ريشم جهڙا خوابَ نه موڪل نيڻن ڏي
دنيا ۾ تنقيد جو اعلي معيار جڙي چڪو آهي ، وقت سان گڏ تنقيد جي تاڃي پيٽي ۾ پڻ ڪيتريون ئي تعميري ۽ اصلاحي تبديليون اچي چڪيون آهن ، هاڻ تنقيد پنهنجي جوڙ جڪ ، هيئيت ۽ حالت مَٽائي چڪي آهي . هي دؤر تعميري ، تهذيبي ، اخلاقي ۽ نج ادبي تنقيد جو دؤر آهي . دنيا تڪڙين تبديلين واري تيز تر مرحلي منجهان گذري رهي آهي ، مشيني دؤر اسان جي ذهن ۽ سوچ مٿان پنهنجا زوردار اثر ڇڏي رهيو آهي ، سماجي انداز ۽ رخ بدلجي رهيا آهن ، ادب جو پڻ داخلي ۽ خارجي طور فطري ڀڃ ڊاهه جهڙي حساس مرحلي مان گذر ٿئي پيو ، اهڙي ٽوڙ ڦوڙ جا اثر هر فرد مٿان نمايان نظر اچي رهيا آهن ، جنگيون ، ناڻي جي ريل ڦيل ، ماحولياتي تباهڪاريون ۽ ٻيو بي انداز مادي مواد اسان جي ثقافت ، تهذيب ۽ اخلاقيات کي تبديلين ڏانهن وٺي وڃي رهيو آهي . جتي هر پاسي تبديلين وارو ماحول سرگرم نظر ايندو هجي اتي ادبي جمود کي ٽوڙڻ وارو مثبت ڪردار تخليقڪار ۽ نقاد کان سواءِ ٻيو ڪو به ادا نٿو ڪري سگهي . سنڌي ادب خاص ڪري شاعري وڏي تيزيءَ سان خود ساخته ارتقا جو سفر طئي ڪرڻ ۾ مصروف عمل نظر اچي رهي آهي ،آءُ چاهيندس ته صاف سٿري ، صحتمند ۽ اڻ ڌري تنقيد جا وسڪارا منهنجي تخليق مٿان به ٿيڻ گهرجن ته جيئن ايندڙ ڪوتائن ۾ اجرائپ جا واضح ۽ کليل عڪس پسي سگهجن .
مون ادبي حلقن يا پڙهندڙن مٿان ڪا فني يا فڪري ڇاپ ڇڏڻ لاءِ نه لکيو آهي ، يا ڪا مخصوص ادبي حيثيت ماڻڻ لاءِ قلم کنيو اٿم ، مون ته اندر ۾ اٿندڙ آنڌ مانڌ کي رڳو لفظن جو روپ ڏيئي ٻاهر آندو آهي ، پنهنجو ساهه بچائڻ لاءِ لکڻ به ڪنهن جهاد کان گهٽ نه آهي ، مون ساهه جي ٽٽندڙ تند کي بچائڻ جي جاکوڙ ڪئي آهي ته جيئن اڃا ڪجهه جِي سگهان ، سونهن تي ۽ سنڌ تي اڃا ڪجهه لکي سگهان ، ڇا اهي ڪيفيتون جيڪي اندر ۾ اوٿر ٿي اٿن ٿيون ، ڀنڀڙ ٿي ڀڙڪن ٿيون ، آڳ الا ٿي روح جي جسي کي جلائي رک ڪن ٿيو ن ڇا اهي ڪيفيتون جڏهن سٽن جا روپ ڌاري ٻاهر اچن ٿيون ته ڇا اهي آڳ نه لڳائينديون ، منهنجو ايمان آهي ته اندر جي وارتائن منجهان ڀڙڪي اٿيل باه ضرور ٻاهر اچي پنهنجو تک ۽ تاب ڏيکاريندي . آءُ به احساسن جي بٺيءَ منجهان سڙي نڪتل شخص آهيان ، عشق جي آويءَ جو پڪل وجود آهيان منهنجي وجود منجهان به رچي ريٽو ٿيل ڪجهه جذبا شعر جي شڪل ڌاري غزل جي صنف ۾ پيٽجي هن ڪتاب جي شڪل ۾ اوهان دوستن جي آڏو آهن . شايد آءُ جذباتي ٿي رهيو آهيان ، ۽ محسوس پيو ڪيان ته پنهجي پاران به ڪجهه ضرورت کان وڌيڪ لکي ويٺو آهيان ، بهتري ان ۾ آهي ته هاڻ پنهنجي پاران جو پنڌ پنهنجي پڄاڻيءَ تي پهچائجي ، احوال کي سهيڙيندي پڇاڙيءَ ۾ ايترو چوندس ته منهنجي زندگيءَ ۾ ڪجهه اهڙيون شخصيتون به آيون جن جي ڪچهرين ۽ صحبتن مان مون بي پناه اتساهه وٺي لکيو انهن همه گير شخصيتن ۾ سائين مفتون ڪورائي ، استاد عبدالغفور سومرو ، ڀيڻ روبينه ابڙو ، مسافر امير حمزه ميراڻي ، شڪيل سومرو (منهنجو وڏو ڀاءُ) جيڪو هينئر ڪي ٽي اين نيوز ڪراچي جو رپوٽر آهي . انهن شخصيتن کان سواءِ منهنجا ڪيترا ئي ويجها ساٿي مون سان هن ادبي سفر ۾ سدائين گڏ رهيا انهن ۾ پريم پتافي، عطا قاضي، سريچند منڌاڻ، مشتاق گبول، امر کهاوڙ، امام دين ڇڄڻ ، ملزم سومرو ، ايم ڊي راڄڙي ۽ فدا ملڪ جا نالا سڀ کان نمايان آهن. آءُ سمورن ساٿين جو بيحد ٿورائتو آهيان . پوپٽ پبليڪيشن خيرپور جي ساٿين سائين قربان منگي صاحب، سائين محترم امر اقبال صاحب ۽ ننڍڙي ساٿي انتهائي قربدار دوست سائين آصف نظاماڻي جن جا خاص ٿورا جن مون جهڙي نئين ليکڪ جو شعري مجموعو هند سنڌ ۾ ڀرپور ساک رکندڙ اداري پوپٽ پبلشنگ هائوس مان شايع ڪرڻ جو جوکم کڻي مون کي مانُ ۽ محبتون ڏنيون.
ــ جميل سومرو
• ڏهرڪي
20 سيپٽمبر 2013ع
0333-7242432
ششڪارپورEnglish