اصحابي ابي وقاص اڄ به چين ۾ مشهور آهي
حضور صلعم جن جو سال پيدائش 570 آهي ۽ سعد بن ابي وقاص جن حضور صلعم جن کان 25 سال ننڍا هئا ۽ 595ع ۾ مڪي ۾ ڄاوا. پاڻ سترهن سالن جا هئا ته ٽي يا چوٿين نمبر تي اسلام قبول ڪيائون. پاڻ حضور صلعم جن سان گڏ جنگ بدر ۽ جنگ احد ۾ حصو ورتائون. پاڻ بهترين تير ڪماني (Archer) هئا. جنگ بدر ۾ سندس ڀاءُ عمير جي شهيد ٿيڻ جو قصو مشهور آهي، جنهن ننڍي عمر ۾ هن جنگ ۾ حصو وٺن لاءِ ضد ڪيو. نيٺ حضور صلعم جن کين اجازت ڏني. سعد هن جنگ جي ميدان تان مديني اڪيلي موٽيو. عمير انهن چوڏهن مسلمانن مان هڪ هو جيڪي جنگ ۾ شهيد ٿي ويا هئا.
حضور صلعم جن جي الوداعي حج تي حضرت سعد بن ابي وقاص سخت بيمار هجڻ ڪري ان حج ۾ شامل ٿي نه سگهيو. حضرت عمر رضه جي دور خلافت (644ع- 634ع) ۾ هن ايران جي ساساني فوج سان 642ع ۾ “جنگ نهاوند” ۾ حصو ورتو جنهن ۾ ساساني بادشاهه “يزدگرد ٽيون” شاهراهه ريشم تي ترڪمنستان جي شهر “مرو الشاهجهان” ڀڄي ويو هو. ان کان اڳ سعد بن ابي وقاص 636ع ۾ “جنگ القادسيه” ۾ به حصو ورتو، هو جنهن ۾ ايران جي ساساني فوج جو ڪمانڊر “رستم فرخزاد” مارجي ويو. انهن جنگين جي فتحيابيءَ بعد حضرت عمر رضه حضرت سعد کي ڪوفي ۽ نجد جو گورنر مقرر ڪيو. حضرت عمر پاڻ بعد خليفو بنجڻ لاءِ جيڪي ڇهن ماڻهن جا نالا Suggest ڪيا انهن ۾ حضرت سعد بن ابي وقاص به هڪ هو. ان مان اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته هو ڪيڏي وڏي مان ۽ مرتبي وارو اصحابي هو. سڀ کان وڏي ڳالهه ته جن ڏهن اصحاب سڳورن کي هن جهان ۾ ئي جنت جي بشارت ملي، انهن ۾ حضرت سعد پڻ هڪ هو. هي اصحابي “العشرته المبشرون بالجنته” سڏجن ٿا ۽ سندن نالا آهن: ابوبڪر، عمر، عثمان، علي، طلحا، الزبير، عبدالرحمان بن عوف، سعد بن ابي وقاص، سعيد ابن زيد ۽ ابو عبيد بن الجراح رضه. ڪوفي ويندڙن جي ڌيان ۾ اها ڳالهه به هجي ته عراق جي هن شهر کي سعد بن ابي وقاص، حضرت عمر رضه جي خلافت وارن ڏينهن ۾ خوب ٺاهيو ۽ دنيا ۾ مشهور ڪيو.
چين جي مسلمان قوم هوئي (Hui) جي “هوئي اسلامي روايتن ۽ داستانن” موجب چين جي ماڻهن ۽ ان وقت جي ٽئنگ سلطنت جي شهنشاهه گوانگزو (Guangzhou) سان اسلام جي واقفيت حضرت سعد بن ابي وقاص ۽ هن جي ساٿي عربن جي وِزٽ ڪري ٿي. شهنشاهه چين اسلام جي تعليمات جي دل سان عزت ڪئي ۽ ساراهه جي اظهار لاءِ هن آيل عرب مهمانن کي مسجد ٺاهڻ جي اجازت ڏني. شهنشاهه گوانگزو پاڻ مسلمان نه ٿيو، پر هن حضرت سعد بن ابي وقاص ۽ هن جي ماڻهن کي سندس شهر ڪئنٽن ۽ ٻين ۾ اسلام جي تعليم پکيڙڻ ۽ تبليغ ڪرڻ کان منع نه ڪئي.
ملڪ جي بادشاهه ۽ مقامي ماڻهن جي مدد ۽ عزت ڏيڻ ڪري عربن کي ڪئنٽن ۽ چين جي ٻين شهرن ۾ رهڻ ۽ پنهنجي واپار کي وڌائڻ ۾ تڪليف نه رهي. نه رڳو عربن جا ٻيڙا پر چينين جا جهاز به واپار سانگي عربستان، عرب رياستن ۽ ايران (جتي هاڻ مسلمانن جي حڪومت قائم ٿي چڪي هئي) تجارت لاءِ ويندا رهيا ٿي.