هالا جو ڊاڪٽر گلاب ۽ سکر جي ڊاڪٽر شفيعت جماڻي
واپسي جي سفر تي اسان ڊاڪٽر گلاب ۽ ان جي فئملي جي ئي ڳالهه ڪندا آياسين. هيءَ اها فيملي آهي، جنهن سان منهنجو به واسطو چئي سگهجي ٿو ته عرفان جماڻيءَ جو به. سنڌ جو ته شايد ئي ڪو ڊاڪٽر هجي جو هنن کي نه سڃاڻندو هجي.
مرحوم ڊاڪٽر گلاب (ڄم جي تاريخ 1938ع) اسان جي ڳوٺ هالا بلڪه اسان جي پاڙي ۾ رهندو هو. مون کان ست سال کن وڏو هو جو آئون جڏهن پرائمري اسڪول مان چار درجا پڙهي مخدوم غلام حيدر هاءِ اسڪول ۾ پهرين درجي ۾ داخل ٿيس ته ڊاڪٽر گلاب وارن جو گروپ مئٽرڪ پاس ڪري فرسٽ ايئر ۾ داخلا وٺي رهيو هو. انهن ڏينهن ۾ ڪلاس سسٽم اڃا شروع نه ٿيو هو. پرائمري اسڪول جا چار درجا پڙهي پوءِ انگريزي اسڪول ۾ داخلا وٺبي هئي، جتي پهرين درجي Standard کان ستين درجي تائين پڙهبو هو. ستون درجو مئٽرڪ هوندو هو. ڊاڪٽر گلاب جي وڏي ڀيڻ جو پٽ شفي محمد منهنجو ڪلاس ميٽ هو.
اڄ آئون انهن ڏينهن جي تعليم کي اڄ جي اسڪولن سان ڀيٽ ٿو ڪريان ته هالا جهڙي ننڍڙي ڳوٺ جي هاءِ اسڪول ۾ جيتوڻيڪ ان وقت ڪي ماڊرن Audio visual Aids نه هئا، ماستر صاحب کي فقط ڪاري بورڊ ۽ اڇي چاڪ ذريعي شاگردن کي پڙهائڻو پيو ٿي پر هڪ طرف استادن پنهنجو فرض سچائي سان نڀايو ٿي ته ٻئي طرف سلڇڻا شاگرد هئا. ڊاڪٽر گلاب (اصل نالو محمد ميمڻ ولد اسحاق ميمڻ پر گهر، گهٽي توڙي اسڪول ۾ گلاب سڏبو هو) ۽ سندس ڪلاس ميٽ، اڳتي هلي قابل پروفيسر، پرنسپال، ڊاڪٽر، بئنڪر ۽ انجنيئر ٿيا، جن مان هنوقت به مون کي ڪيترن جا نالا ياد آهن:
مسعود ارباب (چيف انجنيئر)، منور ارباب (UBL جو پريزيڊنٽ)، الهه ڏنو شيخ (تعليم کاتو)، رسول بخش ابڙو (ڊپٽي ڪمشنر)، ڊاڪٽر حسن ميمڻ (گولڊ ميڊلسٽ ۽ LMC جو پرنسپال، سندس زال ڊاڪٽر عذرا ميمڻ به PMC جي پرنسپال ٿي)، پروفيسر الهه بچايو پاٽولي، پروفيسر عبدالقدوس علوي (وائيس چانسلر NED)، ڊاڪٽر عبدالرحمان (وائيس چانسلر مهراڻ يونيورسٽي)، آخوند شفي محمد مجاور، شوڪت ابڙو، محمد يو، احمد جپاني، نورمحمد گاجڻي ميمڻ، ولي محمد شيخ، ولي محمد آخوند، يعقوب ميمڻ........ ڪهڙن جا نالا کڻي ڪهڙن جا کڻجن جن نه فقط پاڻ تعليم حاصل ڪئي پر ڳوٺ ۾ رهي پنهنجي اولاد کي به تعليم ڏياري، جن نه فقط سول سروس ۾ پر فوج ۾ به نالو پيدا ڪيو. گذريل صديءَ جو مسلمان سنڌي گهر ڇڏڻ ۽ خاص ڪري فوج ۾ ڀرتي ٿيڻ کان سست رهيو آهي يا کيس بڻايو ويو آهي پر اسان جي ننڍڙي ڳوٺ هالا جا فوج ۾ به ڪيترائي ملندا ۽ ڊاڪٽر گلاب جي ڪلاس ميٽن جا ڀائيٽيا ڀاڻيجا (الطاف ارباب، نورمحمد ميمڻ وغيره) برگيڊيئر پوسٽ تائين پهچي ويا آهن.
ڊاڪٽر محمد (گلاب) 1955ع ۾ هالا مان مئٽرڪ، حيدرآباد گورنمينٽ ڪاليج ڦليلي مان 1957ع ۾ انٽر ۽ 1962 ڌاري LMC مان ڊاڪٽري جي ڊگري حاصل ڪئي. 1964ع ڌاري سندس شادي سندس LMC جي ڪلاس ميٽ ڊاڪٽر شفيعت جماڻي سان ٿي.
ڊاڪٽر شفيعت جماڻي جو تعلق سکر جي هڪ پڙهيل ڳڙهيل فيملي سان آهي. سندس والد صاحب مير محمد جماڻي سنڌ حڪومت ۾ انجنيئر هو. ڊاڪٽر شفيعت سندس ننڍي ۽ پنجن پٽن (رستم، شبير، ضمير، منير ۽ نظير) بعد اڪيلي ڌيءَ هئي. منهنجي هالا ڳوٺ جي ڪري نه فقط ڊاڪٽر گلاب وارن سان ڄاڻ سڃاڻ رهي آهي پر ڊاڪٽر شفيعت جي فيمليءَ سان پڻ 1960ع کان ويجهڙائي رهي آهي، جو ڊاڪٽر صاحبه جو هڪ ڪزن شوڪت جماڻي منهنجو ڪلاس ميٽ هو ۽ سندن والد صاحب جا منهنجي والد سان دوستاڻا تعلق هئا ۽ شوڪت جماڻيءَ جي ڪري ڊاڪٽر صاحبه جي ٻن ڀائرن شبير جماڻي ۽ منير جماڻيءَ سان پڻ دوستي رهي. ڊاڪٽر صاحبه جي مڱڻي وقت به اتفاق سان آئون خيرپور ۾ شوڪت جماڻيءَ وٽ رهيل هوس ۽ شاديءَ وقت هالا ۾ هوس. ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته هيءَ شادي هالا جي گولڊن event هئي.
شادي بعد ڊاڪٽر محمد (گلاب) ۽ ڊاڪٽر شفيعت مختلف شهرن ۾ نوڪري ڪندا رهيا. خيرپور، لاڙڪاڻو، سکر، ٺري ميرواهه، ڪنڊيارو، پنوعاقل وغيره. کين چار ٻار ٿيا وڏو فاروق ان بعد فواد، فيصل ۽ آخري فراز. فاروق ۽ فراز لاس اينجلس ۾ رهن ٿا، جتي سندن ڪمپيوٽر ۽ سافٽ ويئر جو بزنيس آهي. فيصل ڪراچي ۾ پنهنجي مامي نظير ۽ مامي سلميٰ سان گڏ رهي ٿو، جيڪا سندس والد ڊاڪٽر گلاب جي ڀيڻ هجڻ ڪري پڦي به ٿئي.
زندگيءَ جا آخري ڏينهن فيصل جا والدين ۽ ڀاءُ فواد پڻ لاس اينجلس ۾ هئا. 9 آڪٽوبر 1996ع تي ڊاڪٽر شفيعت ڪئنسر جي بيماري ۾ وفات ڪئي. دفن لاءِ سندس لاش کي ڪراچي آندو ويو. آئون انهن ڏينهن ۾ پاڪستان هوس. پنهنجي ڪلاس ميٽ شوڪت جماڻي سان گڏ عذر خواهي لاءِ اسين ڊاڪٽر گلاب جي گهر آياسين. سندس شاديءَ بعد ساڻس منهنجي هيءَ پهرين ملاقات هئي. ڊاڪٽر صاحب کي پنهنجي ساٿيءَ جي وڇوڙي اهڙو صدمو رسايو جو دل جو مرض وٺي ويٺو. هو سٺ واري ڏهي جي شروع وارن سالن ۾ هوته 21 آڪٽوبر 2000ع تي سندس دل جي اوچتي بيهڻ Heart Attack ڪري هيءَ فاني دنيا ڇڏي پنهنجي خالق حقيقيءَ سان وڃي مليو.
ڊاڪٽر صاحب زندگيءَ جا آخري ڏينهن ڪراچيءَ جي هڪ اسپتال ۾ علاج هيٺ هو. سندن وفات جي ڏکوئيندڙ خبر مون کي فون ذريعي اقبال ترڪ ٻڌائي، جنهن جو گهر ڊاڪٽر صاحب جي گهر سامهون آهي. آئون انهن ڏينهن ۾ پنهنجن جهازي دوستن وٽ ملائيشيا آيو هوس. انهن ڏينهن ۾ ڏور اوڀر جي لڳندڙ قهريلي طوفاني Typhoon xangasane ڏور اوڀر ۽ ڏکڻ چيني سمنڊ ۾ راڱا ڪري رکيا هئا. سخت تيز هوائون ۽ سامونڊي وڏيون ويرون فلپين جي ڪناري وارن ڳوٺن کي تباهه ڪري رهيون هيون. طوفان جي اک جيتوڻيڪ ملائيشيا (ڪوالالمپور) کان پري هئي پر تڏهن به ان جي اثر ڪري ملائيشيا ۾ ڏينهن رات بارش هلي رهي هئي ۽ جتي ملائيشيا جو عوام وسڪاري جو مزو وٺي رهيو هو اتي منهنجا جهازي دوست جن جا جهاز طوفان واري سامونڊي علائقي ۾ تڳي رهيا هئا، سخت پريشان هئا ۽ اها اهڙي ئي هڪ آڪٽوبر جي 31 تاريخ هئي، جڏهن ان ٽائفون (طوفان) جو ڀرپور اثر راڪاس وانگر سامونڊي دنيا جي ماڻهن ۽ انهن جي بتيلن کي ڳڙڪائي رهيو هو. مون اهو سوچيو به ڪونه ٿي ته ان جو ٻک جهاز ۽ سمنڊ جي دنيا سان واسطو رکندڙ ته ٿيندا پر اهو اسان جي ڊاڪٽر گلاب جي ڏکويل ڪٽنب کي وڌيڪ جهوري ويندو. پيءُ جي ڪفن دفن جون رسمون پوريون ڪرڻ لاءِ لاس اينجلس کان ڪراچي آيل سندس پٽ افواد واپس آمريڪا ويندي تائيپي (تائيوان) هوائي حادثي جو شڪار ٿي ويندو. ڪنهن ٿي سوچيو ته سنگارپور ايئر لائينس SIA جي بدنصيب فلائيٽ SQ006 جي مسافرن مان هڪ اسان جي ڳوٺائي ڊاڪٽر گلاب جو فرزند افواد ميمڻ به هوندو، جنهن جي انتظار ۾ سندس زال ۽ ٻه ٻار ۽ ڀائر فاروق ۽ فراز لاس اينجلس ايئر پورٽ تي راهون نهاري رهيا هوندا.