿي ويو. ڪجهه عرصي تائين خالد ۽ منهنجي وچ ۾ خطن جو سلسلو هليو پر پوءِ اهو سلسلو جاري رهي نه سگهيو. ۽ آئون خالد جي باري ۾ ڪجهه به ڄاڻي نه سگهيس. ائين آئون به اچي ڊاڪٽر ٿيس ۽ مون اهو ئي سمجهيو هو ته خالد به پڻس وانگي ڪنهن سڻڀي عهدي تي فائز ٿي ويو هوندو. پر هي وقت منهنجو ڇا ڏيکاري ڇڏيو....!!!؟ خالد اهڙي حال ۾ ڪيئن ۽ ڇو پهتو ؟ مونکي دلي طرح ڏک رسيو پر پوءِ دل جهلي خالد کان پڇيم.
“ادا هي سڀ ڪجهه ڇا هي؟” تون ڪيئن هتي پهتين؟”
هن روئندي چيو: “بس ادل ! ڪهڙا سور سليان .....!!؟”
مٿان بيٺل سپاهي چيو: “ڊاڪٽر صاحب هي خوني اٿو، خوني !”
آئون عجب ۾ پئجي ويس ته خالد ۽ خوني !؟ مڃڻ جهڙي ڳالهه نه هئي. خالد لڙڪ اگهندي چيو:
“ها عابد ! مان واقعي خوني آهيان، پر عادتي مجرم ڪو نه آهيان، مون اهو سڀ ڪجهه مجبوري ۾ ڪيو آهي.”
“اهو وري ڪئين؟” مون پڇيو ته ٻڌائڻ لڳو:
“ادا جڏهن بابا جي بدلي ٿي وئي ته اسان هڪ ٻي شهر ۾ اچي رهياسين. توسان ڪجهه عرصو خط ڪتابت هلي پر پوءِ بابا جي سموري جائيداد چاچا پنهنجي قبضي ۾ ڪري ڇڏي. آئون ۽ منهنجي ماءُ چاچا وٽ رهڻ لڳاسين. اسان سان چاچا جو ورتاءُ بلڪل دشمنن جهڙو هو. امان به صدمن ۾ گذاري وئي. آئون ويتر اڪيلو ٿي ويس منهنجو ڪو سهارو نه رهيو. چاچا جي گهر ۾ مونکي ماني ٽڪر مليوٿي باقي ڪجهه به نه . ۽ مون کان گهر جو هر ڪم نوڪر جيان ورتو ٿي ويو. منهنجون پڙهايون، منهنجون دوستيون سڀ ختم ٿي ويون. چاچي ته معمولي معمولي ڳالهين تان ڏاڍي مار ڪڍندي هئي. انهي ظلمن ۾ وڌي جوان ٿيس ۽ دل ۾ بدلي وٺڻ جي آس ڪر کڻڻ لڳي. ۽ آئون اندران ئي اندران ڳرڻ لڳس. هڪ دفعو سخت بيمار ٿي پيس. هنن منهنجو علاج به نٿي ڪرايو پر مورڳو انهي حالت ۾ مون کان گهر جو ڪم ٿي ورتائون. پنهنجي اهڙي حالت ڏسي سوچيم جيڪر آئون مري ويندس ته منهنجو بدلو ڪو به نه وٺندو ۽ موت به مون کي سُڪون سان نه ايندو. سو چاچي جي بندوق کينم ۽ چاچي ۽ چاچيءَ ٻنهي کي سندن ڪيتي جي سزا ڏيئي پاڻ کي پوليس حوالي ڪري ڇڏيم. ڪجهه عرصي ۾ ڪيس هليو ۽ مون ڪورٽ ۾ به قبوليو ته خون مون ئي ڪيا آهن. ته جج صاحب ڦاهي جي سزا ڏني. ۽ قسمت اچي توسان ملايو. اڄ ته اهڙي خوشي اٿم سمجهان ٿو ته سڄي زندگي خوشين ۾ گذاري اٿم ۽ ڏُک ڏٺا ئي ڪو نه اٿم.”
هن جي رت جون ٽيسٽون ڪرائي، ليبارٽري موڪليم. جڏهن رت جي رپورٽ ڏٺم ته دل دهلجي وئي خالد کي بلڊ ڪينسر هو. مون کي سندس بچڻ جو ڪو آسرو نه هو پوءِ علاج جاري رکي ٻه ڏينهن ڪو نه گذريا ته خالد گذاري ويو. مون کي دوست جي وڇڙڻ جو صدمو رسيو پر پوءِ سوچيم جي بيماري مان خالد بچي به پوي ها ته ڦاهي سندس انتظار ۾ هئي.