ڪالم / مضمون

ڪرونا وائرس ۽ سياسي معيشت

هن ڪتاب جا مکيہ موضوع، سياسي معاشيات، ڪرونا جي وبا جا سماجي نظامن خاص ڪري سرمائيداري نظامن تي ۽ سماج جي مختلف شعبن خاص طرح صحت، تعليم ۽ سياسي سرشتن تي پوندڙ اثرن جو تجزيو ڪيل آھي۔ ھن ڪتاب ۾ شامل مضمون ٽن حصن ۾ ورھايل آھن. پھرين ۽ ٻئي حصي ۾ 2020/2019 دور جي سياسي ۽ معاشي مسئلن متعلق مضمون آھن. ٽئين حصي ۾ خاص ڪري ڪورونا جي صورتحال ۽ ان مان جنم وٺندڙ صحت، معاشيت سماجي ۽ سياسي مئسلن تي مشتمل مضمون آھن. اھي مضمون مختلف وقتن تي مختلف اخبارن ۽ ڪانفرنسن ۾ پڙھيل ۽ اخبارن ۾ ٿوري فرقن سان ڇپيل آھن. ٻئي ۽ ٽئين حصي ۾ مضمون اندازن 20 کان 22 سال پراڻا آھن. اھي  مضمون ان وقت جي معاشي سياسي ۽ سماجي مسئلن کي نظر ۾ رکندي لکيا ويا ھئا.

Title Cover of book ڪرونا وائرس  ۽  سياسي معيشت

اداري پاران

پروگريسو ٿنڪرس فورم سنڌ، طرفان هي ڪتاب “ڪرونا وائرس ۽ سياسي معيشت” اسان جي اداري جو چوٿون ڪتاب آھي. هن کان اڳ آيل ڪتابن جا موضوع “عورتن جي آزاديءَ بابت، سنڌ ۾ هاري سوال ۽ 21 صديءَ ۾ سنڌ جي نون بدلجندڙ حالتن ۾ معاشي، جمهوري ۽ قومي سوال ڪهڙا هوندا؟ آهن.
هن ڪتاب جا مکيه موضوع، سياسي معاشيات، ڪرونا جي وبا جا سماجي نظامن خاص ڪري سرمائيداري نظامن تي ۽ سماج جي مختلف شعبن خاص طرح صحت، تعليم ۽ سياسي سرشتن تي پوندڙ اثرن جو تجزيو ڪيل آھي۔ ڪتاب جي منڍ ۾ ليکڪ جا لکيل ٻه اکر ۽ مانواري ڏاهي ڊاڪٽر سڪندڙ مغل جو خوبصورت ۽ تفصيلي مهاڳ به شامل آھي. ليکڪ جي هن اهم لکڻين تي ڊاڪٽر اختيار گهمري ۽ سرگرم صحافي ذوالفقار راجپر ۽ مون پڻ تفصيلي راءِ ڏني ۽ مضمونن کي نئين سر جائزي مان گذاريو. ليکڪ اسان جي راين کي مان ڏيئي لکتن کي وڌيڪ ڄاڻ وارو بڻايو۔
سنڌ ۾ سياسي معاشيات، بين الاقوامي معاشيات ۽ 21 صدي جي نئين حالتن ۾ سنڌ ۽ پوري ملڪ جي معاشي يا سياسي صورتحال تي وسيع، گهري ۽ تنقيدي نظر نه ٿي وڌي وڃي ۽ نه ئي انگن اکرن سان لکڻ جو ڪو گهڻو رواج آھي. 21 صدي به انسانن جي ڦرلٽ. طبقاتي جبر، قومي محڪومي، سامراجي تسلط کان خالي ناهي۔ سماج جنهن ۾ پورهيو ڪندڙ مزدور، هاري، عورتون، اقليتون، آديسي ماڻھو ۽ ٻين سماجي پرتن سان استحصال جاري آھي۔ اهو به آھي ته ماڻھو ظلم ۽ استحصال کان انڪار ڪري ان جو مقابلو به ڪن ٿا.
پروگريسو ٿنڪرس فورم جي سٿ جا اهي خيال آھن ته سنڌي سماج تي نظر رکندڙ فرد ۽ ساڃاهه وند ماڻهو ۽ تنظيمون اها نظرياتي ڳالهه چٽي طرح سمجهي وٺن ته سنڌ توڙي پوري ملڪ جي عوام ۽ سموري دنيا جي محڪوم، مظلوم عوام ۽ انسان ذات 21 صدي ۾ پنهنجا هدف ڪهڙا ۽ ڪيئن ٿي طئي ڪري. سندن سياسي مزاحمت ۽ عوام جي حقن جا اصول ڪهڙا هجن تن کي نئين سر سمجهي. علمي طرح هن دور ۾ ايندڙ نظرياتي، علمي، سياسي جدوجهد ۽ سماجي انقلاب جي اصل سوالن کي لازمي سمجهڻو آھي. نون علمن ۽ نون حڪمت عملين جي روشني ۾ سياسي، سماجي، معاشي، جهموري دڳ ۽ رستا به طئي ڪرڻا آھن.
اميد آھي ته هي علمي ۽ نظرياتي پورهيو سنڌ جي سياسي ۽ نظرياتي سوال ۽ ملڪ جي معاشي حالتن ۽ ڪرونا توڙي ٻين اهم موضوعن کي وڌيڪ سمجهڻ ۽ نظرياتي رستا کولڻ ۾ مدد ڪندو ۔

ڊاڪٽر ذوالفقار علي راهوجو
پروگريسو ٿنڪرس فورم سنڌ
20 ڊسمبر 2020ع