چونڊن ۾سوڀارو ٿيل جو بائيڊن آمريڪا کي صحيح دڳ تي وٺي ايندو؟
ھاڻوڪين چونڊن، ان وسيع جهموري فراڊ جو نقاب لاھي، آمريڪا جي اصل سامراجي ۽ اسرائيلي فسطائي اتحاد کي وائکو ڪري ڇڏيو آھي. وليم بلم چواڻي ته: آمريڪا دنيا جي گهٽ ۾ گهٽ 50 ملڪن جي جهموري طور چونڊيل حڪومت کي ڪيرايو آھي. اٽڪل 30 ملڪن تي بمباري ڪئي آھي. گهٽ ۾ گهٽ 50 ملڪن جي اڳواڻن تي ڪمال جا حملا ڪرايا آھن. دنيا جي اٽڪل 20 ملڪن ۾ آزادي جي تحريڪن کي ڪچليو آھي ۽ اٽڪل 30 ملڪن جي جهموري حڪمرانيءَ ۾ مداخلت ڪئي آھي. آمريڪا دنيا جي ڀيٽ ۾ صدي جو سڀ کان وڌيڪ ٽارچر جي عمل جو استعمال ڪيو آھي پر ان جي تربيت ۽ ساز ۽ سامان دنيا جي ٻين ملڪن کي به مھيا ڪندو رھيو آھي. ھاڻي خبر پوي ٿي ته ڪئين 11/9 جي واقعي، عراق ۽ لبيا خلاف جارحيت، شام ۾ اڳرائي ڪئين ڪئي ويئي ھئي.
آمريڪا ڇا ھاڻوڪين چونڊن کانپوءِ پنھنجي تاريخي جارحيت واري ڪردار تان ھٿ کڻي ويندو؟ ڇا اتي ئي بس ڪندو؟ دنيا ۾ جيڪو به ملڪ عزت ۽ وقار سان اٿي بيھندو يا آمريڪي سامراجي قوت سان مھاڏو اٽڪائيندو، اھو آمريڪا جي ڪروڌ ۽ ڪاوڙ جو شڪار نه ٿيندو؟
ملڪ ۾ ميڊيا جو رويو ھڪ طرفو، غير مهذب ۽ گهڻي ڀاڱي مغروريت وارو آھي، گهڻا ملڪ ان جي ھڪ طرفي روايتي سوچ جو شڪار نٿا ٿين. گهڻا ميڊيائي ھائوس اتان جي مشين طبقين جا ونگاري، قدامت پسند، خيالن جا پرچاري آھن. عام رواجي حالتن ۾ ايران، چين، ڪوريا ڪيوبا ۽ ٻين ملڪلن تي سندن ڪاوڙ ڍري ئي نٿي ٿئي.
ملڪ جو نئين چونڊيل صدر جوبائيڊن جو چوڻ آھي ته نسلي ۽ معاشي طور ورھايل آمريڪا جي نسلي ڦٽن ۽ زخمن تي مرھم رکڻ جي ڪوشش ڪندو. ملڪ ۾ ٻڌيءَ کي قائم ڪندو، قانون جي حڪمرانيءَ کي يقيني بڻائيندو. اھڙي سياسي ورجاءَ جي سڄي دنيا کي خبر آھي ته آمريڪا ۾ ھاڻوڪيون اليڪشنون ڪيئن ٿيون آھن. ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ کي به خبر آھي ته اليڪشنيون ڪيئن ٿيون. ٽرمپ کي ست ڪروڙ ووٽ ان “نسلي نظام” ڪيئن ڏياريا آھن ۽ اھو نسلي ۽ معاشي امتيازي تفريق ڪيئن وڌي آھي. ڊيموڪريٽڪ پارٽي وارا، امن ٻڌي ۽ زخم ڀرڻ جون کوکليون ڳالهيون ڪيئن ڪن ٿا. جو بائيڊن پنهنجي اڳوڻن کان مختلف نه هوندو. اهي وري ساڳيا ماڻھو دنيا تي ٻيون جنگيون مڙھيندا.
سرمائيدارئي جهموريت دولت مند طبقن جي مفادن لاءِ ڪم ڪندي آھي. اھا تاريخي طور لبرل سرمائيدارئي معيشت جي لاٿ ۾ ھِڪُ سڙيل لاش بلڪ ڍونڍ ٿي چڪي آھي. سندس مسخ ٿيل شڪل ۾ عام ورجاءِ ساڳيو آھي ته امير اھڙي جهموريت به کٽي ويندا ۽ اڪثر غريب ھارائي ويندا.
وائيٽ ھائوس ۾ ڪير ويندو، ڪير نه ويندو، قطئه نظر، آمريڪي رياست ھڪ ناڪام رياست طرف وڌنڌي نظر اچي رھي آھي.
آمريڪي خواب ۽ تصورات ته آمريڪا کي ھڪ دفعو وري ‘عظيم ھئڻ’ ٺاھڻ آھي. ھينئر، خواب ڀوائتي شڪل اختيار ڪري چڪناچور ٿي چڪا آھن. آمريڪي سرمائيدار طبقي، غلامن جي واپارين، جيڪو اليڪشن نظام ٺاھيو آھي، ڪورٽن، ميڊيائي گهرن، لابي ڪمپين، جيڪا اڻ کٽ دولت گڏ ڪئي آھي، جيڪي ٽرلين ڊالرن جون جنگيون ۽ اڳرائيون ڪيون آھن، انھن آمريڪا کي ھڪ فرعوني رياست ٺاھي ڇڏيو آھي، سرمائيدار ڪارپوريشن جن جي مينيجرن کي لکن ڊالرن جا پيڪيج ڏئي، شھرن کي تباہ ڪيو، ماليائي بحرانن آندا، ملڪ آندر بيروزگاري پيدا ڪئي آھي ۽ آمدتين ۾ مستقل تقريق پيدا ڪئي آھي. ان جا پنهنجا نتيجا هوندا. مٿيان طبقا ان ڳالھ جا انڪاري آھن. پر اھا حقيقت آھي ته حقيقي سياسي طاقت، صنعتي ۽ ملٽري مالياتي ڪارپوريشنن جي ھٿ وس ۾ آھي. توڻي جو آئين ۾ شخصي آزادين جي ضمانت ڏنل آھي ۽ عدالتون آزاد آھن. اھي سڀ ڳالھيون مٿين طبقن طرفان محض سياسي نعرن کانسواءِ ڪجھه نه آھن.
وبائن، معاشي، سماجي ۽ بيروزگاريءَ ملڪ جي مٿين طاقتور 20 سيڪڙو ڪارپوريشنن جي طاقت تي ڪو به بند ٻڌي نه سگھي آھي. ان انڌي طاقت جو آخري نتيجو سماجي اڻ تڻ جي صورت ۾ نڪرڻو آھي. ان کان بالاتر ته وائيٽ ھائوس ۾ ڪير ويھندو. سماجي ڪنٽرول جيل، پوليس، قانون جو نظام، ڪاري نسل جي ماڻھن سان امتيازي سلوڪ، پناھگير مسلمان سان ڪو ورتاءُ چڱو نه رھندو. اڇي نسل جي فسطاعيت آمريڪي قوم جي رڳن ۾ سرائيت ڪري چڪي آھي. تمام ٿوري اقليت، آمريڪي ڪارپوريشنن جي طاقت کي چيلينج ڪرڻ لڳي آھي، ظاھر آھي اھڙي اقليت کي خاموش ڪرايو ويندو. آمريڪا جي اھڙي اڌ آباديءَ ڊونلڊ ٽرمپ جي نسل پرست، اڻ ڄاڻائيءَ ۽ غير ذميواريءَ، اڳواڻيءَ کي ووٽ ڪيو آھي، اھا ھڪ تاريخي حقيقت آھي. آمريڪي سامراجي جمھوريت ساڄي ڌر جي ھڪ فاشي نظرئي ۾ ويڙھيل آھي، آمريڪي ننگي طاقت جو عروج جلد غير متعلق ٿيندو وڃي ٿو.
ملٽرائي پوليس آمريڪا ۾ غريب علائقن ۾ تشدد جو ڪو خاتمو آڻيندي؟ دنيا مٿان مڙھجندڙ اڻ کٽ جنگيون ختم ٿينديون؟ جنگي جنون ۾ ڪمي ايندي؟ آمريڪا جي جيلن ۾ قيد آبادي آمريڪا جي عظمت ئي داغ رھندي. صنعتي ۽ خدمتن جون نوڪريون ملڪ کان ٻاھرئي رھنديون، غريب وڌيڪ غريب رھندا، امير ۽ غريب وچ ۾ آمدنيت جي وڇوٽي اڃان وڌندي، آمريڪا جلد منافع لاءِ صحت جو نظام غريب آمريڪن جي کيسي مان لکين ڊالر ڦريندو. آمريڪي جي نفرت ۽ تعصب عام ٻوليءَ ۽ مواصلات ۽ ميڊيا جو حصو رھندو، مسلمان، پناھگير ۽ مزاحمتي طبقائي حملا ۽ بدناميون بند يا ختم نه ٿينديون. آمريڪي مردپڻو عورتن خلاف نفرت کي ڪو نه گهٽائيندو. آمريڪا جي عورتن خلاف زھر ۽ خاص ڪري ھم جنس، کدڙن ۽ ٻين ڪمزور جنسن ۽ اتان جي دانٿورن خلاف استعمال نه ٿيندو.
ميڊيا ڪوڙي ننگي، دوکيبازي، پروپينگنڊا سچ ۽ حقيقت ۽ سچ خلاف زھر اڳائيندي رھندي. آمريڪا جي اصل حقيقت ايندڙ مھينن ۾ جنھن ۾ اندازن وبا جي ڪري 3 لک آمريڪي ماڻھو ن ڊسمبر ۾ يا 4 لک ماڻھو جنوريءَ تائين موت جو شڪار ٿيڻا آھن. اهي حالتون آمريڪا کي ھڪ مايوس ۽ ندامت جي آڙھه ۾ اڇلينديون. ھزارين خاندان ۽ عوام محرومين جو شڪار ٿيندي، گهرن کان بيدخل ڪري لاتعلق ڪيا ويندا، سماجي تباھي ان جي نتيجي پيدا ٿيندڙ حالتون ملڪ جي ادارن تان کڄندڙ ايمان ۽ حڪمرانيءَ جي نظرين تي سوال ڪرڻ لڳندو.
مٿين تباھين ۽ اڳرائين جا توڻي جو ظاھر حل يا جواب نه آھن. جو بائيڊن يا ڊيموڪريٽڪ پارٽي دولت جي انبارن، معاشي لاٿ جو انڪار ڪندي پنھنجي چمچن ۽ ادارن ۽ سمورن سياسي ۽ معاشي بحرانن جو انڪار ڪندي ڪيترائي دشمن پيدا ڪري چڪي آھي، عوام کي ٻڌي ۽ اتحاد جو ستيون پياري چڪي آھي. مسئلو اھو به نه آھي ته جرمنيءَ ۾ ماڻھن ڪو فاشي حڪمرانن جي ڪوڙن واعدن تي اعتبار ڪيو ۽ فاشي حڪمرانن کي اقتدار ۾ آندو ھو. پر ان وقت جي ھڪ طرفي ڪوڙي، عوام دشمن ميڊيائي جنگ، ريديو، پروپيگنڊا، چرچ ۽ ھڪ طرفي حڪومتون جيڪي فاشي ڪوڙ، دوکي، نسل پرستي، معاشي غير ھمواريت ۽ تي پردو ڏيئي ۽ ايندڙ خطرن کي مسلسل لڪائيندي رھي ھئي.
ڪنھن لکيو ھو ته جيڪڏھن ڪوئي ان وقت نازين جي ڪوڙن واعدن ۽ بيوقوفين ٺڳن کي عقلي بنيادن کي پرکي ھا ته نازين جي پروپيگينڊہ جو شڪار نه ٿئي ھان. عوام عقل جي بنياد تي قائم دليلن کان، سوچڻ ۽ سمجھڻ جي صلاحيتن کان مھروم ۽ خائف ٿي چڪو ھو.
آمريڪا ۾ غريب اڇي نسل جو نه پر ڪاري نسل ۽ مھاجر ۽ غيرقانوني داخل ٿيل عوام آھي. جيڪي ڪرسچن ۽ قومپرستيءَ جو شڪار نه آھي، لکين ماڻھن جي حالتن ۽ معاشي اڻبرابرين جا ذميوار ۽ ان جي بي يارو مددگاريءَ جا ذميوار به ٻيئي سياسي پارٽيون ۽ ڪارپورٽ دولتيا آھن. آمريڪا جيڪڏھن ان طبقاتي تفريق ۽ ڇڪتاڻ کي ايڊريس نه ڪيو ته سماجي تعلق تي وڏو اثر پوندو، ۽ ڪرپٽ سرمائيداري نظام کي جيڪڏھن روڪيو نه ويو ته مست ھاٿيءَ وانگر ھر شيءِ کي لتاڙي تھس نھس ڪري ڇڏيندو.
انساني تباھي تاريخ ۾ ڪي نوان لقاءَ نه آھن. اسان اهو سمجهون ٿا ته يوناني، رومي، عثمانيا، برطانوي سلطنتون ڪيئن زوال پذير ٿيون آهن. سلطنت عثمانيه، آسٽريا ھنگري سلطنتن کي ٽوڙ ٿيندي فرانس ۽ برطانيہ جي بادشاھت ۽ يوگوسلاويڪيه تائين ٿينديون رھيون آھن.
سماجي اڻ برابري جيڪا رياستن ۽ تھذيبن کي ھڪ ٿيندڙڪرپٽ اقليت جڏھن ڪنٽرول ڪرڻ لڳندي آھي ته ھڪ وڏي اڪثريت کي پنھنجي پيرن ۾ لتاڙڻ ۽ تباھه ڪرڻ جي ڪوشش ڪندي آھي.
ھائپر قوپرستي تباھه تھذيب کي وبائڻ وانگر وڪوڙي پنھنجي عظمت کي ھميشه پوڄيندي رھندي آھي. اھا بدلي لاءِ ڇتي ھوندي آھي. ان جي ٻولي ڪاوڙ ۽ ڪروڌ واري ھوندي آھي. تاريخي ڏندڪٿائون گھڙيندي آھي، نسل ۽ لسانيت جو ھٿيار بڻائي، پنھنجي آفاقيت ۽ عظمت جا گيت ڳائي پنھنجي مخالفت کي نشانو بڻائيندي آھي، ان ۾ مخالف پنھنجي سڃاڻپ عظمت ۽ خوداري پرچائي پنھنجي عظمت جا گيت ڳائي پاڻ کي دنيا جي عظيم قوم ثابت ڪرڻ لاءِ آتي ھوندي آھي. عوام ان قسم جي خطرناڪ بيوقوفيءَ جو شڪارٿي ويندو آھي ۽ بنھ خود تنقيد کان آجو ٿي ويندو آھي آمريڪي اليڪشنون اھڙي چريائپ جو منظر آھن. اھا چريائپ جنوريءَ ۾ ختم ٿيڻي نه آھي.
امريڪي سامراجيت جو معاشي، سماجي ۽ سياسي اڻ نظام ظاھر ٿي پيو آھي. وبائن کي ڪنٽرول ڪرڻ ۾ ناڪامي، جنھن جي نتيجي ۾ ھڪ ڪروڙ ماڻھن جو متاثر ٿيڻ، معاشي بحرانن کي ڪنٽرول ڪرڻ ۾ ناڪامي، آمريڪي سرمائيداري ۽ ان جي ڪرپٽ ۽ خساري واري سرمائيداري نظام جي ڪلي کولي وائکي ڪري ڇڏي آھي. آمريڪا جو دنيا تي ستن ڏھاڪن کان غالب طاقت جو خاتمو اڻٽر آھي. آمريڪي نظام کي ٻين سماجي نظامن وانگر عام ڀلي لاءِ ڪم ڪرڻ کپندو ھو، نه ڪي ڪارپوريٽ مفادن لاءِ.
ھينئر، اھو آمريڪي عوام تي ڇڏيل آھي ته ھو ڪيئن پنھنجي حڪمران طبقن کان نجات حاصل ڪن ٿا، يا نافرماني جي تحريڪ ھلائي، سامراجي رياست جي تسلط کان پاڻ کي آجو ڪن ٿا. آمريڪي سامراجي رياست دنيا لاءِ زھر بڻجي چڪي آھي. آمريڪي نظام پنھنجي اندر ڪجھ طبقن جي حڪمرانيءَ جونتيجو ٿي چڪي آھي. جيڪو ان مان پنھنجي جان ڇڏائي يا گڏيل تباھيءَ لاءِ تيار ٿئي. آمريڪا کي به لبنان وانگر جن جي نعرن ۾ پنھنجي حڪمرانن طبقن مان ھول سيل نجات حاصل ڪرڻ وارا واڪا ھئا. اڄ به کوڙ سارا ملڪ اهڙين سرمائيدارجهموريتن جي نظام کي سرمائيداري نظام جو پروجيڪٽ ئي سمجهن ٿا جنهن ۾ اونچ نيچ ۽ ڦرلٽ برقرار رهي ٿي. امريڪا جي جهموريت وارو سرشتو به ان ۾ شامل آھي. ٻئي پارٽيون ٿوري گهڻي فرق کان سواءِ هڪجهڙيون آھن. سندن وڏا پروجيڪٽ عوام جي ڪم جا هرگز نه آھن. آمريڪي اليڪٽوريل سسٽم تي وڌيڪ لکڻ جي ضرورت ته جيئن سرمائيدار جهموريت جو چھرو باقي دنيا اڳيان آڻي سگهجي.
ڪاوش اخبار 24 نومبر 2020ع